Czy odwołanie od opinii składu orzekającego RIO do Kolegium RIO w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu absolutorium może być pismem podpisanym tylko przez przewodniczącego rady gminy?
Sugerowane przez gminę rozwiązanie, że takie odwołanie może zostać podpisane tylko przez przewodniczącego, nie wydaje się trafne. Analizy tego zagadnienia warto dokonać przez pryzmat ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, a także orzecznictwa nadzorczego.
Warto zauważyć, że ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych nie zawiera szczegółowych uregulowań dotyczących procedury odwoławczej od wspomnianych uchwał składu orzekającego RIO, w tym nie podaje, jaki podmiot jest uprawniony do wniesienia stosownego odwołania. Jednak pomocne może być stanowisko wynikające z uchwały Kolegium RIO we Wrocławiu z 19 lipca 2017 r. (nr 70/2017).
Powołano się w nim m.in. na art. 11a ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że organami gminy są rada gminy (organ stanowiący) oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) jako organ wykonawczy. Podkreślono, że istotny jest art. 28 ust. 2a ustawy, który stanowi, że uchwałę w sprawie absolutorium rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy, oraz art. 271 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wreszcie podano, że jak wynika z art. 13 pkt 8 i art. 19 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, uchwała organu stanowiącego w sprawie nieudzielenia absolutorium podlega opiniowaniu przez skład orzekający regionalnej izby obrachunkowej. W powyższej uchwale zaakcentowano ponadto, że organ stanowiący jest autorem uchwały będącej przedmiotem opiniowania, zatem to do niego kierowana jest opinia składu orzekającego. Uznano w konsekwencji, że to organ stanowiący posiada wyłączne prawo do wniesienia odwołania od uchwały składu orzekającego. Natomiast pełnienie funkcji przewodniczącego rady gminy ma znaczenie jedynie techniczne. Z art. 19 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wynika zaś, że zadaniem przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie jej obrad.
Z kolei w rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody wielkopolskiego z 2 marca 2016 r. (nr KN-I.4131.1.50.2016.11) wskazano, że: „Zadania przewodniczącego wynikają wprost z ustawy. Statut może precyzować zadania przewodniczącego, nie może zaś nakładać na niego innych obowiązków ani przyznawać mu innych kompetencji niż te, które wynikają z ustawy”.
We wspomnianej wyżej uchwale Kolegium RIO podano też, że odwołanie od uchwały składu orzekającego powinno mieć formę uchwały, bowiem to jedyna forma wyrażania woli przez organ stanowiący. Oznacza to tym samym, że organem uprawnionym do wniesienia odwołania od opinii składu orzekającego RIO wydanej na podstawie art. 13 pkt 8 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych może być tylko organ stanowiący, czyli w tym przypadku rada gminy, a nie samodzielnie przewodniczący tego organu, i to z pominięciem formy uchwały. Opisany w pytaniu sposób odwołania będzie skutkował odrzuceniem podpisanego wyłącznie przez przewodniczącego rady odwołania od uchwały składu orzekającego RIO przez Kolegium RIO.
Podstawa prawna
Art. 11a, art. 19 ust. 2 i art. 28 ust. 2a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1875 ze. zm.).
Art. 13 pkt 8 i art. 19 ust. 3 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 561).
Art. 271 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077).