Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji uzasadnia nowe procedury rozpatrywania wniosków o ochronę międzynarodową chęcią ograniczenia nadużyć. Wskazuje jednocześnie, że coraz częściej wnioski o nadanie statusu np. uchodźcy kończą się pozytywnym rozstrzygnięciem.
Posłowie Lewicy zwrócili uwagę, że w uzasadnieniu nowelizacji z 14 października 2021 r. ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1918) można przeczytać, iż ma ona „służyć przeciwdziałaniu nadużywania instytucji ochrony międzynarodowej przez cudzoziemców, którzy dla osiągnięcia innych celów niż ochrona przed prześladowaniem lub doznaniem poważnej krzywdy, przez złożenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, uzyskują przysługujące wnioskodawcom prawa”. Przywoływane jest również zagrożenie związane z napływem wielu „zradykalizowanych przedstawicieli różnych kultur i religii, a nawet ekstremistów”.
– Nie znajdujemy jednak żadnych danych, które informowałyby o skali nadużywania instytucji ochrony międzynarodowej i o liczbie zatrzymanych osób związanych z organizacjami terrorystycznymi – wskazała Daria Gosek-Popiołek, posłanka Lewicy, w piśmie do MSWiA. Zapytała też, o jakie przypadki nadużywania instytucji ochrony międzynarodowej chodzi, i poprosiła o podanie skali zjawiska
MSWiA poinformowało, że cudzoziemcy składają wnioski o udzielenie ochrony, które często uzasadniają jedynie względami ekonomicznymi (chęcią podjęcia pracy w państwach UE) lub połączenia się z członkami rodziny mieszkającymi w krajach Europy Zachodniej. W takich sytuacjach złożenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej de facto zastępuje konieczność uzyskania wizy i powoduje dopuszczenie cudzoziemca do terytorium strefy Schengen, a brak kontroli na granicach wewnętrznych umożliwia swobodne przemieszczanie się tych z nich, którzy nie mają do tego odpowiedniego tytułu prawnego.
– Pojęcie nadużywania instytucji ochrony międzynarodowej można zatem rozumieć w ten sposób, że cudzoziemiec na skutek złożenia wniosku o udzielenie ochrony uzyskuje określone korzyści, choć z racjonalnego punktu widzenia nie korespondują one z ochroną wartości, którym ta instytucja ma służyć – wyjaśnił Bartosz Grodecki, podsekretarz stanu MSWiA.
Resort wskazał, że liczba ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej w RP znacznie wzrosła. W ubiegłym roku było ich 2,8 tys., a w obecnym złożono ich już 6,7 tys. (do połowy listopada br.). Więcej jest też osób, którym nadano status uchodźcy (161 w 2020 r., a 926 w 2021 r.) i udzielono ochrony uzupełniającej (222 w 2020 r., a 960 w 2021 r.). Natomiast na podobnym poziomie pozostaje liczba odmów udzielenia ochrony obcokrajowcom, którzy np. popełnili zbrodnie. W ubiegłym roku wydano siedem decyzji z tego tytułu, a w bieżącym – dwie. Danych dotyczących terrorystów resort nie ma. ©℗