Kiedy radny powinien złożyć do wójta zapytanie, a kiedy interpelację? W jakim trybie powinien to robić oraz za czyim pośrednictwem?
Zagadnienia interpelacji i zapytań reguluje ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713). Każdy wykonujący mandat radnego ma prawo do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność urzędu gminy, a także spółek z udziałem gminy, spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych gminnych jednostek organizacyjnych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej – pod warunkiem że nie narusza to dóbr osobistych innych osób.
W sprawach dotyczących gminy radni mogą podejmować działania w dwojakiej formie: kierując interpelacje i zapytania. W obu przypadkach ich adresatem powinien być wójt. Zarówno interpelacje, jak i zapytania powinny być składane na piśmie do przewodniczącego rady, który przekazuje je niezwłocznie wójtowi. Wójt lub osoba przez niego wyznaczona są zobowiązani udzielić odpowiedzi na piśmie nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania interpelacji lub zapytania.
Treść interpelacji i zapytań oraz udzielonych odpowiedzi podawana jest do publicznej wiadomości poprzez niezwłoczną publikację w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.
Interpelację i zapytanie różni to, czego może dotyczyć każda z tych form swoistej kontroli sprawowanej przez radnych. Interpelacja dotyczy spraw o istotnym znaczeniu dla całej gminy. Nie powinna raczej dotyczyć sprawy jednostkowej, lecz szerszego problemu lub zjawiska. Powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niej pytania.
Zapytania składa się w sprawach aktualnych problemów gminy oraz w celu uzyskania informacji o konkretnym stanie faktycznym. Z tą formą mamy zatem do czynienia raczej w sytuacji żądania informacji w sprawach jednostkowych i bieżących.
Należy tu zwrócić uwagę na ważną kwestię – ani interpelacja, ani zapytanie nie mogą dotyczyć sprawy indywidualnej rozstrzyganej przez organ w drodze decyzji administracyjnej w trybie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.
Zasadniczo jednak to, czy coś nazwiemy zapytaniem czy interpelacją, nie ma większego znaczenia praktycznego, bo procedury postępowania z nimi są tożsame. W praktyce precyzyjne zakreślenie granicy między tematyką, która może być przedmiotem interpelacji, a kwestiami, które można poruszyć w zapytaniu, bywa trudna, a brak proceduralnych różnic w załatwianiu obu tych form powoduje, że niezbyt zwraca się uwagę na to, jak zatytułowane jest żądanie określonej informacji przez radnego. W przepisach nie ma też niestety konkretnych konsekwencji dla wójta, który ignoruje radnych lub załatwia opieszale żądanie informacji.
