Gmina w końcu będzie mogła wnieść sprzeciw w sprawie wyrębu cennych okazów drzew. Taką możliwość przewiduje rozporządzenie ministra środowiska z 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody (Dz.U. poz. 2300), które wejdzie w życie w niedzielę.
Wynika z niego, że za pomniki przyrody mogą być uznane drzewa, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm przekracza np. 50 cm w przypadku jałowca pospolitego, czy 300 cm jeżeli jest to lipa. Szczegółowy wykaz gatunków i obwodów znajduje się w załączniku do rozporządzenia.
Pomnikami będą mogły zostać również inne drzewa. Takie, które wyróżniają się wśród innych tego samego rodzaju w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na obwód pnia, wysokość, szerokość korony, wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach lub szpalerach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.
Rozporządzenie określa także zasady uznawania tworów przyrody nieożywionej za pomniki przyrody. Muszą również wyróżniać się na tle innych. Przykładowo wodospady ze względu na swoją wysokość, skały z uwagi na skład czy też jaskinie, jeżeli np. mają wyjątkową długość korytarzy.
Utworzenie pomnika spełniającego wskazane kryteria nie ma charakteru obligatoryjnego. Nie każdy twór je spełniający musi zostać uznany za okaz podlegający specjalnej ochronie.
Rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie ustanowienia pomnika, ważąc różnorodne interesy społeczne, uwzględnia ponadto: stan zachowania tworu proponowanego do uznania za pomnik przyrody (w tym stan zdrowotny drzew), sposób zagospodarowania terenu, na którym jest on położony, wymogi zapewnienia bezpieczeństwa publicznego itp. Co ważne, do pomników przyrody ustanowionych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia określone w nim kryteria nie będą wymagane.
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 17 grudnia 2017 r.