Zobowiązania podatkowe można zabezpieczyć m.in. przez wpis hipoteki przymusowej. Kwestie takiego wpisu reguluje co do zasady ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1984). Jednak w przypadku zabezpieczania należności podatkowych jako lex specialis należy stosować regulacje ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 2760).

Podstawa wpisu

Artykuł 35 par. 2 ordynacji podatkowej wskazuje, że podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest doręczona decyzja podatkowa lub tytuł wykonawczy. Wymogi tytułu wykonawczego , który stanowi podstawę wpisu hipoteki, reguluje ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2505; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 859; dalej: u.p.e.a.). Artykuł 26c par. 1 pkt 3 tej ustawy przewiduje zabezpieczenie należności pieniężnej hipoteką przymusową dalszym tytułem wykonawczym [Przykład 1]. Natomiast w przypadku zabezpieczenia na nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka wpis hipoteki następuje na podstawie kolejnego tytułu wykonawczego wystawionego na podstawie art. 26 ca par. 1 pkt 1 u.p.e.a.

Przykład 1

Wystawienie dalszego tytułu wykonawczego

Podatnik Jan Iksiński zalega z pierwszą ratą podatku od nieruchomości za 2024 r. Wójt chciałby dokonać zabezpieczenia przez wpis hipoteki na nieruchomości stanowiącej wyłączną własność Jana Iksińskiego. W tym celu wierzyciel (w tym przypadku: wójt) musi wystawić dalszy tytuł wykonawczy, który będzie stanowił podstawę wpisu hipoteki przymusowej.

Przykład 2

Kolejny tytuł wykonawczy dla małżonka

Podatnik Antoni Igrekowski zalega z pierwszą ratą podatku od środków transportowych za 2024 r. Wójt chciałby dokonać zabezpieczenia przez wpis hipoteki na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżeńską państwa Igrekowskich. W tym przypadku do wpisu hipoteki wójt posłuży się kolejnym tytułem wykonawczym.

Zawartość

Wzory tytułów wykonawczych zawiera rozporządzenie ministra finansów z 19 marca 2024 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 431; dalej: rozporządzenie w sprawie wzorów). Dalszy tytuł wykonawczy wierzyciel wystawia na obowiązującym wzorze tytułu wykonawczego TW-1(7), a kolejny tytuł wykonawczy – na obowiązującym wzorze TW-3(3).

Wzory tytułów wykonawczych aktualnie obowiązujących weszły w życie 25 marca 2024 r. W dalszym, jak i kolejnym tytule wykonawczym wierzyciel wpisuje treści, które zawarł w pierwotnym tytule wykonawczym. Ponadto – zgodnie z art. 26 c par. 2 pkt 2–4 u.p.e.a. – w dalszym tytule wykonawczym trzeba wskazać:

  • datę wydania i numer porządkowy dalszego tytułu wykonawczego,
  • oznaczenie celu, dla którego został wydany dalszy tytuł wykonawczy,
  • wysokość kosztów egzekucyjnych – w razie potrzeby zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową. Kolejny tytuł wykonawczy wystawiany na potrzebę wpisu hipoteki przymusowej zgodnie z art. 26 ca par. 2 u.p.e.a. musi natomiast zawierać: datę wystawienia i numer porządkowy kolejnego tytułu wykonawczego, oznaczenie celu, dla którego został wystawiony kolejny tytuł wykonawczy, dane małżonka zobowiązanego oraz wysokość kosztów egzekucyjnych.

Różnice

We wzorze tytułu wykonawczego TW-1(7) oraz we wzorze kolejnego tytułu wykonawczego TW-3(3) zrezygnowano z części H. „Informacja o nadaniu przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej”. Dane te były obligatoryjne w dalszym i kolejnym tytule wykonawczym stanowiącym wpis hipoteki przymusowej przed 25 marca 2024 r., a więc przed wejściem w życie ustawy z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 556). Akt ten uchylił przepisy nakładające obowiązek nadawania przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej. Stąd w nowych wzorach tytułu i kolejnego tytułu wykonawczego nie ma części H. i J., które były ważne w tytułach, dalszych i kolejnych tytułach wykonawczych wystawianych przed 25 marca 2024 r.

Okres przejściowy

Obecnie często pojawia się pytanie, czy po wejściu w życie nowych przepisów jedynie obowiązującymi wzorami tytułów wykonawczych i kolejnych tytułów wykonawczych są tylko i wyłącznie tytuł wykonawczy TW-1(7)oraz kolejny tytuł wykonawczy TW-3(3). Otóż nie. Na mocy par. 2 rozporządzenia w sprawie wzorów mogą być nadal stosowane wzory tytułów wykonawczych stanowiących załączniki do uchylonego 25 marca 2024 r. rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 12 stycznia 2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1856) – jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia z 19 marca 2024 r. (czyli od 25 marca 2024 r.). Oznacza to, że tytuł wykonawczy TW-1(5) oraz kolejny tytuł wykonawczy TW-3(2) mogą być używane przez wierzycieli do 24 marca 2025 r. włącznie. Wspomniany przepis przejściowy zastrzega jedynie, że w przypadku stosowania w okresie od 25 marca 2024 r. do 24 marca 2025 r. „starych” wzorów tytułów wykonawczych TW-1(5) oraz „starych” wzorów kolejnego tytułu wykonawczego TW-3(2) nie wypełnia się:

  • części H. „Informacja o nadaniu przez organ egzekucyjny klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej” oraz
  • części J. „Oznaczenie i klauzula organu egzekucyjnego”.

Podsumowując, wójt, wnioskując o wpis hipoteki w okresie od 25 marca 2024 r. do 24 marca 2025 r., może posłużyć się dalszym tytułem wykonawczym, który sporządził zarówno na wzorze TW-1(7), jak i na wzorze TW-1(5). Z kolei jeśli wpis hipoteki będzie oparty na kolejnym tytule wykonawczym, wierzyciel w powyższym okresie przejściowym może skorzystać zarówno ze wzoru TW-3(3), jak i TW-3(2). Dopiero od 25 marca 2025 r. jedynymi obowiązującymi wzorami do wpisu hipoteki będą: TW-1(7) – w przypadku dalszego tytułu wykonawczego, i TW-3(3) – w przypadku kolejnego tytułu wykonawczego. ©℗