Dostawcę usług medycznych burmistrz musi wyłonić w trybie konkursowym

Z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że zadanie w zakresie ochrony zdrowia jest zadaniem obowiązkowym gminy. Zasady jego realizacji szczegółowo reguluje ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: u.ś.o.z.). W myśl art. 9b u.ś.o.z. świadczenia gwarantowane, o których mowa w art. 9a, są finansowane na podstawie umowy zawartej pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego a świadczeniodawcą wyłonionym w drodze konkursu ofert. Ze wspomnianego art. 9a u.ś.o.z. wynika natomiast, że w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty samorządowej w zakresie ochrony zdrowia jednostka samorządu terytorialnego może finansować dla mieszkańców tej wspólnoty świadczenia gwarantowane, uwzględniając m.in.:

• mapę potrzeb zdrowotnych (art. 95a ust. 1 u.ś.o.z.),
• wojewódzki plan transformacji (art. 95c ust. 1) oraz
• dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej na obszarze województwa.

Ustawodawca przewidział także sytuacje, w których nie przeprowadza się konkursu ofert. W myśl art. 9b ust. 3 u.ś.o.z. w przypadku gdy jednostka lub jednostki samorządu terytorialnego są:

• podmiotami tworzącymi dla podmiotu leczniczego,
• jedynymi albo większościowymi wspólnikami lub akcjonariuszami w spółce kapitałowej będącej podmiotem leczniczym,

– a podmiot taki udziela świadczeń gwarantowanych w zakresie odpowiadającym przedmiotowi umowy, o której mowa w ust. 1, umowę zawiera się w pierwszej kolejności z tym podmiotem.

Zgodnie z ust. 5 umowa powinna określać w szczególności:

• rodzaj, zakres i liczbę udzielanych świadczeń gwarantowanych, warunki oraz organizację ich udzielania;
• okres jej obowiązywania;
• kwotę zobowiązania oraz zasady rozliczeń, z uwzględnieniem taryfy świadczeń (jeśli została ustalona);
• sposób i tryb kontroli jej wykonania.

Uwaga! Z powyższego wynika, że gdy chodzi o podmioty zewnętrzne wobec jednostki samorządu – zasadą jest zlecanie realizacji zadań w zakresie ochrony zdrowia w trybie konkursowym. Tylko w nielicznych przypadkach ustawodawca przewidział tryb pozakonkursowy.

Co trzeba podać w ogłoszeniu o konkursie ofert

Tryb konkursowy reguluje art. 48 u.ś.o.z., zgodnie z którym o przeprowadzeniu konkursu ofert minister lub jednostka samorządu terytorialnego ogłasza w siedzibie i na stronie internetowej co najmniej na 15 dni przed upływem terminu składania ofert. W ogłoszeniu określa się m.in.:

• przedmiot konkursu ofert;
• wymagania stawiane oferentom, niezbędne do realizacji programu polityki zdrowotnej;
• termin i miejsce składania ofert.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego dotyczące przetargu. Jednocześnie ustawodawca przewidział, że do wyboru realizatorów programów nie stosuje się przepisów ustawy prawo zamówień publicznych ani ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Odpowiedzialność włodarza za nieprzeprowadzenie konkursu na dostawcę usług medycznych

Na kanwie powyższego stanu prawnego szczególnie pomocne są ustalenia zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie z 6 listopada 2025 r. (znak WK.6001.22.2025). RIO stwierdziła w jednej z gmin nieprawidłowości związane z zawieraniem w latach 2023–2024 umów z podmiotami niezależnymi od jednostki samorządu terytorialnego na udzielanie świadczeń gwarantowanych (chodziło m.in. o porady specjalistyczne neurologa i diabetologa). Wykonawców wybrano z pominięciem konkursu ofert, a w umowach nie określono zakresu i liczby udzielanych świadczeń gwarantowanych, co było niezgodne z art. 9b ust. 5 pkt 1 u.ś.o.z.

Izba uznała, że odpowiedzialność za te nieprawidłowości ponosi burmistrz, i nakazała jednostce stosowanie trybu konkursowego przy wyborze wykonawców usług medycznych. ©℗