Chcemy na najbliższej sesji zmienić uchwałę w sprawie opłat za odpady od domków letniskowych. Chodzi o ustalenie nowych terminów uiszczania tych opłat. Zasadniczo będzie to 30 czerwca danego roku, a gdy nieruchomość zostanie nabyta po tej dacie – nowy właściciel będzie miał czas na zapłatę 14 dni od dnia kupienia domku. Czy będzie to legalne rozwiązanie?
Analiza pytania wymaga odniesienia się do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Ryczałtowo za rok
W art. 6i pkt 3 wskazuje ona, że obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje m.in. w przypadku nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, i innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – za rok bez względu na długość okresu korzystania z nieruchomości. W przypadku takich obiektów rada gminy uchwala ryczałtową stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie wyższą niż 10 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem – za rok od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.
Kluczowe znaczenie ma jednak upoważnienie ustawowe z art. 6l ww. ustawy, z którego wynika, że rada gminy określa, biorąc pod uwagę warunki miejscowe, termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym decyduje, czy opłatę uiszcza się z dołu czy z góry.
Orzecznictwo RIO
Na kanwie tej ostatniej regulacji prawnej szczególnie pomocne będzie orzecznictwo nadzorcze regionalnych izb obrachunkowych. W uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z 3 lutego 2020 r. (nr 4/71/20) wskazano w szczególności, że na mocy art. 6l ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy została zobligowana do podjęcia uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, w której należy określić termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym również, czy opłatę uiszcza się z dołu, czy z góry. Tym samym ustawodawca wyznaczył zakres materii podlegającej regulacji. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego musi więc uwzględnić w podejmowanym akcie wszystkie wyżej wskazane elementy. Jednocześnie akcentuje się, że nieustalenie w uchwale terminu płatności opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi skutkuje tym, że nie może powstać zaległość podatkowa (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 17 listopada 2015 r., nr 23/1247/2015).
WAŻNE Jeśli właściciel domku letniskowego uiścił opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi do 30 czerwca danego roku, to sprzedając domek po tym terminie, zbywa przedmiot, za który poniesiono już opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Z punktu widzenia podanego stanu faktycznego kluczowe znaczenie może mieć też stanowisko zawarte w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 24 marca 2021 r. (nr 9/513/2021). W zbliżonym stanie faktycznym wskazano tam m.in., że: „Skoro właściciel nieruchomości musi uiścić opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi do dnia 30 czerwca danego roku, to sprzedając ją po tym terminie, zbywa przedmiot, za który poniesiono już opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi”. Tym samym zobowiązanie wobec budżetu gminy, wynikające z posiadania nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, zostało już uregulowane. Gdyby rada takie rozwiązanie przyjęła, podkreśliło kolegium RIO, to dana nieruchomość zostałaby objęta dwukrotnie opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jak podano, byłoby to możliwe w sytuacji, gdy nieruchomość nabyta po dniu 30 czerwca danego roku wcześniej służyła innym celom niż wypoczynek i rekreacja.
Reasumując, tylko określenie opłaty w terminie zasadniczym (czyli do 30 czerwca) jest rozwiązaniem prawidłowym. Natomiast ustalanie dodatkowych terminów na uiszczenie ww. opłaty w przypadku nabycia tej samej nieruchomości przez innego właściciela po ww. dacie jest nieprawidłowe. Wskazane jest więc zmodyfikowanie projektu uchwały we fragmencie dotyczącym dodatkowego terminu na uiszczenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy.
Podstawa prawna
art. 6i pkt 3, art. 61 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. 2021 poz. 888)