Przegapienie tego terminu to nawet 5 tys. zł grzywny. Jak tego uniknąć?

Uchylanie się od tego obowiązku podlega karze grzywny, a nawet ograniczenia wolności. Poza konsekwencjami prawnymi to także poważne problemy z załatwianiem m.in. spraw urzędowych czy finansowych. O jaki obowiązek chodzi?

Nowy dowód osobisty dla trzech milionów Polaków

Wspominanym obowiązkiem jest posiadanie ważnego dowodu osobistego. Z wyliczeń Ministerstwa Cyfryzacji wynika, że w tym roku ponad trzy miliony Polaków będą musiały uzyskać nowy dowód.

Ważny dowód osobisty – obowiązek każdego obywatela

Zgodnie z prawem polskim, każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, który ukończył 18 lat, jest zobowiązany posiadać ważny dowód osobisty.

– Dokument ten jest niezbędny do potwierdzenia tożsamości oraz obywatelstwa, a także do korzystania z praw publicznych – wyjaśnia w rozmowie z Gazetą Prawną Milena Hęglewicz, Radca Prawny w kancelarii Russell Bedford Dmowski i Wspólnicy Kancelaria Adwokacka S.K.A., i wskazuje na Ustawę z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

– Nakłada ona na obywatela obowiązek zarówno wymiany dowodu osobistego przed upływem jego ważności, jak i zgłoszenia utraty, zniszczenia lub uszkodzenia dowodu w celu jego unieważnienia i wydania nowego dokumentu – tłumaczy prawniczka.

Ekspert: "Maksymalna kara pieniężna to 5 tysięcy zł"

Konsekwencje posiadania nieważnego dowodu mogą być poważne. Art. 79 pkt 1 Ustawy o dowodach osobistych wskazuje, że uchylanie się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego podlega karze grzywny, a nawet ograniczenia wolności.

– Maksymalna kara pieniężna to 5 tysięcy zł.Warto zaznaczyć, że uchylanie się powinno mieć walor zachowania zawinionego, a więc powinno wynikać ze świadomego powstrzymywania się od działań zmierzających do uzyskania dowodu osobistego. Nie uchyla się zatem od obowiązku posiadania dowodu osobistego osoba, która nie dopełnia obowiązku posiadania takiego dokumentu wskutek niezłożenia wymaganego wniosku wraz z dokumentami z przyczyn od siebie niezależnych, niedających się przewidzieć lub im zapobiec, jak np. choroba – tłumaczy mec.Milena Hęglewicz.

Nieważny dowód osobisty – nie tylko konsekwencje prawne

Brak ważnego dowodu osobistego to nie tylko wspomniane wyżej konsekwencje prawne. Bez tego dokumentu nie załatwimy także wielu spraw urzędowych czy finansowych.

– Bez ważnego dowodu osobistego nie będziemy w stanie zaktualizować swoich danych w instytucjach i rejestrach, takich jak Centralny Rejestr Ubezpieczonych, ZUS, KRUS, Urząd Skarbowy czy inne bazy danych – przypomina mec. Hęglewicz.

Jak uzyskać nowy dowód osobisty?

Wniosek o nowy dowód osobisty można złożyć przez internet lub osobiście w urzędzie. Jeśli będzie składany online za pośrednictwem platformy ePUAP, to trzeba uzupełnić go o odciski palców i wzór podpisu. Dane te zostaną pobrane w urzędzie i umieszczone w dowodzie osobistym. Na wizytę w urzędzie ustawodawca przewiduje 30 dni od złożenia wniosku przez internet.

– Wniosek o wyrobienie nowego dowodu osobistego należy złożyć najpóźniej na 30 dni przed datą utraty ważności. Proces wyrabiania nowego dowodu osobistego trwa do 30 dni i jest wolny od opłat. Odbiór dowodu wymaga osobistego stawiennictwa w urzędzie i zabrania ze sobą dotychczasowego dokumentu – przypomina mec. Milena Hęglewicz.

Jak długo ważny jest dowód osobisty?

– W przypadku osób, które ukończyły 12. rok życia dowód osobisty jest ważny przez 10 lat. Dla osób poniżej 12. roku życia obowiązuje pięcioletni okres ważności tego dokumentu. Warto pamiętać o konieczności jego wymiany i nie zwlekać z tym do ostatniej chwili, co pozwoli na uniknięcie nie tylko konsekwencji prawnych, ale także praktycznych niedogodności – mówi mec. Hęglewicz.