Kierownik jednostki obsługującej nie zatwierdzi wydatku za dyrektora szkoły

2) gminnym instytucjom kultury;

3) innym zaliczanym do sektora finansów publicznych gminnym osobom prawnym utworzonym na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego

– zwanym dalej „jednostkami obsługiwanymi”.

Taką wspólną obsługę mogą prowadzić urząd gminy, inna jednostka organizacyjna gminy, jednostka organizacyjna związku międzygminnego albo jednostka organizacyjna związku powiatowo-gminnego (zwane dalej „jednostkami obsługującymi”). Ponadto postanowiono, że rada gminy określa w drodze uchwały w szczególności: jednostki obsługujące, jednostki obsługiwane, zakres obowiązków powierzonych jednostkom obsługującym w ramach wspólnej obsługi. W przypadku powierzenia obowiązków z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości jednostek obsługiwanych są one przekazywane w całości.

Czego nie można

Trzeba podkreślić, że jednostka obsługująca (np. specjalnie do tego powołana w gminie jednostka budżetowa, często nazywana centrum usług wspólnych) nie może przejąć wszystkich kompetencji przysługujących jednostkom obsługiwanym. Z art. 10c u.s.g. wynika, że zakres wspólnej obsługi nie może obejmować kompetencji kierowników jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych do dysponowania środkami publicznymi oraz zaciągania zobowiązań, a także sporządzania i zatwierdzania planu finansowego oraz przeniesień wydatków w tym planie. Co więcej, powyższe przepisy są skorelowane z odpowiednimi regulacjami ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). I tak w myśl art. 53 ust. 1 u.f.p. kierownik jednostki sektora finansów publicznych, zwany dalej „kierownikiem jednostki”, jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 5. Z kolei w ust. 5 czytamy m.in., że kierownik jednostki obsługującej jest odpowiedzialny za gospodarkę finansową oraz rachunkowość i sprawozdawczość jednostki obsługiwanej, o której mowa w art. 10a pkt 1 i 2 u.s.g., w zakresie obowiązków powierzonych uchwałą, o której mowa w art. 10b ust. 2 u.s.g., albo porozumieniem, o którym mowa w art. 10b ust. 3 u.s.g.

RIO potwierdza

Zatwierdzenie wydatków placówki oświatowej przez kierownika centrum usług wspólnych oceniono jako nieprawidłowe w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy z 20 listopada 2023 r. (znak RIO-KF-4104-43/2023). Izba powołała się w nim na art. 10c ust. 1 u.s.g., z którego wynika, że zakres wspólnej obsługi nie może obejmować kompetencji kierowników jednostek do dysponowania środkami publicznymi. Podkreśliła, że wydatki do wypłaty powinny zostać zatwierdzone przez dyrektorów jednostek obsługiwanych. W ramach wniosku pokontrolnego nakazano zaprzestania zatwierdzania do wypłaty wydatków jednostek obsługiwanych.

Powyższe stanowisko RIO jest zbieżne ze stanowiskiem doktryny. Komentarz do art. 53 u.f.p. [P. Walczak (red.), „Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządowych”, wyd. 2, Warszawa 2021] brzmi: „Ustawodawca nie pozwolił jednak w omawianej nowelizacji samorządowych ustaw ustrojowych na pełne przeniesienie obowiązków związanych z prowadzeniem gospodarki finansowej na kierowników jednostek obsługujących, wyłączając z zakresu prawnie dopuszczalnego powierzenia kompetencje kierowników jednostek obsługiwanych do: dysponowania środkami publicznymi, zaciągania zobowiązań oraz sporządzania i zatwierdzania planu finansowego, jak również dokonywania w nim zmian”.

Podsumowując, kierownik jednostki obsługującej nie może wkraczać w kompetencje kierownika jednostki obsługiwanej i zatwierdzać wydatków danej placówki. To wyłączne uprawnienie kierownika jednostki obsługiwanej. I nie można go przenieść na kierownika jednostki obsługującej nawet w sytuacjach wyjątkowych. Na okoliczność takich sytuacji kierownik jednostki obsługiwanej powinien wprowadzić mechanizmy zastępcze, które umożliwią ciągłość prowadzenia gospodarki finansowej. ©℗