Zatwierdzanie taryf za wodę i ścieki przez rady gmin, przywrócenie województwom uprawnień do zarządzania wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) czy uelastycznienie nadzoru kuratorów nad kształtowaniem sieci szkół przez lokalne władze – to część postulatów samorządów, które znajdą się w ustawie kompetencyjnej.

Ustawa kompetencyjna już na stole

W dokumencie przesłanym samorządom nie znalazły się natomiast takie kwestie jak np. zniesienie dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast czy powrót do dorabiania przez lokalnych włodarzy w państwowych i samorządowych spółkach.

Przypomnijmy, że wcześniej nad ponad czterdziestoma zaproponowanymi zmianami pracowały zespoły Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). W większości przypadków ministerstwa były jednak przeciwne. Teraz to Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) przejęło dużą część postulatów lokalnych władz, wpisało je do tzw. ustawy kompetencyjnej i razem z samorządami chce przekonywać pozostałe resorty do zaakceptowania zmian.

Rozmowy z resortami ws. ustawy kompetencyjnej

To nie będzie jednak łatwe. Dla przykładu – Ministerstwo Infrastruktury przygotowało własną ustawę przywracającą gminom kompetencje do zatwierdzania cen wody, ale z udziałem Wód Polskich, jeśli podwyżka ma przekroczyć 15 proc. Z kolei resort klimatu do tej pory sceptycznie odnosił się do zmian w zarządzaniu WFOŚiGW. Przekonywał, że rząd musi mieć nad nimi pieczę, bo realizują one programy o zasięgu krajowym, jak np. „Czyste powietrze”.

Jest to pewien eksperyment, że mamy pomagać przy tworzeniu oceny skutków regulacji. I to taki, który budzi pewną wątpliwość. Nie chcemy dać się wpuścić w sytuację, w której będzie się od nas tego oczekiwało. Już tak bywało w przeszłości, że mówiono nam: wiecie lepiej, więc pokażcie. Administracja rządowa jest od tego – komentuje jeden z samorządowców. Dodaje jednak, że prace mają ruszyć w najbliższym czasie.

MSWiA oddaje kompetencje samorządom

W projekcie znajdą się małe zmiany, które mają usprawnić codzienną pracę samorządowych urzędników – jak np. umożliwienie potwierdzania ich tożsamości za pośrednictwem profilu w aplikacji mObywatel. Ale są i takie, o które lokalne władze apelują od lat. To np. usunięcie przepisu mówiącego o tym, że likwidacja szkoły prowadzonej przez JST musi być pozytywnie zaakceptowana przez kuratora oświaty. Z kolei wprowadzenie odrębnych opłat za odpady w przypadku domków letniskowych czy nieruchomości przeznaczonych na wynajem krótkoterminowy ma uszczelnić system. MSWiA poparło również postulat corocznej waloryzacji kwot przeznaczanych na nieodpłatną pomoc prawną, realizowaną przez powiaty. Jednocześnie przy wszystkich takich zmianach resort zwraca się do samorządów o ocenę i oszacowanie ich skutków finansowych.