Subskrybuj nas na Youtube
Pan Jerzy przejmie działalność rolniczą po ojcu – prawdopodobnie w tym lub przyszłym roku. W gospodarstwie będzie wytwarzał różnego rodzaju produkty nieprzetworzone (np. jaja kurze), a także przetworzone (pieczywo, sery, wędliny). Skala tej działalności będzie niewielka. – Słyszałem o zmianach w ustawach podatkowych, które przewidują zwolnienie z podatku lub niskie opodatkowanie takiej działalności. Jak powinienem opodatkować sprzedaż powyższych produktów po przejęciu gospodarstwa od ojca – pyta pan Jerzy.
Faktycznie, Sejm niedawno (w kwietniu) uchwalił nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, w tym ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (Dz.U. z 2015 r. poz. 699). Nowelizacja dotyczy zmian w opodatkowaniu produkcji rolników i sprzedaży przetworzonych produktów rolnych takich jak np. pieczywo czy sery, o które pyta pan Jerzy.
Zmiany te, które omówimy w dalszej części artykułu, mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2016 r. To oznacza, że jeśli rolnik przejmie gospodarstwo w obecnym roku, będzie musiał stosować przepisy podatkowe obowiązujące do końca 2015 r.
Obecnie zwolnione z podatku są dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli, niestanowiących działów specjalnych produkcji rolnej, przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt, w tym również na rozbiorze, podziale i klasyfikacji mięsa. Zwolnione z PIT są również dochody ze sprzedaży surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0) – ze zbioru dokonywanego osobiście albo z udziałem członków najbliższej rodziny. Jak wyjaśniało Ministerstwo Rolnictwa, produkty przerobione sposobem przemysłowym należy rozumieć jako przerobione z wykorzystaniem metod mających zastosowanie w przemyśle.
Zgodnie więc z obecnie obowiązującymi przepisami, rolnicy mogą sprzedawać na małą skalę bez podatku nieprzetworzone produkty roślinne i zwierzęce, które sami wyprodukowali. Chodzi przykładowo o owoce, warzywa, grzyby, mleko, jaja, drób itp. Jeśli jednak chcą sprzedać produkty roślinne i zwierzęce wytworzone we własnym gospodarstwie, a następnie przetworzone, to w zasadzie będzie to działalność gospodarcza. Tylko wtedy jednak, gdy będzie ona zorganizowana i ciągła. Jednorazową sprzedaż z zasady nie uznaje się za działalność gospodarczą.
Jeśli więc pan Jerzy przejmie gospodarstwo w tym roku, to sprzedaży jaj, które zniosły jego kury, nie będzie musiał opodatkowywać. Co innego jeśli chodzi o sprzedaż pieczywa, serów i wędlin. Ich wytwarzanie będzie zakwalifikowane jako działalność gospodarcza. Pan Jerzy będzie więc musiał się zarejestrować, czyli w praktyce złożyć wniosek CEIDG-1. Ponadto, jeśli chce wytwarzać pieczywo, sery i wędliny, będzie musiał spełniać wymogi higieniczne podobne do tych, które obowiązują w dużych zakładach produkcyjnych.
Sytuacja zmieni się jednak od 1 stycznia 2016 r., kiedy wejdą w życie nowe przepisy ustawy o PIT. Są one skierowane do takich podatników, jak pan Jerzy. Przewidują one przede wszystkim, że rolnicy wytwarzający produkty przetworzone we własnym zakresie nie będą musieli rejestrować działalności gospodarczej. Ponadto przychody uzyskane ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, w tym również ze sprzedaży mąki wytworzonej ze zboża pochodzącego z własnej uprawy, będą mogły być opodatkowane ryczałtowo, według stawki wynoszącej 2 proc. kwoty przychodu. Rolnik, który wybierze taki sposób opodatkowania, nie będzie mógł uwzględniać w rozliczeniu podatkowych kosztów uzyskania. Będzie jednak mógł odliczyć od przychodów stratę oraz wydatki określone w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, czyli składki na ZUS, pod warunkiem że nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o PIT.
Już od nowego roku sprzedaż produktów przetworzonych we własnym gospodarstwie będzie opodatkowana tylko niewielkim ryczałtem
Rolnik będzie miał za to prawo do pomniejszenia przychodów o koszty w przypadku, gdy wybierze opodatkowanie na zasadach ogólnych PIT (według skali podatkowej, w której obowiązują dwie stawki – 18 proc. i 32 proc.).
Bez względu na wybór – ryczałt czy zasady ogólne – rolnik będzie musiał spełnić dodatkowe warunki. Produktów z własnej uprawy, hodowli lub chowu nie może on sprzedawać spółkom (osobom prawnym), jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej lub innym osobom, jeśli zakupione od rolnika produkty byłby wykorzystywane na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Ponadto do przetwarzania produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaży rolnik nie może zatrudniać nikogo na podstawie umów o pracę, umów-zleceń, umów o dzieło ani innych umów o podobnym charakterze. Sprzedaż wytworzonych produktów może się odbywać tylko w miejscach, w których produkty te zostały wytworzone (czyli w gospodarstwie rolnym), na targowiskach (wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu), z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w ich częściach. Podatnik musi również prowadzić ewidencję sprzedaży, w której znajdą się takie dane jak: numer kolejnego wpisu, data uzyskania przychodu, kwota przychodu, przychód narastająco od początku roku. Dzienne przychody rolnik musi ewidencjonować w dniu sprzedaży.
Spełnienie tych wszystkich warunków pozwoli jednak na opodatkowanie na preferencyjnych warunkach, czyli według ryczałtowej stawki 2 proc.
Jeśli więc pan Jerzy przejmie gospodarstwo po 31 grudnia 2015 r., będzie mógł skorzystać z nowych zasad opodatkowania. Będzie też musiał pamiętać, aby do 20 stycznia powiadomić urząd skarbowy o wyborze formy opodatkowania.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 71 i 72 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) oraz art. 20 ust. 1c tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. Art. 6 ust. 1d, art. 12 ust. 1 pkt 6 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 ze zm.).
