Tym samym PE zatwierdził wstępne porozumienie zawarte z państwami członkowskimi w listopadzie. Poluzowanie wymogów, w tym środowiskowych, od których zależy otrzymanie dopłat bezpośrednich dla rolników, zaproponowała jeszcze w maju Komisja Europejska.

Nowe regulacje zapewnią wyższe wsparcie finansowe dla małych gospodarstw. Te będą mogły liczyć na dofinansowanie w wysokości do 3 tys. euro rocznie, a nie 2,5 tys. euro proponowanych pierwotnie przez KE; chodzi o jednorazową wypłatę, którą państwa mogą przekazywać drobnym producentom bez konieczności składania przez nich wniosków o dopłaty. Rolnicy będą także mogli liczyć na jednorazowe wsparcie na rozwój działalności gospodarczej w wysokości do 75 tys. euro; KE chciała, żeby było to 50 tys.

Koniec z obowiązkowym oraniem i sztywnymi normami – więcej elastyczności dla rolników

Przepisy zapewnią unijnym rolnikom większą elastyczność. Zgodnie z nimi rolnicy, których grunty zostaną zakwalifikowane 1 stycznia 2026 r. jako grunty orne będą za takie uznawane, nawet jeśli nie zostały zaorane, nie były uprawiane lub ponownie obsiane. Zaoszczędzi to kosztownego i pracochłonnego obowiązku orania pól oraz pomoże w zachowaniu różnorodności biologicznej.

Większą elastyczność otrzymają też państwa członkowskie, które będą mogły decydować o tym, w jakim zakresie gospodarstwa częściowo ekologiczne można uznać za spełniające niektóre normy środowiskowe, czyli tzw. zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC). Rolnicy posiadający certyfikat ekologiczny będą automatycznie uznawani za spełniających standardy GAEC w odniesieniu do tej części swoich gospodarstw, które są już ekologiczne lub są w trakcie przekształcania w gospodarstwa ekologiczne.

Państwa członkowskie zyskają też większą elastyczność w gospodarowaniu tzw. płatnościami kryzysowymi przeznaczonymi na rekompensowanie rolnikom skutków klęsk żywiołowych lub katastrof. Kraje każdorazowo po przymrozku czy suszy nie będą musiały wnioskować do KE o zgodę na wypłacenie poszkodowanym pieniędzy, lecz same podejmą decyzję o przyznaniu rekompensat.

Uproszczone przepisy wprowadzą też zasadę „tylko jedna kontrola gospodarstwa rocznie”, co oznacza, że rolnicy nie będą musieli się poddawać więcej niż jednej oficjalnej kontroli w ciągu danego roku. Stanowi to odpowiedź na postulaty rolników, którzy narzekali na zbyt dużą liczbę kontroli, czasem wypadających w trakcie żniw.

Rolnicy i administracje UE oszczędzą miliardy – ile zyskają gospodarstwa?

Uproszczenia dla rolników to trzeci z zaproponowanych przez KE pakietów upraszczających europejskie przepisy, czyli tzw. omnibusów. Unijni prawodawcy szacują, że dzięki nim unijni rolnicy zaoszczędzą nawet 1,6 mld euro rocznie, a administracje państw UE – ponad 200 mln euro.

Przepisy muszą teraz zostać formalnie zatwierdzone przez Radę UE. Wejdą w życie dzień po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.