Organizacje pozarządowe: dotacja w trybie uproszczonym musi się mieścić w limitach

Na cały 2025 r. zaplanowaliśmy w budżecie gminy 40 tys. zł na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe. Do gminy wpłynął wniosek od klubu szachowego o dotację 10 tys. zł. Gmina kwalifikuje to jako dotację w ramach postępowania uproszczonego (z pominięciem konkursu ofert). Czy może udzielić dotacji w tej kwocie?

Nie. Gmina nie może przyznać dotacji w wysokości 10 tys. zł. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dalej: u.d.p.p.) działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Natomiast art. 4 u.d.p.p. doprecyzowuje, że „sfera zadań publicznych, o której mowa w art. 3 ust. 1, obejmuje zadania w zakresie m.in. działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych; nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania; działalności na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży; kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; czy wspierania i upowszechniania kultury fizycznej”.

Maksymalna kwota dotacji dla organizacji pozarządowych

O możliwości realizacji powyższych zadań w trybie pozakonkursowym mowa jest w art. 19a u.d.p.p. W myśl jego ust. 1 „na podstawie oferty realizacji zadania publicznego (…), złożonej przez organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 (prowadzące działalność pożytku publicznego – przyp. red.), organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego uznając celowość realizacji tego zadania, może zlecić organizacji pozarządowej lub podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3, z pominięciem otwartego konkursu ofert, realizację zadania publicznego o charakterze lokalnym lub regionalnym, spełniającego łącznie następujące warunki:

• wysokość dofinansowania lub finansowania zadania publicznego nie przekracza kwoty 10 000 zł;
• zadanie publiczne ma być realizowane w okresie nie dłuższym niż 90 dni”.

Z powyższego przepisu wynika więc, że ten tryb powierzenia realizacji zadania organizacji pozarządowej lub podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy stanowi odstępstwo od otwartego konkursu ofert.

Szczególne zasady

Specyfika postępowania uproszczonego wynika też z art. 19a ust. 3–5 u.d.p.p., które regulują sposób postępowania z ofertą na realizację zadania publicznego. Z treści tych norm wynika bowiem, że w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych od dnia wpłynięcia oferty organ wykonawczy JST zamieszcza ofertę na okres 7 dni:

• w Biuletynie Informacji Publicznej;
• w siedzibie organu JST w miejscu przeznaczonym na zamieszczanie ogłoszeń;
• na stronie internetowej organu JST.

Następnie każdy, w terminie 7 dni od dnia zamieszczenia oferty w sposób, o którym mowa w ust. 3, może zgłosić uwagi dotyczące oferty (art. 19a ust. 4 u.d.p.p.). Natomiast po upływie tego terminu oraz po rozpatrzeniu uwag, organ wykonawczy JST niezwłocznie zawiera umowę o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego. Oferta stanowi załącznik do umowy. Uproszczony wzór oferty zawiera w szczególności:

• zakres rzeczowy zadania publicznego;
• termin i określenie miejsca realizacji zadania publicznego;
• szacunkową kalkulację kosztów realizacji zadania publicznego.

Procentowe ograniczenie dotacji

W myśl art. 19a ust. 7 u.d.p.p., „wysokość środków finansowych przyznanych przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w trybie, o którym mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 20 proc. dotacji planowanych w roku budżetowym na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3”. Oznacza to więc, że na dotacje w trybie pozakonkursowym gmina nie może przeznaczyć więcej niż 20 proc. dotacji planowanych w danym roku budżetowym na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe lub inne podmioty.

Podobnie stwierdziła Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi w wystąpieniu pokontrolnym z 30 stycznia 2025 r. (znak WK-602/8/2025). Izba zauważyła, że gmina udzieliła dotacji w trybie małych zleceń dla stowarzyszenia na zadanie pt. „Działalność koła szachowego” w kwocie 10.000,00 zł, z naruszeniem art. 19a ust. 7 u.d.p.p. RIO wskazała, że zgodnie z tym przepisem wysokość środków finansowych przyznanych przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w trybie postępowania uproszczonego nie może przekroczyć 20 proc. dotacji planowanych w roku budżetowym na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3. Tymczasem, jak ustalono, gmina na realizację programu zaplanowała środki finansowe w łącznej wysokości 15.000,00 zł. „Zatem dotacja dla stowarzyszenia (…) nie powinna być wyższa od kwoty 3.000,00 zł stanowiącej 20 proc. planowanych w 2023 roku środków finansowych na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe (…)” – stwierdziła izba.

Podsumowując: w sytuacji opisanej w pytaniu gmina nie może przyznać dotacji na poziomie 10 tys. zł. W skali roku w budżecie zaplanowała bowiem na realizację zadań publicznych 40 tys. zł. W odniesieniu do jednego zadania obowiązuje limit 20 proc. tej puli, wobec tego dopuszczalny poziom finansowania wynosi maksymalnie 8 tys. zł.©℗