Rolnicy nadal liczą, że zboże zdrożeje

Cena skupu pszenicy w ciągu kilku tygodni spadła o prawie 100 zł, kilka milionów ton ziarna wciąż czeka na chętnych, a tych brakuje. Przetwórcy spodziewają się, że będzie można kupować jeszcze taniej.

– Na rynku widać delikatne poruszenie, ale nadal w większości są to zakupy typu hand to mouth, tj. mające zaspokoić bieżące potrzeby przetwórców. Generalnie nadal jest bardzo dużo towaru i kupujący mogą przebierać w ofertach – mówi DGP jeden z pośredników w handlu zbożem. Podkreśla, że widać obecnie działanie kilku czynników: na całym świecie są spodziewane rekordowe zbiory, a popyt spada, bo światowa gospodarka wchodzi w recesję. Jego zdaniem trochę zboża idzie na eksport, ale nie na tyle dużo, żeby wykorzystać w pełni skromne możliwości polskich terminali zbożowych.

– Według Izby Zbożowo-Paszowej w kwietniu nasz eksport poprzez porty wyniósł pół miliona ton. Tymczasem terminale są w stanie obsłużyć ruch rzędu 700 tys. t – komentuje Karol Olszanowski, prawnik i ekonomista związany z branżą rolną.

Grzegorz Rykaczewski, ekonomista i analityk rynku rolnego z banku Pekao SA, podkreśla, że dane ze skupów są publikowane z opóźnieniem i nie dysponujemy w tej chwili twardymi liczbami opisującymi bieżący obrót w kraju, aby móc jednoznacznie stwierdzić, czy na rynku zaczął się większy ruch. Tłumaczy, że nie można analizować sytuacji na polskim rynku bez odniesienia do tego, co się dzieje na świecie.

– Od drugiej połowy ubiegłego roku ceny pozostają w trendzie spadkowym – zaznacza. Twierdzi, że możliwy jest dalszy zjazd. – Prognozy dla unijnej produkcji zbóż są jak na razie dosyć pozytywne. Oczywiście są czynniki ryzyka, które mogą zmienić sytuację. Oprócz pogody są to kwestie związane z funkcjonowaniem czarnomorskich portów. W ostatnich tygodniach Moskwa, która sama ma problem z niskimi cenami zbóż, kilkukrotnie ostrzegała, że może zerwać porozumienia w kwestii wysyłki ziarna drogą morską. Ale Rosja to największy eksporter pszenicy na świecie i także w jej interesie jest, aby porozumienie funkcjonowało. Ponadto jednym z największych odbiorców ziarna z Ukrainy są Chiny, kraj bliski Rosji. To zmniejsza ryzyko zerwania umowy – komentuje.

– Ruch na skupach jest coraz większy – stwierdził wczoraj Robert Telus, minister rolnictwa i rozwoju wsi. Polityk powołał się przy tym na dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, według których w magazynach rolników jest już o 40 proc. mniej ziarna niż pod koniec lutego. Oznaczałoby, że na rynku pozostało jeszcze 2,5–2,7 mln t nadwyżki powstałej w wyniku importu zbóż z Ukrainy, która ma zostać sprzedana do końca czerwca. Kiedy bowiem Telus obejmował resort rolnictwa, wskazywał, że według niego nadwyżka wynosi ok. 4 mln t zboża. Minister dodał jednak zaraz, że dotychczasowy skup nie osiągnął tempa oczekiwanego przez jego resort. Telus przyznał, że nie wie, czemu skup na razie nie idzie tak, jak zakładano.

Odpowiedzią wydaje się cena. Obecnie tona pszenicy kosztuje mniej więcej 900 zł, podczas gdy jeszcze w kwietniu zbliżała się do 1 tys. zł. Stawka ta nie obejmuje dopłat, na które, w wyniku obietnic rządu, mogą liczyć rolnicy. Subsydia mają wyrównać rolnikom cenę skupu do 1400 zł za tonę pszenicy, co biorąc pod uwagę obecne realia rynkowe, wydaje się atrakcyjne. Wnioski o dopłaty można składać do 15 czerwca.

– Rolnicy, widząc tę datę, być może liczą na to, że na Matifie (giełda rolnicza w Paryżu – red.) cena wzrośnie, i co za tym idzie – wzrosłaby też w Polsce – powiedział wczoraj minister Telus. – Ja bym jednak zachęcał rolników, aby sprzedawać szybciej, opróżniać magazyny. Nikt dziś nie może zagwarantować, że ta cena będzie rosła lub będzie spadała. Ja tego też nie wiem i na pewno nie podejmę się takiej analizy – dodał.

Zdaniem Grzegorza Rykaczewskiego wejście w nowy sezon z wysokimi stanami magazynowymi w Polsce byłoby istotnym zagrożeniem. – Jeśli rolnicy faktycznie nie będą sprzedawać ziarna, to będzie to niepokojące nie z perspektywy obecnych cen za zboże, ale tego, co się stanie, jeśli zbiory faktycznie będą bardzo dobre. Wtedy presja na spadek cen może być silniejsza – ocenia. – Z tego punktu widzenia ruch z dopłatami wydaje się dobry. Im więcej uda nam się wywieźć zboża z kraju przed żniwami, tym lepiej zaabsorbujemy podaż związaną z nowym sezonem – dodaje.

Olszanowski zwraca uwagę na kwestie techniczne całej operacji. – Nie mamy faktycznego nadzoru nad krajową ilością zapasów. Sam resort rolnictwa ocenia je w ilościach między 4 mln a 8 mln t. Jeśli nawet optymistycznie założymy, że nadmiar na rynku to 4–5 mln t, oznaczałoby, że w obecnym tempie wywóz nadwyżki zająłby aż 10 miesięcy, czyli w czasie absolutnie nie do zaakceptowania. ©℗