Przy ustalaniu proporcji w VAT istotne jest, czy sprzedaż nieruchomości przez gminę następuje w ramach zwykłej działalności gospodarczej, czy pomocniczo – orzekł NSA.

Sprawa dotyczyła gminy, która prowadziła zarówno działalność opodatkowaną VAT, niepodlegającą podatkowi, jak i zwolnioną z niego. W związku z tym, aby prawidłowo odliczyć podatek naliczony, musiała ustalać proporcję, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT. Spór z fiskusem dotyczył tego, czy przy kalkulacji proporcji powinna uwzględniać obrót z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości stanowiących środki trwałe. Gmina uważała, że nie ma takiej konieczności. Jej zdaniem kluczowy jest art. 90 ust. 5 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przy obliczaniu proporcji nie bierze się pod uwagę obrotu z tytułu dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także z tytułu dostawy gruntów i praw wieczystego użytkowania, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika. Dodatkowy wymóg: muszą być one używane przez niego na potrzeby jego działalności. W ocenie gminy obydwa warunki zostały spełnione.
Prezes KHW: Przekażemy nieruchomości gminom za umorzenie VAT

Zobacz również
Dyrektor izby skarbowej uznał jednak, że w tym przypadku rozstrzygający jest art. 90 ust. 6, na mocy którego przy ustalaniu proporcji nie bierze się pod uwagę obrotu uzyskanego z tytułu pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych. Organ stanął na stanowisku, że ze względu na to, że sprzedaż nieruchomości to zwykła, a nie poboczna, okazjonalna działalność gminy, powinna być uwzględniona przy kalkulacji wskaźnika.
WSA we Wrocławiu przyznał rację gminie. Zwrócił uwagę, że zdaniem organu użyty przez ustawodawcę w art. 90 ust. 5 ustawy zwrot „używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności” należy rozumieć w ten sposób, że chodzi o nieruchomości niebędące przedmiotem zwykłej działalności gospodarczej (w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy). Przez taki zabieg interpretacyjny organ podatkowy określił – zdaniem sądu – kolejny warunek do spełnienia, by wyłączenie danego obrotu z kalkulacji proporcji było możliwe.
WSA wskazał też, że samorząd nie prowadzi działalności polegającej na zakupie nieruchomości z zamiarem ich dalszej odsprzedaży – nie jest pośrednikiem w obrocie nieruchomościami. Tym samym mienie tego rodzaju nie jest „towarem handlowym”, lecz stanowi „dobro inwestycyjne”. Wykorzystując to dobro, skarżąca prowadziła działalność opodatkowaną VAT. Nie jest to jednak działalność sensu stricto określona w art. 15 ust. 2 ustawy, mająca na względzie głównie cel zarobkowy – podkreślił WSA.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok. Stwierdził, że organy trafnie zauważyły, iż w rozstrzyganej sprawie należy badać, czy sprzedaż następuje w ramach zwykłej działalności gospodarczej, czy pomocniczo. NSA powołał się na wyrok TSUE (sygn. C-98/07), w którym trybunał powiedział, że wyłączeniu z proporcji podlega obrót ze sprzedaży o charakterze nietypowym. Dlatego zdaniem NSA sąd I instancji przy ponownym rozpatrzeniu sprawy powinien zbadać charakter dokonanej transakcji.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 2 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 814/14 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia