Jako rada miejska zamierzamy podjąć uchwałę w sprawie wyboru banku zajmującego się obsługą bankową gminy i jednostek organizacyjnych (art. 264 ustawy o finansach publicznych i art. 4 pkt 8 zamówień publicznych). Chodzi nam o konkretny bank, a dodatkowo chcemy zobowiązać burmistrza do zawarcia z nim umowy na 2 lata. Uważamy bowiem, że rada miejska ma domniemaną kompetencję we wszystkich sprawach gminy.
Wszystko wskazuje na to, że w podanym stanie faktycznym rada miejska nie ma ustawowej kompetencji do podjęcia uchwały w sprawie wyboru konkretnego banku dla obsługi bankowej gminy i jednostek organizacyjnych. Zgodnie z przywołanym w liście art. 264 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych ustawą – Prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p). W ust. 2 postanowiono zaś, że podstawę do wykonywania bankowej obsługi budżetu stanowi umowa zawierana między bankiem a organem wykonawczym gminy regulująca zasady wykonywania tej obsługi.
Natomiast ze wspomnianego art. 4 pkt 8 p.z.p. wynika, że tej ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro – o takich mowa w pytaniu. Warto przypomnieć, że szacowanie zamówienia winno następować według normy art. 34 p.z.p., a jego wartością będą opłaty, prowizje, odsetki i inne podobne świadczenia.
Kompetencje organów
Należy również zwrócić uwagę na stosowne regulacje ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.). I tak, zgodnie z jej art. 11a, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta). Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym (art. 15 ust. 1), a wójt, burmistrz lub prezydent miasta organem wykonawczym. Poszczególne zadania i kompetencje tych organów określają różne normy prawne. Z ich analizy wypływa zaś wniosek, że rada gminy nie może podejmować czynności, które należą do wójta, gdyż stanowiłoby to naruszenie konstytucyjnej zasady podziału organów gminy na stanowiące i wykonawcze. Dodatkowo, warto przytoczyć szeroko akceptowane stanowisko w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, że: „Domniemanie właściwości rady „we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy” należy rozumieć w ten sposób, iż rada gminy jako organ o charakterze kolegialnym i wieloosobowym może podejmować działania związane ze stanowieniem lub kontrolą. Nie może natomiast podejmować czynności, które należą do sfery wykonawczej, gdyż byłoby to naruszenie konstytucyjnej zasady podziału organów gminy na stanowiące i wykonawcze”. Tak wynika m.in. z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 29 stycznia 2015 r. (sygn. akt II SA/Gl 1483/14). Nie można również zapominać o fundamentalnych zasadach wynikających z przepisów konstytucji, m.in. o art. 2 i art. 7, zgodnie z którymi organy samorządu terytorialnego działają na podstawie i w granicach prawa.
W gestii zarządu
W kontekście powyższych regulacji prawnych i podziału kompetencji organów trzeba przede wszystkim ustalić, jaki organ gminy (rada czy burmistrz) jest ustawowo umocowany do dokonywania wyboru podmiotu, który będzie wykonawcą zamówienia publicznego (są to zamówienia poniżej progu). Wydaje się, że wszystkie argumenty przemawiają za stanowiskiem, że rada miejska nie ma jednak uprawnień do podjęcia uchwały o wyborze konkretnego banku w celu wykonywania bankowej obsługi budżetu i jednostek organizacyjnych.
Na taki kierunek interpretacyjny wpływa m.in. fakt, że wspomniany art. 264 u.f.p. – dotyczący bankowej obsługi budżetu – umiejscowiony został przez ustawodawcę w rozdziale Wykonywanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Zatem sprawy związane z wyborem banku w podanym zakresie przedmiotowym ustawodawca wprost powiązał z procedurą wykonywania budżetu gminy. Jak z kolei wynika z art. 30 ust. 2 pkt 4 u.s.g., do zadań wójta należy w szczególności wykonywanie budżetu. Wójt jest też odpowiedzialny za prawidłową gospodarkę finansową gminy na podstawie art. 60 ust. 1 u.s.g., który również jest nierozerwalnie związany z wykonywaniem budżetu. Wreszcie, zgodnie z art. 247 ust. 1 u.f.p., zarząd nie tylko wykonuje budżet samorządu terytorialnego, ale również sprawuje ogólny nadzór nad realizacją określonych uchwałą budżetową dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów budżetu JST.
Zatem w oparciu o powyższe regulacje można przyjąć, że to burmistrz miasta (organ wykonujący budżet), a nie rada miejska, będzie jedynie umocowany do wybory konkretnego banku do obsługi, przy założeniu, że chodzi o wybór z pominięciem wymogów stosowania u.z.p. Rzecz jasna, to uprawnienie nie daje zupełnej dowolności wyboru. Burmistrz winien bowiem stosować m.in. zasady określone w art. 44 ust. 3 pkt 1 u.f.p. Chodzi o to, aby wydatki publiczne były dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów.
WAŻNE
Sprawy związane z wyborem banku do obsługi budżetu gminy ustawodawca wprost połączył z procedurą wykonywania budżetu gminy.
Podstawa prawna
Art. 44 ust.3 pkt 1, art. 264 ust. 1–2, art. 247 ust.1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.).
Art. 4 pkt 8, art. 34 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1579).
Art. 11a, art. 15 ust. 1, art. 30 ust. 2 pkt 4, art. 60 ust.1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.).
Art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483).
