Zastanawiamy się nad sposobem pomocy przedsiębiorcom w naszej gminie. Czy z powodu wirusa możemy pozwolić przedsiębiorcy na spłatę długu (np. dzierżawnego) przez pracę fizyczną, np. roboty konserwatorskie?
Odpowiedź na to pytanie tylko z pozoru jest oczywista. W istocie rzeczy w przepisach dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego czy jego gospodarki finansowej nie znajdziemy konkretnych przepisów umożliwiających zastosowanie takiego rozwiązania. Nie zawiera ich także nowo przyjęta tarcza antykryzysowa. Z drugiej jednak strony należność gminy związana z czynszem dzierżawnym jest typową należnością cywilnoprawną. Związana jest w konsekwencji z gospodarowaniem mieniem komunalnym przez wójta (art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym), gdyż przedmiotem dzierżawy są nieruchomości gminne. W praktyce JST ma więc kompetencje do wydawania zarządzeń dotyczących możliwości odpracowania długów cywilnoprawnych, właśnie w oparciu o ww. regulację ustawy o samorządzie gminnym. Elementami składowymi takich zarządzeń są wzór wniosku dla zainteresowanego podmiotu czy wzór umowy/porozumienia.
Przekazanie przez gminę respiratora szpitalowi. Jak to zrobić?
Przekazanie przez gminę respiratora szpitalowi. Jak to zrobić?

Zobacz również
Z punktu widzenia materialno-prawnego konstrukcja takiej umowy czy porozumienia wypełnia normę art. 453 kodeksu cywilnego, czyli świadczenia w miejsce wykonania – datio in solutum. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednak gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi. Ten specyficzny mechanizm był akcentowany w orzecznictwie sądowym, m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 października 2013 r. (sygn. akt I ACa 591/13). Podano w nim, że zwolnienie ze zobowiązania wymaga dwóch elementów:
  • umowy o świadczenie w miejsce wykonania, oraz
  • spełnienia na rzecz wierzyciela nowego świadczenia, tzw. świadczenia substytucyjnego.
Natomiast w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 października 2018 r. (sygn. akt I Aga 133/18) zaakcentowano, że „świadczenie spełniane w celu umorzenia zobowiązania stanowi tzw. surogat wykonania zobowiązania”. W praktyce zawarcie ww. umowy (i wykonanie pracy fizycznej przez przedsiębiorcę) będzie w skutkach tożsame z zapłatą czynszu dzierżawnego wobec gminy. W następstwie tych okoliczności nie dojdzie ani do naruszenia interesów finansowych gminy, ani do naruszenia przepisów regulujących gospodarkę finansową gminy.
Nie każdy wojewoda uchyli zdalnie podjęte uchwały
Nie każdy wojewoda uchyli zdalnie podjęte uchwały

Zobacz również
Co istotne, nowelizacja specustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 zawiera przepisy (art. 15zzzg i art. 15zzzh), które umożliwiają organom JST jeszcze dalej idące możliwości aniżeli odpracowanie długu – odstąpienie od dochodzenia należności cywilnoprawnych od podmiotów, które są w trudnej sytuacji z powodu COVID-19. Mało tego, uprawnienie to zostało przyznane bezpośrednio wójtowi gminy, w sytuacji gdy rada gminy nie podejmie wcześniej stosownej uchwały o odstąpieniu od dochodzenia ww. należności.
Podstawa prawna
•art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 506; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1815)
•art. 453 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145, ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)