Wójt gminy ustalił spółce opłatę za odpady komunalne w wysokości kilkuset złotych miesięcznie. Nie złożyła ona deklaracji, ale jest objęta systemem odbierania odpadów komunalnych zorganizowanych przez gminę. Pracownicy urzędu gminy sami dokonali oględzin budynku firmy. Ustalono także jego szacunkowy metraż, a w konsekwencji liczbę wymaganych pojemników na odpady. Czy w ten sposób ustalona opłata jest prawidłowa? Żaden z pracowników firmy nie był obecny przy oględzinach.
W przypadku nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi – zgodnie z art. 6j ust. 3 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – stanowi iloczyn zadeklarowanej liczby pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości. Przy czym przez zadeklarowaną liczbę pojemników lub worków rozumie się iloczyn liczby tych pojemników lub worków oraz liczby ich opróżnień lub odbiorów wynikającej z częstotliwości odbioru odpadów komunalnych określonych na podstawie art. 6r ust. 3 i 3b ww. ustawy albo harmonogramu odbioru odpadów komunalnych dla danej nieruchomości.
Firmy też płacą
Z punktu widzenia składania deklaracji na odpady komunalne istotne znaczenie ma art. 6m ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Wynika z niego, że właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy (a mimo to powstają odpady komunalne), są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli rada gminy postanowiła w drodze uchwały o odbieraniu odpadów komunalnych od nich, a właściciele tych nieruchomości nie złożyli skutecznego oświadczenia o wyłączeniu się z systemu odbierania odpadów komunalnych zorganizowanych przez gminę.
W przedstawionym stanie faktycznym podano, że przedsiębiorca nie złożył deklaracji na odpady komunalne, lecz nieruchomość została objęta systemem gospodarowania nimi. Skoro tak, to – zgodnie z art. 6 o ust. 1 ww. ustawy – w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w drodze decyzji wysokość opłaty za gospodarowanie tymi odpadami. Brane są wówczas pod uwagę dostępne dane właściwe dla wybranej przez radę gminy metody. A gdy takich danych brak, uzasadnione szacunki dotyczące średniej ilości odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze (także w przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy) .
Jak podano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 8 czerwca 2022 r. (sygn. akt I SA/Op 78/22), decyzja określająca na podstawie art. 6o ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter deklaratoryjny i odpowiada częściowo treści art. 21 par. 3 w związku z art. 21 par. 2 ordynacji podatkowej. Przypomnijmy art. 21 par.2 ordynacji stanowi, że w razie niezłożenia deklaracji bądź też stwierdzenia, że wysokość zobowiązania jest inna niż wynikająca z deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
Obowiązek bez zmian
Zatem z powyższego wynika podstawowy wniosek – niezłożenie deklaracji i kwestionowanie wysokości należnej gminie opłaty nie uchyla obowiązku jej zapłaty, zobowiązuje zaś organ gminy do wydania stosownej decyzji. Na tę kwestię zwrócono uwagę w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 10 maja 2022 r. (sygn. akt I SA/Rz 204/22). W rozstrzyganej sprawie również nie złożono deklaracji na odpady komunalne, co zdaniem sądu uprawniało do przeprowadzenia przez burmistrza miasta postępowania w celu określenia wysokości opłaty w drodze decyzji administracyjnej. Dodatkowo w podanym wyroku zwrócono uwagę na fakt, że przedsiębiorca został uprzednio zawiadomiony o przeprowadzeniu dowodu z oględzin nieruchomości, a jego nieobecność była spowodowana jego biernością. Jak zaznaczył WSA: „zawiadomienie to odebrał na dwa tygodnie przed zaplanowaną czynnością. Miał zatem czas i możliwości, aby podjąć działania pozwalające mu na uczestnictwo w tej czynności lub zapewnienie udziału w niej osoby, która będzie reprezentowała jego prawa. Mógł w końcu podjąć działania zmierzające do zmiany terminu tej czynności dowodowej. Z żadnej z tych możliwości nie skorzystał”. Finalnie przedsiębiorca nie stawił się na oględziny, ale burmistrz naliczył opłatę w innym sposób, opierając się m.in. na danych dotyczących powierzchni budynku, wg danych w ewidencji gruntów i budynków.
Reasumując, niezłożenie przez spółkę deklaracji na odpady komunalne nie jest przeszkodą dla wójta do ustalenia opłaty za odpady, które wytwarza spółka. Mało tego, przeszkodą nie będzie także brak udostępnienia nieruchomości w celu oględzin na potrzeby ustalenia opłaty. Wójt gminy bowiem może dokonać szacowania wysokości opłaty m.in. z wykorzystaniem danych wynikających z rejestrów, w tym z ewidencji gruntów.©℗
Podstawa prawna
art. 6c ust. 2 i ust. 3b, art. 6j ust. 3, art. 6m ust. 1 pkt 3, art. 6r ust. 3 i 3b, art. 60 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1297; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1768)
art. 21 par. 2 i 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301)
