Osoby zatrudnione na umowę o pracę mają prawo do dofinansowania do zakupu okularów przez pracodawcę. Czy każdy pracownik może na to liczyć? Jakie warunki trzeba spełnić? I wreszcie – czy zasada ta dotyczy również soczewek?
Dofinansowanie do okularów to prawo pracownika i obowiązek pracodawcy. Wynika on zapisów Kodeksu pracy oraz z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 10 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Szczegóły dotyczące dofinansowania (takie jak np. jego wysokość) zwykle zapisane są w regulaminach poszczególnych zakładów pracy.
Kto może dostać dofinansowanie do okularów?
Dofinansowanie do zakupu okularów należy się osobom zatrudnionym na umowę o pracę które przynajmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy (czyli co najmniej cztery godziny) spędzają przed monitorem ekranowym. Dotyczy to zarówno pracujących na komputerach stacjonarnych, jak i pracowników korzystających z laptopów, tabletów czy smartfonów.
Pracownik może ubiegać się o dofinansowanie jeśli posiada zaświadczenie od lekarza medycyny pracy wskazujące na potrzebę stosowania okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych podczas pracy przy monitorze. Zaświadczenia nie może wydać inny lekarz.
Jakie warunki trzeba spełnić, by dostać dofinansowanie?
Pracownik który chce otrzymać dofinansowanie do zakupu okularów przedstawia pracodawcy zaświadczenie od lekarza medycyny pracy oraz potwierdzenie zakupu okularów (fakturę) zawierające jego dane. Najczęściej pracodawcy wymagają również złożenia odpowiedniego wniosku. Oznacza to, że pracownik musi najpierw sam ponieść koszt zakupu okularów, potem może liczyć na zwrot części kosztów.
Ile wynosi dofinansowanie do zakupu okularów przez pracodawcę?
Ani Kodeks pracy, ani rozporządzenie ministra pracy nie zwierają wytycznych co do tego, na jaką kwotę ze strony pracodawcy może liczyć pracownik używający okularów do pracy. Taka informacja zwykle znajduje się w wewnętrznych regulaminach zakładów pracy. W tym kontekście najczęściej wymieniana jest kwota rzędu 200-400 zł.
Praktyka pokazuje, że na rynku pracy panuje w tej kwestii spore zróżnicowanie. Widać to nawet wśród pracodawców ze sfery budżetowej. W ich przypadku zasady przyznawania refundacji znajdują się w zarządzeniach które czasem publikowana są na stronach internetowych tych zakładów. Przykładowo, zarządzenie jednego z warszawskich szpitali z maja 2022 r. mówi o refundacji kosztów zakupu okularów lub soczewek kontaktowych do kwoty 300 zł. Z kolei pracownicy jednego z nadleśnictw w woj. mazowieckim mogą liczyć na dofinansowanie rzędu 1000 zł (zarządzenie z grudnia 2023 r.).
Jak często można otrzymać refundację kosztów zakupu okularów?
Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe nie reguluje, jak często pracownik może liczyć na częściowy zwrot kosztów zakupu okularów. Zależy to od pracodawcy. Zdarza się, że częstotliwość dofinansowania powiązana jest z częstotliwością wykonywania badań okresowych przypisaną do poszczególnych stanowisk pracy. Jeżeli między jednym a drugim obowiązkowym badaniem pracownik stwierdzi jednak, że jego wzrok popsuł się i potrzebuje wymiany okularów, może zwrócić się do pracodawcy o skierowanie na wcześniejsze badania. Jeżeli lekarz medycyny pracy stwierdzi, że wymiana okularów faktycznie jest potrzebna, pracodawca powinien przyznać dofinansowanie.
Czy pracownikom przysługuje dofinansowanie do zakupu soczewek?
W listopadzie 2023 r. weszła w życie nowelizacja rozporządzenia ministra pracy w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Uregulowała ona kwestie dofinansowania do zakupu soczewek kontaktowych. W myśl zmienionych przepisów pracodawca ma obowiązek zrefundować koszt zakupu soczewek na takich samych zasadach, jakie obowiązują w przypadku okularów.
Przed listopadem 2023 r. część pracodawców również dokładała się do zakupu soczewek. Było to akceptowane, ponieważ istniała do tego podstawa prawna w postaci unijnej dyrektywy z 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe.
Po zmianie po zmianie krajowych przepisów sprawa stała się bardziej jednoznaczna. W najnowszej wersji rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe napisane jest wprost, że "pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok lub szkła kontaktowe, zgodne z zaleceniem lekarza (…)".