Zrzut ścieków. Opłata zależy od uchwały gminy czy firmy?

Gmina nie może w drodze uchwały ustalać wysokości opłaty za przyjęcie i utylizację nieczystości ciekłych w oczyszczalni ścieków dla przedsiębiorców świadczących usługi opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników na rzecz właścicieli nieruchomości – stwierdził wojewoda lubuski, unieważniając uchwałę Rady Gminy Kolsko.

W uchwale z 31 stycznia br. (nr XL.256.2023) opłatę za zrzut ścieków ze zbiorników bezodpływowych dowożonych wozami asenizacyjnymi i przyjmowanych w punkcie zrzutu ścieków oczyszczalni ścieków w Kolsku określono na 6,96 zł netto + VAT za 1 m sześc. Rada jako podstawę prawną uchwały wskazała art. 4 ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679; dalej: u.o.g.k.). Wynika z niego, że jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wyborze sposobu i form prowadzenia gospodarki komunalnej, o wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej JST albo o sposobie ustalania tych cen i opłat.

Wojewoda uznał, że przepis ten nie uprawniał gminy do ustalenia wysokości opłaty. – Rada nie ustaliła ceny ani opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej – wskazał organ nadzoru. Wojewoda zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 1 ust. 2 u.o.g.k. gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Natomiast opłata określona w uchwale dotyczy nie mieszkańców gminy Kolsko, ale przedsiębiorców świadczących usługi opróżniania zbiorników bezodpływowych.

W rozstrzygnięciu przypomniano, że rada gminy na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2519) określa w drodze uchwały jedynie górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi wykonywane przez gminne jednostki organizacyjne lub przedsiębiorców w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych. Czym innym natomiast są opłaty ponoszone przez samych przedsiębiorców, którzy świadczą te usługi na rzecz właścicieli nieruchomości.

„W ocenie organu nadzoru opłaty ustalone przedmiotową uchwałą są należnościami stanowiącymi jedynie cenę za usługę ze strony gminy świadczoną przedsiębiorcom (…) i to w warunkach braku przymusu po stronie kontrahenta. Realizacja tej usługi następuje bowiem na podstawie umowy cywilnoprawnej, natomiast wysokość opłaty z tego tytułu powinna być negocjowana przez strony tego stosunku prawnego” – podkreślił wojewoda.

Stroną umowy – obok przedsiębiorcy mającego odpowiednie zezwolenie – powinien być więc organ wykonawczy gminy, do którego kompetencji należy gospodarowanie mieniem komunalnym na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40). ©℗

orzecznictwo