W przyszłym roku chcemy przekazać dotację dla klubów sportowych, przy czym nie możemy obecnie wskazać, ile konkretnie środków chcemy im przekazać. Czy wysokość takiego wsparcia w uchwale rady może być niedookreślona? To wójt ostatecznie by decydował, ile każdorazowo przekaże poszczególnym klubom.
Analiza podanego zapytania wymaga zasadniczo odniesienia się do ustawy o sporcie. Zgodnie z jej art. 27 tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu, stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST). Organ stanowiący JST, czyli rada może w drodze uchwały określić warunki i tryb finansowania tego zadania własnego. W dokumencie tym ma być wskazany cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. Powyższe przepisy nie naruszają uprawnień JST do wspierania kultury fizycznej na podstawie odrębnych regulacji. Jak z kolei wynika z art. 28 ww. ustawy, klub sportowy (działający na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego), którego celem nie jest osiągnięcie zysku, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki na podstawie uchwały, o której mowa w art. 27 ust. 2. Przy czym należy w takiej sytuacji stosować także przepisy ustawy o finansach publicznych w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Wspomniana dotacja może być przeznaczona w szczególności na:
- realizację programów szkolenia sportowego,
- zakup sprzętu sportowego,
- pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach,
- pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego,
- sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry szkoleniowej
– jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.
Można pomagać, ale konkretnie
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 stycznia 2022 r. (sygn. akt II GSK 2560/21) podkreślił, że jednostki samorządu terytorialnego mogą przyznawać dotacje klubom sportowym (na postawie art. 28 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 1 i ust. 2 i art. 3 ust. 2 ustawy o spor cie). Tego typu wsparcie ma służyć realizacji celów publicznych z zakresu sportu, przy czym tworzenie trybu finansowania i warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 10 września 2019 r. (nr Xxi/2284/2019) wskazano, że organ stanowiący JST, dysponując kompetencją ustawową do określania zasad udzielania dotacji celowej, w tym wysokości dotacji, powinien określić w uchwale wysokość tej pomocy w taki sposób, aby beneficjent nie miał wątpliwości, o jaką kwotę może się ubiegać. Co ważne, organ stanowiący nie może scedować przysługującej mu kompetencji ustawowej na organ wykonawczy. Wysokość dotacji wymaga więc skonkretyzowania w ramach uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, wydanej na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie.
Szczególnie pomocne w ocenie podanego zagadnienia jest także stanowisko zawarte w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z 24 listopada 2022 r. (nr 154/g127/D/22). W tym przypadku organ nadzoru również weryfikował legalność uchwały dotacyjnej dla klubów sportowych, w której nie określono poziomu dotacji. W analizie prawnej zwrócono uwagę m.in. na to, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego dysponuje uprawnieniem do określania trybu postępowania w sprawie udzielania dotacji celowej i sposobu jej rozliczenia, w tym wysokości tej dotacji. Zaznaczono, że brak określenia w treści uchwały wysokości dofinansowania na zadania z zakresu rozwoju sportu narusza przepisy wynikające z ustawy o sporcie i jednocześnie daje swobodę ustalania kwoty dotacji. Ponadto, jak wskazano, powoduje to także, że ubiegający się o dotację beneficjent nie ma wiedzy, jakiej kwoty dotacji może oczekiwać. Izba zwróciła też uwagę, że o wysokości wspomnianej pomocy nie może decydować włodarz, gdyż rada miasta nie może scedować przysługującej jej kompetencji w tym zakresie na organ wykonawczy. Wysokość dotacji wymaga zatem konkretyzacji i precyzyjnego ustalenia – w ramach uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, podjętej na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie – wysokości dotacji przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. W kontekście zdanego pytania warto również przytoczyć wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/Kr 696/20), który stwierdził, że „stanowiony akt prawa miejscowego powinien w swoich przepisach w sposób precyzyjny określać nakładane obowiązki oraz nie może pozwalać na dowolne zastosowanie niejasnego przepisu”.
Jawność i przejrzystość
Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 10 maja 2018 r. (sygn. akt I SA/Rz 266/18) wskazał, że: „nieokreślenie wysokości możliwej do uzyskania przez ubiegające się podmioty dotacji (stawki dotacji) oznacza pozostawienie dobrowolności w tym zakresie po stronie organu wykonawczego gminy. To zaś z kolei nie znajduje uzasadnienia w regulacjach ustawowych. Ustawa o sporcie stanowi bowiem, iż warunki i tryb finansowania zadania własnego, jakim jest między innymi tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sportu, stanowi kompetencję organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, który może dokonywać tego w drodze uchwały”. W podanym wyroku również wskazano, że zasada jawności i przejrzystości w gospodarowaniu środkami publicznymi, której znaczenie jest kluczowe i niepodważalne, wymaga pewności po stronie podmiotów mogących ubiegać się o wsparcie co do wysokości możliwej do uzyskania pomocy. Pozostawienie zaś dowolności w tym zakresie po stronie organu wykonawczego gminy oznacza uchybienie tym zasadom. Narusza też reguły pewności obrotu. Z tego względu brak określenia stawek dotacji należy uznać za naruszenie prawa.
Reasumując, wysokość dotacji dla klubów sportowych powinna być skonkretyzowana w uchwale dotacyjnej. Wójt musi udzielać dotacji według zasad podanych w tej uchwale, a nie w dowolny sposób. Warto dodać, że w podanym stanie faktycznym rada może podjąć pewne czynności, aby skalkulować wysokości kwot przeznaczonych w budżecie 2023 r. na udzielanie dotacji, co może ułatwić konkretyzację stawki. ©℗
Podstawa prawna
art. 27, art. 28 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1599; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2185)
ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1964)