Teoretycznie pełne wynagrodzenie roczne przysługuje pracownikom państwowym po przepracowaniu dwunastu miesięcy. Od tej zasady jest wiele wyjątków, które obejmują np. osoby korzystające z różnego rodzaju urlopów.
Czy młody ojciec zachowuje prawo do trzynastki
Pracownik samorządowy chorował w ubiegłym roku ponad pół roku. W urzędzie przepracował pięć miesięcy. Dodatkowo w tym czasie urodziło mu się dziecko i skorzystał z urlopu ojcowskiego. Czy dwa tygodnie tej przerwy na opiekę nad dzieckiem uprawniają do dodatkowej nagrody rocznej?
Od ubiegłego roku nauczyciele i urzędnicy oraz inni pracownicy sfery budżetowej mogą liczyć na dodatkowe wynagrodzenie, jeśli w roku kalendarzowym przebywali m.in. na urlopach macierzyńskich lub ojcowskich. Dotyczy to osób, które nie przepracowały w zeszłym roku w danej instytucji minimum sześciu miesięcy. To efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9 lipca 2012 r. (sygn. akt P 59/11). Wskazał on, że katalog przypadków, które wyłączają zasadę przepracowania u danego pracodawcy co najmniej pół roku jako warunku do nabycia trzynastki, jest zróżnicowany i niejasny. Wymienia m.in. urlop dla poratowania zdrowia dla nauczyciela, urlop wychowawczy czy naukowy, ale już nie ma w tym katalogu urlopu macierzyńskiego. Zgodnie więc z ostatnią nowelizacją ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym do osób uprawnionych do otrzymania trzynastki po przepracowaniu mniej niż 6 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego dołączą te korzystające z uprawnień rodzicielskich. Na podstawie wspomnianej nowelizacji do katalogu przypadków, które wyłączają kryterium przepracowania u danego pracodawcy co najmniej pół roku jako warunku do nabycia trzynastki, dodano urlop ojcowski, macierzyński (zwykły i dodatkowy), a także urlop na warunkach macierzyńskiego (zwykłego i dodatkowego).
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. poz. 746).
Czy za picie w pracy można stracić przywilej
Urzędnik na początku tego roku przebywał na terenie urzędu w stanie nietrzeźwym. Jego przełożony zdecydował, że najsurowszą dla niego karą będzie zabranie mu dodatkowej nagrody rocznej za 2013 r. Dział kadr odmówił wykonania takiego polecenia, bo przepisy nie przewidują takiej sankcji. Czy mimo to dyrektor może odmówić mu wypłacenia z powodu rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych?
Pracodawca musi mu wypłacić dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2013 rok. Trzynastki może pozbawić pracownika dopiero w kolejnym roku. Jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że podwładny stawił się do pracy po użyciu alkoholu, pracodawca nie powinien dopuścić go do pracy. W konsekwencji osoba taka będzie miała nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, za którą nie przysługuje jej wynagrodzenie. Prawo do trzynastki urzędnik traci również, jeśli wymierzono mu karę dyscyplinarną w postaci wydalenia z pracy lub ze służby. Ponadto dotyczy to również sytuacji, gdy nastąpiło rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy dodatkowa nagroda przysługuje po rocznym urlopie
Pedagog do 15 lipca 2013 r. przebywał na rocznej przerwie od pracy w celu poratowania zdrowia. Po wakacjach wrócił do szkoły. Czy otrzyma trzynastkę za cztery miesiące pracy?
Mimo że pobyt nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia jest traktowany jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy, która gwarantuje nagrodę roczną, to do tego okresu nie wlicza się do trzynastki. W omawianym przypadku będzie ona naliczana na podstawie wynagrodzenia zasadniczego i dodatków za okres od września do końca grudnia.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. b ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy po wychowawczym jest dodatkowa pensja
Urzędniczka wróciła do pracy w wrześniu 2013 r. po tym, jak wykorzystała wolne na opiekę nad dzieckiem. Czy dyrektor musi ją uwzględnić wśród osób uprawnionych do trzynastki?
Będzie ona naliczona proporcjonalnie. Urlop wychowawczy zawiera się w katalogu wyjątków ustawowych, które przyznają prawo do trzynastki mimo nieprzepracowania sześciu miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. a ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy pozbawionemu wolności wciąż przysługuje bonus
Osadzony cały ubiegły rok za zgodą dyrektora zakładu penitencjarnego pracował. Następnie wystąpił do niego z pytaniem, czy tak jak w poprzednich latach otrzyma dodatkową nagrodę roczną. Ten jednak poinformował go, że musi mu wystarczyć otrzymane wynagrodzenie. Czy pracujący osadzeni mogą się domagać wypłacenia dodatkowego świadczenia?
Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadziło zmiany w przepisach, które pozbawiły takie osoby prawa do trzynastki. Stało się to pośrednio wskutek wdrażania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 23 lutego 2010 r. (sygn. akt P 20/09). Zgodnie bowiem z tym wyrokiem osoby, które w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności wykonują pracę na pełen etat, powinny otrzymywać wynagrodzenie równe co najmniej płacy minimalnej, a nie jak wcześniej połowy tej kwoty. W efekcie w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych wprowadzony został przepis, zgodnie z którym do więźniów ma zastosowanie płaca minimalna w pełnej wysokości. Przy okazji uchylono jednak inny, który przyznawał im dodatkową nagrodę.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 6 czerwca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych (Dz.U. nr 129, poz. 746).
Czy od szefa zależy, kiedy nagrody trafią do urzędników
Zatrudnieni wciąż nie otrzymali trzynastki. Zastanawiają się, czy długo muszą czekać, skoro ustawa budżetowa została już ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Czy pracodawca może w dowolnym terminie wypłacić nagrodę roczną pracownikom?
Trzynastka jest wypłacana w urzędzie z wyodrębnionych na ten cel środków na wynagrodzenia. Ustawa budżetowa na 2014 r. z 24 stycznia 2014 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw 3 lutego 2014 r. Co do zasady wynagrodzenie roczne wypłaca się w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to świadczenie. A to oznacza, że szef urzędu musi podjąć decyzję o wypłacie trzynastek najpóźniej do końca marca. Jest jednak wyjątek od tej zasady, który przewiduje, że pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, trzynastkę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Podstawa prawna
Art. 5 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy każdy urzędnik dostanie dodatkowe pieniądze
Pracownik był zatrudniony w urzędzie do końca kwietnia 2013 r. Zależało mu na przejściu do innej jednostki administracji i zwrócił się do dyrektora generalnego, aby pracodawca rozwiązał z nim umowę za porozumieniem stron. Jeśliby tego nie zrobił, jego wypowiedzenie byłoby skuteczne z dniem 30 czerwca. Czy od poprzedniego pracodawcy otrzyma trzynastkę?
Urzędnik musi przepracować co najmniej sześć miesięcy, aby ubiegać się o dodatkową nagrodę roczną. Zgodnie z art. 2 ustawy dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej zależy tylko od stażu u danego pracodawcy. Podwładny nabywa do niego prawo w pełnej wysokości po przepracowaniu w danym urzędzie całego roku kalendarzowego. Osobie, która nie spełniła tego warunku, świadczenie to przysługuje w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że ten wynosi co najmniej sześć miesięcy. Przepisy ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym nie określają, w jaki sposób liczyć ten termin. Dlatego w tym zakresie zastosowanie ma art. 114 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, jeśli określony przedział czasowy jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana – miesiąc liczy się za dni 30, a rok za 365. W efekcie pół roku pracy uprawniającej do trzynastki powinno odpowiadać 180 dniom kalendarzowym. Jeśli w opisywanej sprawie, urzędnik odszedłby z pracy 30 czerwca, a w innym urzędzie podjąłby zatrudnienie od 1 lipca, to prawo do nagrody zachowałby w obu jednostkach. Ponieważ odszedł w maju, mógłby na nią liczyć tylko w tym drugim urzędzie.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy wszystkie składniki pensji składają się na roczne zarobki
Pracownik otrzymał kilkakrotnie w ciągu ubiegłego roku premie za dobrze i szybko zrealizowane zadania. Czy może dzięki temu liczyć na wyższą nagrodę roczną?
Przyznana premia nie ma wpływu na wysokość dodatkowego wynagrodzenia. Świadczenie tego rodzaju nie jest uwzględniane przy naliczaniu wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Do wypłacanej premii dla pracownika nie mają zastosowania przepisy o udzielaniu urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania pensji za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (wyrok SN z 22 września 2000 r., sygn. akt I PKN 33/00, OSNP 2002/8/182). Premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie jest składnikiem płacy i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego (wyrok SN z 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN 17/00, OSNP 2002/3/77). Dodatkowe wynagrodzenie roczne powinno wynosić 8,5 proc. sumy wszystkich świadczeń otrzymanych przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego.
Podstawa prawna
Par. 6 i 14 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.).