W 2014 roku komisje orzekające uznały, że 749 osób jest odpowiedzialnych za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Ukarano 330 z nich. W tym dziewięć osób karą pieniężną
Takie wyniki przedstawił przewodniczący Głównej Komisji Orzekającej w sprawozdaniu z jej działalności oraz w zbiorczym sprawozdaniu z działalności komisji orzekających pierwszej instancji w 2014 r., przesłanym ostatnio do Sejmu. Z dokumentu wynika też, jakie wymogi sprawiały najczęściej problemy kierownikom i skarbnikom jednostek publicznych, którzy naruszyli dyscyplinę finansów publicznych.
Najczęstsze problemy
Najczęściej popełnianym naruszeniem dyscypliny finansowej było w zeszłym roku zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji oraz nieprawidłowości w zakresie sprawozdawczości z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowywania (art. 18 pkt 1 i 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny, t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.). Takich naruszeń było aż 251, co stanowiło 24,9 proc. wszystkich czynów. Regionalne komisje orzekające odnotowały 244 przypadki takich naruszeń, a komisje międzyresortowe – zaledwie 7.
Jest to zmiana wśród najczęściej naruszanych przepisów dotyczących dyscypliny finansów publicznych. W zeszłych latach najczęściej naruszane były przepisy o zamówieniach publicznych. W 2014 r. ta grupa znalazła się na drugim miejscu. Jak wynika ze sprawozdania, 219 przypadków (21,7 proc. wszystkich czynów) stanowiły naruszenia przepisów o zamówieniach (określone w art. 17 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny). Sprawozdanie nie precyzuje jednak, o jakie konkretnie przewinienia chodziło. Przykładowo zgodnie z art. 17 naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezgodne z przepisami o zamówieniach publicznych opisanie przedmiotu zamówienia, określenie kryteriów oceny ofert, udzielenie zamówienia wykonawcy, który nie został wybrany we właściwym trybie, zawarcie umowy bez zachowania formy pisemnej.
Trzecie najczęściej popełniane naruszenie dotyczyło dokonywania wydatków bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia oraz z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków. Takich naruszeń w zeszłym roku było 145.
Pozostałe błędy
Wśród często popełnianych naruszeń znalazło się wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację, nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji, niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w należytej wysokości (takich przypadków było 79, czyli 7,8 proc. wszystkich czynów).
Kierownicy i skarbnicy mieli też problemy z przepisami dotyczącymi zaciągania zobowiązań. Naruszeniem dyscypliny jest bowiem zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia albo z przekroczeniem upoważnienia. Komisje orzekły, że 76 osób popełniło tego rodzaju naruszenia (7,5 proc. wszystkich czynów).
Jak wynika ze sprawozdania GKO, komisje nikomu nie przypisały jedynie odpowiedzialności za naruszenie związane z zawarciem umowy koncesji (art. 17a).
Statystyka orzeczeń komisji I instancji w 2014 roku
Komisje wydały orzeczenia wobec 1064 obwinionych, na mocy których:
- 315 osób uniewinniono,
- 749 osób uznano za odpowiedzialne za naruszenia.
Spośród 749 osób uznanych za odpowiedzialne za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:
- 330 ukarano,
- wobec 419 odstąpiono od wymierzenia kary.
Spośród 330 ukaranych:
- 289 osób ukarano karą upomnienia (87,6 proc.),
- 32 osoby ukarano naganą (10,7 proc.),
- 9 osób ukarano karą pieniężną (2,7 proc.).
Nikogo nie ukarano zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.