Nasz wójt ma praktyczny problem związany z projektem uchwały budżetowej na 2021 r. Co do zasady projekt ma być do 15 listopada przekazany radzie gminy i regionalnej izbie obrachunkowej. Ale czy do czasu głosowania przez radnych całego budżetu wójt może dokonać w projekcie autopoprawek? Tarcza antykryzysowa wprowadziła znaczne uprawnienia dla organu wykonawczego w okresie epidemii. Może ma to także wpływ na projekt uchwały budżetowej?
Rozszerzone uprawnienia organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, które wprowadziła specustawa o COVID-19, nie dotyczą problematyki związanej z procedowaniem nad projektem uchwały budżetowej, czyli nie regulują także uprawnień organu wykonawczego do modyfikowania złożonego już projektu uchwały na dany rok budżetowy. W konsekwencji nie może mieć zastosowania ani art. 15zn ani art. 15zo specustawy, bowiem dotyczą one innej materii przedmiotowej.

Przepisy o finansach publicznych

Z powyższych względów pozostaje więc dokonać oceny podanego problemu z uwzględnieniem stosownych regulacji ustawy z o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). W kontekście podanego stanu faktycznego kluczowe są relacje zachodzące między art. 238 i art. 240 u.f.p. Z pierwszego z artykułów wynika, że zarząd JST sporządza i przedkłada projekt uchwały budżetowej:
1) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego,
2) regionalnej izbie obrachunkowej – w celu zaopiniowania
– do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.
Ponadto wraz z projektem uchwały budżetowej zarząd przedkłada organowi stanowiącemu oraz RIO:
1) uzasadnienie do projektu uchwały budżetowej,
2) inne materiały określone w uchwale, o której mowa w art. 234 u.f.p
Z kolei w art. 238 ust. 3 postanowiono, że opinię RIO o projekcie uchwały budżetowej zarząd JST jest obowiązany przedstawić przed uchwaleniem budżetu organowi stanowiącemu jednostki.
Z art. 240 u.f.p. wynika m.in., że:
„1. Do czasu podjęcia uchwały budżetowej, jednak nie później niż do dnia 31 stycznia roku budżetowego, podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego, o którym mowa w art. 238 ust. 1.
2. Bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego”.

Finalna forma dokumentu

Jakkolwiek wprost nie wynika to z ww. regulacji prawnych, to w drodze dedukcji należy przyjąć, że projekt bud żetu na przyszły rok jest przedstawiany organowi stanowiącemu tylko raz – czyli w terminie do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. Stanowisko takie wynika choćby z pisma RIO w Gdańsku z 6 marca 2014 r. (nr RP.0441/46/14/33548/2014; źródło: bip.gdansk.rio.gov.pl.), które do dziś zachowuje aktualność.
Należy zauważyć także, że co do zasady projekt budżetu, w tej formie i w tej treści, jest jednocześnie podstawą prowadzenia gospodarki finansowej JST do momentu przyjęcia uchwały budżetowej. Na to także zwróciła uwagę gdańska RIO we wspomnianym wyżej piśmie: „Faza prac nad uchwałą budżetową dotyczącą sporządzenia jej projektu przez organ wykonawczy kończy się z momencie przedstawienia tego projektu organowi stanowiącemu. Oznacza to dla organu wykonawczego brak możliwości formalnego dokonywania w tym projekcie autopoprawek. Ewentualne poprawki organu wykonawczego nabierają mocy wiążącej dopiero po uwzględnieniu ich treści w podjętej uchwale budżetowej”.
Reasumując, projekt uchwały budżetowej na 2021 r. (złożony w ustawowym terminie do 15 listopada 2020 r.) nie podlega autopoprawkom organu wykonawczego. Ewentualne autopoprawki tego organu, a także propozycje i wnioski organu stanowiącego gminy, powinny być przedmiotem głosowania w trakcie debaty poprzedzającej podjęcie uchwały budżetowej na 2021 r. (zgodnie z obowiązującą w danej jednostce uchwałą w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej). Po złożeniu projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu oraz regionalnej izbie obrachunkowej włodarz traci możliwość samodzielnego ingerowania w ten projekt. Jego autopoprawki mogą być jednak uwzględnione, ale przez organ stanowiący w podjętej uchwale budżetowej.
WAŻNE Projekt budżetu na przyszły rok jest przedstawiany organowi stanowiącemu tylko raz – w terminie do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.
Podstawa prawna
•art. 15zn, art. 15zo ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; specustawa o COVID-19)
•art. 234, 238 i 240 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)