Jakie opłaty pobierze gmina za sprzedaż na targowisku?

Z kontekstu zapytania należy wnioskować, że chodzi o sprzedaż dokonywaną na terenie gminy. Sprzedaż może dotyczyć różnych artykułów zarówno spożywczych, jak i przemysłowych. W polskim systemie prawnym istnieją przepisy, które umożliwiają pobieranie przez gminę od sprzedawców – opłat targowych, a także innych dodatkowych opłat np. z tytułu rezerwacji miejsca/stoiska handlowego.

Warto wspomnieć, że przepisy związana z opłatami targowymi wynikają z ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 70 ze zm.). Na uwagę zasługują m.in. przepisy art. 15. W ust. 1 postanowiono, że - rada gminy może wprowadzić opłatę targową. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b. Targowiskami, o których mowa w ust. 1, są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż. Z ust. 3 wynika zaś, że opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.

Co istotne, w pewnych sytuacjach sprzedający nie płacą opłaty targowej, bo są zwolnienia.Wynika z to z art. 16, gdzie podano, że zwalnia się od opłaty targowej:

• osoby i jednostki wymienione w art. 15 ust. 1, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach;
• rolników i ich domowników prowadzących w piątki i soboty handel w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników (Dz.U. poz. 2290).

Warto dodać, że gmina może ustalić stawki opłaty targowej ale nie w dowolnej wysokości. W roku 2024 r. obowiązuje limit opłaty targowej – ustalony na podstawie obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 21 lipca 2023 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2024 (M.P. z 2023 r. poz. 774). Tamże m.in. podano, że w 2024 r. limit opłaty targowej wynosi 1096,39 zł. Oznacza to tym samym, że gmina nie może wprowadzić opłaty na poziomie wyższym od tego limitu. Taka opłata będzie obowiązywała na terenie całej gminy, czyli we wszystkich miejscach, w których prowadzona jest sprzedaż - chodzi o miejsca, w których lokalizację wyznacza gmina, jak i każde inne miejsce mimo, że formalnie nie jest ono przez gminę oznaczone jako targowisko. W takim rozumieniu targowiskiem jest, m.in. hala targowa, dom handlowy, plac, chodnik, pas przydrożny, o ile w tych miejscach prowadzona jest sprzedaż.

Niezależnie od powyższego należy dodać, że gmina może pobierać również inne opłaty (co już wyżej sygnalizowano) dotyczące sprzedaży na wyznaczonych targowiskach, np. za rezerwację stanowiska, czy wyjazd na teren targowiska. Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 stycznia 2018 r. (sygn. akt I SA/Sz 728/17) gdzie m.in. podano: Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowiska oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko (art. 15 ust. 3 u.p.o.l.). Stąd też, handlujący na targowisku, mimo uiszczania czynszu dzierżawnego, opłaty za wjazd na targowisko lub za zajęcie straganu, zobowiązany jest również do opłacania opłaty targowej na rzecz gminy.

Przykładem postępowania w którym sąd zaakceptował wydanie decyzji w sprawie opłaty targowej może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 9 stycznia 2024 r. (sygn. akt I SA/Gd 838/23), którym sąd weryfikował decyzję SKO o opłacie targowej nałożonej za sprzedaż odzieży bez uiszczenia tej opłaty na kwotę łączną 2 tys. zł. W gminie obowiązywała stawka 500 zł za dzień. Sąd m.in. wskazał, że organu (w tym burmistrz) przeprowadził postępowanie zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej. W tym zakresie powołano się na art. 122 Ordynacji podatkowej, z którego wynika, że w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Powołany wyżej przepis wyraża zasadę prawdy obiektywnej, będącej bez wątpienia naczelną zasadą postępowania podatkowego. Zasada ta znajduje rozwinięcie w art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, nakazującej organowi podatkowemu zebranie i w sposób wyczerpujący rozpatrzenie całego materiału dowodowego.

Podsumowując, sprzedaż prowadzona na terenie gminy może podlegać różnym opłatom na rzecz gminy. Jedną z nich jest opłata targowa, aczkolwiek nie każda gmina musi ją wprowadzić. Jest ona fakultatywna, lecz gdy zostanie już wprowadzona, to sprzedający towary musi ją opłacić, bowiem w przeciwnym razie, gmina może wydać decyzję a nawet skierować sprawę do egzekucji.