Zasady wpisywania hipotek na rzecz gmin z tytułu zaległości podatkowych

Od kilku miesięcy obowiązują nowe wzory tytułów wykonawczych. Jednak dzięki przepisom przejściowym w okresie od 25 marca 2024 r. do 24 marca 2025 r. wójt może posłużyć się również dotychczasowymi formularzami. Wypełniając je, musi jednak pominąć niektóre rubryki

Zobowiązania podatkowe można zabezpieczyć m.in. przez wpis hipoteki przymusowej. Kwestie takiego wpisu reguluje co do zasady ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1984). Jednak w przypadku zabezpieczania należności podatkowych jako lex specialis należy stosować regulacje ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 2760).

Podstawa wpisu

Artykuł 35 par. 2 ordynacji podatkowej wskazuje, że podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest doręczona decyzja podatkowa lub tytuł wykonawczy. Wymogi tytułu wykonawczego , który stanowi podstawę wpisu hipoteki, reguluje ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2505; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 859; dalej: u.p.e.a.). Artykuł 26c par. 1 pkt 3 tej ustawy przewiduje zabezpieczenie należności pieniężnej hipoteką przymusową dalszym tytułem wykonawczym [Przykład 1]. Natomiast w przypadku zabezpieczenia na nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka wpis hipoteki następuje na podstawie kolejnego tytułu wykonawczego wystawionego na podstawie art. 26 ca par. 1 pkt 1 u.p.e.a.

Przykład 1

Przykład 2

Zawartość

Wzory tytułów wykonawczych zawiera rozporządzenie ministra finansów z 19 marca 2024 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 431; dalej: rozporządzenie w sprawie wzorów). Dalszy tytuł wykonawczy wierzyciel wystawia na obowiązującym wzorze tytułu wykonawczego TW-1(7), a kolejny tytuł wykonawczy – na obowiązującym wzorze TW-3(3).

Wzory tytułów wykonawczych aktualnie obowiązujących weszły w życie 25 marca 2024 r. W dalszym, jak i kolejnym tytule wykonawczym wierzyciel wpisuje treści, które zawarł w pierwotnym tytule wykonawczym. Ponadto – zgodnie z art. 26 c par. 2 pkt 2–4 u.p.e.a. – w dalszym tytule wykonawczym trzeba wskazać:

• datę wydania i numer porządkowy dalszego tytułu wykonawczego,
• oznaczenie celu, dla którego został wydany dalszy tytuł wykonawczy,
• wysokość kosztów egzekucyjnych – w razie potrzeby zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową. Kolejny tytuł wykonawczy wystawiany na potrzebę wpisu hipoteki przymusowej zgodnie z art. 26 ca par. 2 u.p.e.a. musi natomiast zawierać: datę wystawienia i numer porządkowy kolejnego tytułu wykonawczego, oznaczenie celu, dla którego został wystawiony kolejny tytuł wykonawczy, dane małżonka zobowiązanego oraz wysokość kosztów egzekucyjnych.

Różnice

We wzorze tytułu wykonawczego TW-1(7) oraz we wzorze kolejnego tytułu wykonawczego TW-3(3) zrezygnowano z części H. „Informacja o nadaniu przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej”. Dane te były obligatoryjne w dalszym i kolejnym tytule wykonawczym stanowiącym wpis hipoteki przymusowej przed 25 marca 2024 r., a więc przed wejściem w życie ustawy z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 556). Akt ten uchylił przepisy nakładające obowiązek nadawania przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej. Stąd w nowych wzorach tytułu i kolejnego tytułu wykonawczego nie ma części H. i J., które były ważne w tytułach, dalszych i kolejnych tytułach wykonawczych wystawianych przed 25 marca 2024 r.

Okres przejściowy

Obecnie często pojawia się pytanie, czy po wejściu w życie nowych przepisów jedynie obowiązującymi wzorami tytułów wykonawczych i kolejnych tytułów wykonawczych są tylko i wyłącznie tytuł wykonawczy TW-1(7)oraz kolejny tytuł wykonawczy TW-3(3). Otóż nie. Na mocy par. 2 rozporządzenia w sprawie wzorów mogą być nadal stosowane wzory tytułów wykonawczych stanowiących załączniki do uchylonego 25 marca 2024 r. rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 12 stycznia 2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1856) – jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia z 19 marca 2024 r. (czyli od 25 marca 2024 r.). Oznacza to, że tytuł wykonawczy TW-1(5) oraz kolejny tytuł wykonawczy TW-3(2) mogą być używane przez wierzycieli do 24 marca 2025 r. włącznie. Wspomniany przepis przejściowy zastrzega jedynie, że w przypadku stosowania w okresie od 25 marca 2024 r. do 24 marca 2025 r. „starych” wzorów tytułów wykonawczych TW-1(5) oraz „starych” wzorów kolejnego tytułu wykonawczego TW-3(2) nie wypełnia się:

• części H. „Informacja o nadaniu przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej” oraz
• części J. „Oznaczenie i klauzula organu egzekucyjnego”.

Podsumowując, wójt, wnioskując o wpis hipoteki w okresie od 25 marca 2024 r. do 24 marca 2025 r., może posłużyć się dalszym tytułem wykonawczym, który sporządził zarówno na wzorze TW-1(7), jak i na wzorze TW-1(5). Z kolei jeśli wpis hipoteki będzie oparty na kolejnym tytule wykonawczym, wierzyciel w powyższym okresie przejściowym może skorzystać zarówno ze wzoru TW-3(3), jak i TW-3(2). Dopiero od 25 marca 2025 r. jedynymi obowiązującymi wzorami do wpisu hipoteki będą: TW-1(7) – w przypadku dalszego tytułu wykonawczego, i TW-3(3) – w przypadku kolejnego tytułu wykonawczego. ©℗