Regionalna izba obrachunkowa podważyła projekt wieloletniej prognozy finansowej (WPF) naszej gminy na lata 2023–2027. Podstawą były zapisy dotyczące jednego z zadań inwestycyjnych, a mianowicie rozbudowy pomieszczeń przedszkolnych. W WFP wpisaliśmy kwotę 350 tys. zł, zaś w budżecie wydatek na ten cel określono na poziomie 300 tys. zł. Zakładamy, że budżet może się zmienić. W opinii RIO nie może być jednak rozbieżności w limitach wydatków w przyszłym roku. Czy faktycznie jest to naruszenie?
Nie ma wątpliwości, że jeśli gmina realizuje zadania inwestycyjne, to środki na to, zresztą jak każdy inny wydatek, powinny być ujęte zarówno w budżecie, jak i w wieloletniej prognozie finansowej. Warto tu przyjrzeć się przepisom dotyczącym uchwały budżetowej. Zgodnie z art. 212 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych tego typu uchwała ma określać łączną kwotę:
- planowanych dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem dochodów bieżących i majątkowych;
- planowanych wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych.
Z kolei z art. 236 ust. 4 wspomnianej ustawy wynika, że w planie wydatków majątkowych wyodrębnia się w układzie działów i rozdziałów planowane kwoty wydatków majątkowych. Zalicza się do nich wydatki na:
- inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego;
- zakup i objęcie akcji i udziałów;
- wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego.
Wymienione w tych przepisach wydatki majątkowe mają w istocie rzeczy charakter wydatków inwestycyjnych.
Realistyczna prognoza
Natomiast biorąc pod uwagę kwestie wieloletniej prognozy finansowej, należy uwzględniać art. 226 ustawy o finansach publicznych. W jego ust. 1 postanowiono, że wieloletnia prognoza finansowa powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:
- dochody oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
- dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
- przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
- kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposób sfinansowania jego spłaty;
- kwoty wydatków bieżących i majątkowych wynikających z limitów wydatków na planowane i realizowane przedsięwzięcia.
Z kolei w art. 226 ust. 3 wskazano, że w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia:
- jego nazwę i cel;
- jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia;
- okres realizacji i łączne nakłady finansowe;
- limity wydatków w poszczególnych latach;
- limit zobowiązań.
Nie ma wątpliwości co do tego, że zadanie, o którym pisze czytelnik, powinno być wykazane w obu wspomnianych dokumentach finansowych. Mało tego, parametry finansowe związane z tym zadaniem powinny być w danym roku budżetowym ze sobą zbieżne.
Zgodne wartości
Powyższą problematykę trafnie przedstawiono w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 1 lutego 2022 r. (nr 5.80.2022). Organ nadzoru ustalił wówczas następujący stan faktyczny: „W załączniku Nr 2 do badanej uchwały, stanowiącym «Wykaz przedsięwzięć do WPF», w pozycji 1.3.2.1. ujęte jest przedsięwzięcie (…). Okres realizacji tego przedsięwzięcia obejmuje lata (…) Limit wydatków na 2022 r. ustalono w wysokości 100.000,00 zł, (…). Kolegium Izby stwierdziło, że w tym samym dniu Rada Miejskiej (…) podjęła również uchwałę (…) w sprawie uchwalenia budżetu gminy (…). W tabeli (…) dotyczącej limitów wydatków na zadania inwestycyjne na rok 2022, w pozycji 22 widnieje zadanie o tożsamej nazwie (…), w którym określono limit wydatków w roku 2022 na kwotę 91.350,05 zł (różnica 8.649,95 zł)”.
Na kanwie tego stanu faktycznego organ nadzoru przedstawił, że uchwała w sprawie WPF – we wskazanym przedsięwzięciu – określa limit wydatków na dany rok w innej kwocie, niż wynika to z podjętej uchwały budżetowej. Powyższe – jak wskazała RIO – istotnie narusza art. 226 ust. 3 pkt 1 i 4 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia nazwę, cel oraz limity wydatków w poszczególnych latach. Dalej zaznaczono, że wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki samorządu terytorialnego powinny być zgodne, a każdorazowa zmiana budżetu we wskazanych obszarach pociąga za sobą zmianę danych prognozy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2016 r., sygn. akt II GSK 3517/15).
A zatem należy uznać, że zastrzeżenia ze strony regionalnej izby obrachunkowej są prawnie uzasadnione. W definitywnej uchwale w sprawie WPF wartości m.in. w zakresie limitu wydatków na zadania inwestycyjne muszą być zbieżne z wartościami na te zadania przyjętymi w ramach uchwały budżetowej na dany rok budżetowy. Brak zgodności w tym zakresie w projekcie uchwały WPF słusznie więc został wykazany jako naruszenie prawa. ©℗
Podstawa prawna
art. 212 ust. 1, art. 226 ust. 1 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1964)
