Jesteśmy organizacją pozarządową. Na zlecenie samorządu wykonujemy zadanie publiczne związane z pielęgnowaniem kultury i języka regionalnego. Z powodu epidemii wiele naszych działań nie doszło do skutku i mamy problem z realizacją umowy, jaką podpisaliśmy z urzędem. Czy grożą nam z tego tytułu jakieś konsekwencje?
Pewne przepisy w tej kwestii zawiera nowelizacja specustawy o COVID-19. Dotyczą one sytuacji, w której zlecone działania „zostały odwołane w następstwie okoliczności związanych z obowiązywaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii”. Artykuł 15zzl ust. 1 uprawnia organ zlecający (np. wójta, burmistrza, prezydenta miasta) do uznania za uzasadnione wydatków poniesionych na nie. Z kolei ust. 2 tego artykułu wprowadza zasadę mówiącą, że w takim przypadku „niewykonanie planu działań lub nieosiągnięcie rezultatów założonych w umowie (…) nie może skutkować uznaniem dotacji na realizację zadania publicznego w tej części za wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem, pobraną nienależnie lub w nadmiernej wysokości i podlegającą zwrotowi”.
Bardziej generalne, dotyczące tego problemu, przepisy pojawiają się w art. 15zzzzzb, dodanym ustawą o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa. Jego ust. 2 przewiduje możliwość zmiany umowy dotyczącej realizacji zadania publicznego przez organizację pozarządową, jeżeli „okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 (…) mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy”. Zmiany mogą dotyczyć w szczególności:
  • terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części;
  • sposobu wykonywania umowy lub jej części;
  • zakresu wykonania umowy lub jej części.
Co ważne, art. 15zzzzzb ust. 1 wprowadza obowiązek niezwłocznego wzajemnego informowania się stron o okolicznościach mogących wpłynąć lub wpływających na wykonanie umowy. Kluczowe znaczenie mają dołączane do informacji oświadczenia organizacji pozarządowej dotyczące m.in. liczby osób (i ich stanowisk) zaangażowanych (lub zaangażowanych potencjalnie) w wykonanie umowy oraz wyłączonych z jej realizacji z powodów związanych z epidemią (hospitalizacja, kwarantanna, nadzór epidemiologiczny, opieka nad dziećmi, administracyjne skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii). Oświadczenie to może stanowić podstawę do zmiany umowy. Po ustaniu epidemii prawdziwość tych informacji może zostać skontrolowana.
WAŻNE
Samorząd może odstąpić od dochodzenia od organizacji pozarządowej należności związanych z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy. Nieustalenie bądź niedochodzenie takich należności nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych ani przestępstwa nadużycia zaufania z art. 296 par. 1–4 kodeksu karnego.
Podstawa prawna
• art. 15 zzl ustawy z 31marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 568; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695),
• art. 15zzzzzb ustawy z 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020 r. poz. 696),
• art. 296 par. 1–4 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1950; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568).