TEZA: Pomimo występującej w administracji państwowej praktyki powierzania pełnienia obowiązków rozwiązanie to nie ma oparcia ani na gruncie ustawy o działalności leczniczej, ani ustawy o samorządzie gminnym.
Sygn. akt II OSK 1272/16
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO Z 23 LIPCA 2016 R.
STAN FAKTYCZNY
Kierunki wytycza rada, wójt określa konkrety

Zobacz również
Wójt gminy R. zarządzeniem powierzył E.S. zatrudnionej w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej (dalej: SPZOZ) w R. pełnienie obowiązków dyrektora na okres od 4 września 2015 r. do czasu przeprowadzenia naboru na to stanowisko. Wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność zarządzenia wójta, zostało ono bowiem podjęte bez podstawy prawnej. Organ nadzoru stwierdził, że art. 46 ust. 1 i 3 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 618 ze zm., dalej: u.d.l.) nie przewiduje możliwości zatrudnienia osób pełniących obowiązki kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, a jedynie możliwość zatrudnienia kierownika takiego podmiotu. Wójt gminy R. wniósł skargę na to rozstrzygnięcie nadzorcze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Ten ją oddalił. W uzasadnieniu wyroku sąd podzielił stanowisko wojewody, że przepisy u.d.l. nie przewidują możliwości powierzenia pełnienia obowiązków kierownika podmiotu leczniczego zamiast jego powołania w trybie art. 49 u.d.l. W konsekwencji zarządzenie wójta podjęte w takim zakresie jest niedopuszczalne. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła gmina R. Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił.
UZASADNIENIE
Sąd ten, odnosząc się do zarzutu gminy, że sąd administracyjny nie jest właściwy do oceny zarządzenia wójta o powierzeniu obowiązków dyrektora SPZOZ, wskazał, iż jest to akt podjęty przez organ jednostki samorządu terytorialnego w sprawie z zakresu administracji publicznej. Stanowi on władcze rozstrzygnięcie oparte na przepisach prawa administracyjnego, zatem podlega nadzorowi administracyjnemu. Nadzór ten służy badaniu zarządzeń wójta w celu zapewnienia zgodności z prawem w interesie zarówno państwa, jak i osób zainteresowanych. Sam fakt, że zarządzenie wywiera skutki w sferze prawa pracy, nie powoduje, iż z tego powodu przestaje on podlegać kontroli pod względem legalności. Należy bowiem mieć na uwadze, że jednostki samorządu terytorialnego wykonują – poprzez swoje organy – nałożone na nie zadania w sferze publicznej.
Zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 1 i 2 u.d.l. w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się na stanowisko kierownika konkurs, który w przypadku stanowiska kierownika oraz jego zastępcy ogłasza podmiot tworzący. Przesłanki wymagane od osób, które mają pełnić stanowiska kierownicze, określa art. 46 ust. 2 pkt 1–4 u.d.l. Jeżeli w wyniku postępowania w dwóch kolejnych konkursach kandydat nie został wybrany z przyczyn określonych w art. 46 ust. 3 u.d.l. (jeżeli nie zgłosiło się co najmniej dwóch kandydatów lub w wyniku konkursu nie wybrano kandydata albo z kandydatem wybranym nie nawiązano stosunku pracy albo nie zawarto umowy cywilnoprawnej), odpowiednio podmiot tworzący albo kierownik nawiązuje stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną z osobą przez siebie wskazaną po zasięgnięciu opinii komisji konkursowej (art. 49 ust. 4 u.d.l.). Z kandydatem na stanowisko kierownika wybranym w drodze konkursu lub wskazanym w trybie art. 49 ust. 4 u.d.l. nawiązuje się stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną na sześć lat. Analiza ww. przepisów prowadzi do wniosku, że nie przewidują one powierzania pełnienia obowiązków. Podstawą powierzenia obowiązków nie mogły być też powołane w zarządzeniu wójta art. 30 ust. 2 pkt 5 i art. 33 ust. 5 u.s.g. Regulacje te stanowią bowiem jedynie o generalnej kompetencji organu wykonawczego gminy w zakresie zatrudniania i zwalniania kierowników gminnych jednostek organizacyjnych oraz o przysługujących wójtowi uprawnieniach zwierzchnika służbowego w stosunku m.in. do kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Niezależnie od powyższego NSA zauważył, że bez względu na okoliczność, czy następuje obsadzenie stanowiska kierownika danego SPZOZ w sposób przepisany prawem, czy też dochodzi tylko do czasowego powierzenia pełnienia obowiązków, to wymagania ustawowe względem osoby faktycznie sprawującej kierownictwo nad zakładem opieki zdrowotnej muszą być spełnione. W niniejszej sprawie osoba wskazana przez wójta, której powierzono pełnienie obowiązków dyrektora SPZOZ w R., nie spełnia wymogów wymienionych w art. 46 ust. 2 pkt 1 u.d.l., tj. nie posiada wyższego wykształcenia. Tym samym nie może pełnić powierzonej funkcji kierowania SPZOZ.