Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, jako pracę w porze nocnej należy rozumieć pracę odbywającą się między godzinami 21:00 a 7:00 (czyli w sumie 10 godzin).
Chodzi przy tym zarówno o regularną pracę nocną, kiedy rozkład czasu pracy danej osoby obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej, jak i sporadyczną pracę nocną, gdy co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Pora nocna powinna zostać skonkretyzowana w przepisach wewnętrznych pracodawcy (na przykład w regulaminie pracy) bądź w układzie zbiorowym, a jeżeli takich aktów w zakładzie nie ma, to sam pracodawca ma wtedy prawo do wyznaczenia godzin nocnych, w granicach nie dłuższych niż ustalonych przez ustawodawcę - tak więc przykładowo mogą one rozciągać się od godziny 22.00 do 6.00 lub od 23.00 do 7.00.
Dodatek za pracę w nocy
Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Dodatek za godzinę pracy w porze nocnej oblicza się:
- dzieląc obowiązujące w danym roku minimalne wynagrodzenie za pracę przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
- otrzymaną godzinową stawkę dodatku mnożąc przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w nocy w danym miesiącu.
Przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy rozumieć nie rzeczywistą liczbę przepracowanych godzin, ale obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy - jest on wyliczany poprzez pomnożenie 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w danym okresie rozliczeniowym, a do tak otrzymanej liczby godzin dodaje się iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Tak więc jeśli w 2014 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 1680 zł brutto, a w styczniu czas pracy dla pracownika wynosi 168 godzin, to kwota dodatku za 1 godzinę pracy w tym miesiącu wyniesie 2 złote, a kwota ta jest wynikiem następującego równania: (1.680 zł : 168 godz.) = 10 zł; 10 zł × 20 proc. = 2 zł.
Prawodawca może także w przepisach zakładowych lub w umowie o pracę zagwarantować podwładnym dodatek na wyższym poziomie. Niedopuszczalne jest jednak jego obniżenie poniżej ustawowej wysokości lub też całkowite pozbawienie pracowników prawa do niego.
Ponadto praca w nocy może być rekompensowana w postaci ryczałtu, ale tylko w przypadku pracowników stale wykonujący pracę w porze nocnej poza zakładem pracy. Wysokość ryczałtu powinna przy tym odpowiadać przewidywanemu wymiarowi takiej pracy.
Dodatek za pracę w porze nocnej w 2014 roku:
Styczeń – 2,00 zł (168 h)
Luty – 2,10 zł (160 h)
Marzec – 2,00 zł (168 h)
Kwiecień – 2,00 zł (168 h)
Maj – 2,10 zł (160 h)
Czerwiec – 2,10 zł (160 h)
Lipiec – 1,83 zł (184 h)
Sierpień – 2,10 zł (160 h)
Wrzesień – 1,91 zł (176 h)
Październik – 1,83 zł (184 h)
Listopad – 2,33 zł (144 h)
Grudzień – 2,00 zł (168 h)
Dodatek za pracę w porze nocnej w 2015 roku:
Styczeń – 2,19 zł (160 h)
Luty – 2,19 zł (160 h)
Marzec – 1,99 zł (176 h)
Kwiecień – 2,08 zł (168 h)
Maj – 2,19 zł (160 h)
Czerwiec – 2,08 zł (168 h)
Lipiec – 1,90 zł (184 h)
Sierpień – 2,19 zł (160 h)
Wrzesień – 1,99 zł (176 h)
Październik – 1,99 zł (176 h)
Listopad – 2,19 zł (160 h)
Grudzień – 2,08 zł (168 h)