Z powodu nieprzyjemnego zapachu włodarz może nie zgodzić się na budowę chlewni

Kiedy można odmówić zgody na budowę

Bezpośrednie przesłanki odmownej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ujęte są w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: ustawa środowiskowa). Dotyczą one:

1) niezgodności lokalizacji inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (art. 80 ust. 2 ustawy środowiskowej);

2) braku zgody wnioskodawcy na realizację przedsięwzięcia w innym wariancie proponowanym przez wnioskodawcę, gdy organ skorzysta z możliwości wskazanej w art. 81 ust. 1 ustawy środowiskowej;

3) wykazania negatywnego oddziaływania na obszar Natura 2000 przy jednoczesnym brakbraku spełnienia przesłanek z art. 34 ustawy o ochronie przyrody (art. 81 ust. 2 ustawy środowiskowej);

4) wykazania, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych związanych z ochroną wód (art. 81 ust. 3 ustawy środowiskowej).

W orzecznictwie sądów administracyjnych została wypracowana jednak linia orzecznicza, zgodnie z którą stwierdzenie nadmiernego wpływu uciążliwości zapachowych na warunki życia ludzi, ocenianego przez pryzmat fundamentalnych dla prawa ochrony środowiska zasad prewencji oraz przezorności (art. 6 ust. 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, dalej: p.o.ś. oraz art. 191 ust. 1 i 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej), może uzasadniać odmowę ustalenia środowiskowych uwarunkowań przedsięwzięcia (por. np. wyroki NSA z 25 maja 2020 r., sygn. akt II OSK 2874/19; z 14 marca 2018 r., II OSK 1281/16 oraz z 12 lutego 2018 r., sygn. akt II OSK 1157/17).

Wykładnia sądów

Poglądy w tym zakresie zostały zebrane w wyroku WSA w Warszawie z 9 września 2020 r. (sygn. akt IV SA/Wa 2720/19). Sąd ten odwołał się do wcześniejszego wyroku NSA z 25 maja 2020 r. (sygn. akt II OSK 2874/19), dotyczącego sprawy, w której inwestor domagał się wydania zgody środowiskowej dla inwestycji w postaci czterech kurników o łącznej obsadzie 995,62 DJP (dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza). Przy czym ta znacząca inwestycja (na łącznie ok. 250 tys. kur) miała być zlokalizowana w odległości 120 m od zabudowy rozproszonej i 250 m od zwartej zabudowy wsi.

NSA stwierdził: „Sąd I instancji prawidłowo zaakceptował zastosowanie przez organy zasad prawa ochrony środowiska – zasady prewencji, zasady przezorności i zasady zrównoważonego rozwoju, uznając, że realizacja planowanej inwestycji nie jest możliwa. W sytuacji braku norm określających parametry stężeń substancji zapachowych w powietrzu, zasady te nakazują powstrzymanie realizacji inwestycji hodowli drobiu na taką skalę w tak niewielkiej odległości od zabudowań mieszkalnych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że oddziaływanie substancji zapachowych pochodzących z hodowli drobiu o takim rozmiarze będzie odczuwalne i uciążliwe, a do tego niemalże permanentne, biorąc pod uwagę planowanych kilka cykli chowu w ciągu roku (jak wynika z raportu, s. 9, łącznie 336 dni). Brak stosownych norm chroniących życie i zdrowie ludzi przed oddziaływaniami odorów, nakłada na organy obowiązek zapobiegania potencjalnym zagrożeniom związanym z tego typu oddziaływaniami”. WSA w Warszawie podzielił cytowane rozważania NSA dotyczące wykładni i zastosowania zasad zrównoważonego rozwoju (art. 5 Konstytucji RP w zw. z art. 3 pkt 50 p.o.ś.) oraz zasady prewencji i zasady przezorności (art. 6 p.o.ś.) w sprawach dotyczących oceny oddziaływania wysoce odorotwórczych przedsięwzięć na środowisko. ©℗