Prezenty od szefa: zobacz, kiedy przysługuje trzynastka i premia

1 Premia uznaniowa, czyli nagroda

Pracownik może otrzymać także premię uznaniową, która nie jest jednak tak naprawdę regulaminową premią (nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę), ale po prostu nagrodą pieniężną.

O ile otrzymanie premii wymaga więc spełnienia przez pracownika określonych przesłanek zawartych w umowie o prace czy regulaminie, to nagroda jest świadczeniem uznaniowym, którego wypłata zależy od uznania bezpośredniego przełożonego czy szefa firmy.

Pracodawca ma więc swobodę w wypłacaniu nagrody, co oznacza, że podwładny nie może się jej na przykład domagać.

Premia nie jest uznaniowa - zobacz zasady jej wypłacania>>

2 Prezent od pracodawcy

Oprócz nagród pracodawca może też z okazji świąt zdecydować się na prezenty dla swoich pracowników. Gwarancję uzyskania pomocy przedświątecznej daje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych - świadczenie świąteczne trzeba wskazać jako cel socjalny.

Pracodawcy na prezent mogą wybrać: bony (talony) do zrealizowania w wyznaczonych punktach, upominki rzeczowe, świadczenia pieniężne wypłacane w gotówce bądź w postaci kart przedpłaconych.

Wysokość świadczenia zależy od woli pracodawcy i jego kondycji finansowej.

Bożonarodzeniowy prezent dla konsumentów. I dodatkowe kłopoty>>

3 Nagroda jubileuszowa

W przeciwieństwie do uznaniowych nagród od pracodawcy, prawnie uregulowane są natomiast zasady przyznawania nagrody jubileuszowej. Nie są one co prawda ujęte w Kodeksie pracy (nagroda ta nie należy się więc wszystkim pracownikom), ale zasady wypłacania tej formy wsparcia pracowników określają akty wykonawcze do ustaw obejmujących określone grupy zawodowe.

Przyznawanie nagród jubileuszowych przewiduje m.in. ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, ustawa o służbie cywilnej, ustawa o pracownikach samorządowych, ustawa o pracownikach urzędów skarbowych i Karta nauczyciela. Na podstawie rozporządzeń do nagród mają prawo również m.in. górnicy, pracownicy bibliotek czy osoby zatrudnione w instytucjach kultury. Inni pracodawcy mogą oczywiście wprowadzić własne rozwiązania w zakresie przyznawania nagrody jubileuszowej, określone w wewnętrznych regulaminach wynagradzania.

Nagroda jubileuszowa przysługuje pracownikom w związku z osiągnięciem określonego stażu pracy i co do zasady jest wypłacana z dniem, w którym nabywa on do niej prawo. Jej wysokość zależy także właśnie od stażu i poszczególnych grup zawodowych.

Kiedy i komu przysługuje nagroda jubileuszowa?>>

4 Trzynastka

Pracownikom sfery budżetowej przysługuje również obowiązkowo trzynastka, czyli dodatkowe wynagrodzenie roczne zwane również trzynastym wynagrodzeniem.
Do trzynastego wynagrodzenia pracownik nabywa prawo po przepracowaniu u pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeżeli jest to krótszy okres, ale przekraczający sześć miesięcy, prawo do dodatkowego wynagrodzenia pracownik nabywa w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu.

Trzynastka musi zostać wypłacona nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje dodatkowe wynagrodzenie.

W jakich sytuacjach urzędnik ma prawo do trzynastki>>

5 Czternastka

W niektórych branżach zdarza się, że pracownikom w lutym wypłacana jest tzw. czternasta pensja, która może wynikać na przykład z układów zbiorowych. Tak jest w górnictwie - w Katowickim Holdingu Węglowym czternasta pensja stanowi element wynagrodzenia wynikający z holdingowej umowy zbiorowej.

Dodatkową pensję dostają także nauczyciele, jeżeli gmina w danym roku nie zapewnieni im pensji gwarantowanych przez Kartę nauczyciela. Specjalne wyrównanie należy się przy tym wszystkim, bez względu na jakość pracy.

Nauczyciele dobijają gminy czternastą pensją>>