Nie ma podstaw prawnych, aby powiat finansował wynagrodzenia geodetów z własnych środków

Z art. 6a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (u.p.g.k.) wynika, że organy administracji geodezyjnej i kartograficznej to:

• marszałek województwa, który wykonuje zadania przy pomocy geodety województwa wchodzącego w skład urzędu marszałkowskiego,
• starosta, który wykonuje zadania przy pomocy geodety powiatowego, wchodzącego w skład starostwa powiatowego.

Zadania wskazanych organów są zadaniami administracji rządowej.

Zgodnie z art. 41b ust. 2 p.g.k., wpływy z udostępniania map, danych z ewidencji gruntów i budynków oraz innych materiałów i informacji z powiatowych zasobów, a także opłaty za czynności związane z prowadzeniem tych zasobów i uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, są dochodami własnymi powiatu. Analogicznie jest w przypadku wpływów z zasobów wojewódzkich – stanowią one dochody własne samorządu województwa (art. 41 ust. 1 p.g.k.).

Na co można przeznaczyć dochody z prowadzenia zasobu geodezyjnego

Powiat (podobnie jak samorząd województwa) finansuje z budżetu zadania związane z gromadzeniem, aktualizacją, uzupełnianiem, udostępnianiem i zabezpieczaniem zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz wyłączaniem materiałów. Kwota ta nie może być niższa niż dochody uzyskane w poprzednim roku z tytułów wskazanych we wspomnianym art. 41b ust. 1 i 2 p.g.k. Środki te można przeznaczyć na:

• przebudowę i remont lokali, w których prowadzi się zasób,
• wyposażenie i utrzymanie tych lokali w należytym stanie technicznym,
• informatyzację zasobu,
• zakładanie, aktualizację i modernizację map topograficznych i tematycznych, osnów geodezyjnych, mapy zasadniczej, geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz ewidencji gruntów i budynków,
• weryfikację wyników zgłoszonych prac geodezyjnych, które trafiają do Służby Geodezyjnej i Kartograficznej,
• wykonywanie ekspertyz i opracowań dotyczących stanu zasobu oraz jego rozwoju,
• zakup urządzeń, oprzyrządowania, sprzętu informatycznego, oprogramowania i sprzętu poligraficznego potrzebnego do realizacji zadań opisanych wyżej.

Jeśli pieniędzy niewystarcza na wynagrodzenia geodetów

Kwestię dotacji celowych dla samorządów na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone reguluje art. 49 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: u.d.j.s.t.). Wynika z niego, że samorząd, który wykonuje takie zadania, otrzymuje z budżetu państwa dotację celową w wysokości potrzebnej do ich wykonania. Kwotę dotacji ustala się według zasad przyjętych w budżecie państwa dla podobnych wydatków. Co do zasady, dotacje przekazuje wojewoda — zgodnie z odrębnymi przepisami. W myśl art. 49 ust. 4: u.d.j.s.t. powinny one trafić do samorządu tak, aby umożliwić pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań.

Uwaga! Jeżeli samorząd nie otrzyma dotacji w odpowiedniej wysokości i nie może przez to wykonać zadania, przysługuje mu prawo dochodzenia zaległej kwoty wraz z odsetkami, tak jak przy zaległościach podatkowych.

Sądy potwierdzają, że samorząd — w tym powiat — może złożyć pozew do sądu o zapłatę brakującej części dotacji, jeśli przekazane środki nie wystarczą do wykonania zadań zleconych. Nie musi się przy tym powoływać na przepisy kodeksu cywilnego, takie jak art. 417 (który mówi o odpowiedzialności odszkodowawczej skarbu państwa). Potwierdza to m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 8 grudnia 2023 r., sygn. akt I ACa 1473/22.

RIO o dopłatach

W omawianej sprawie ważne jest też stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z 29 października 2025 r. (nr WA.5210.109.2025). Izba oceniała w nim, czy powiat może finansować z własnych środków wynagrodzenia pracowników wydziału geodezji i kartografii.

Izba odwołała się do przepisów ustaw: prawo geodezyjne i kartograficzne, o dochodach JST oraz do art. 4 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym. Przepis ten mówi o obowiązku powiatu zapewnienia wykonywania zadań przypisanych kierownikom powiatowych służb, inspekcji i straży. W podsumowaniu RIO stwierdziła, że wynagrodzenia pracowników powiatowej służby geodezyjnej i kartograficznej powinny być w całości finansowane z budżetu państwa. Jest to konieczne dla prawidłowego wykonywania ustawowych zadań. Dodała, że nie ma więc prawnych podstaw, aby powiat finansował wynagrodzenia ze swoich środków.

Powyższe stanowisko jest zgodne z zasadami wynikającymi z art. 44 ust. 2–3 ustawy o finansach publicznych, z którego wynika, że wydatki jednostek sektora finansów publicznych muszą być zgodne z przepisami dotyczącymi danego rodzaju wydatków. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:

• celowo i oszczędnie, tak aby: a) osiągnąć najlepsze efekty z dostępnych środków, b) dobrać optymalne metody i środki do osiągnięcia celu,
• w sposób umożliwiający terminowe wykonanie zadań,
• w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. ©℗