- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Przy czym o wypadek może chodzić także wtedy, gdy zatrudniony wykonuje inne czynności niż służbowe, także w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Przerwy i urlop: Ile przysługuje ci wolnego w pracy>>
Wypadek w trakcie przerwy śniadaniowej. Przepisy nie mówią wprost, czy zdarzenie w trakcie 15-minutowej przerwy śniadaniowej lub w trakcie 60-minutowej przerwy udzielonej dobrowolnie przez pracodawcę, w tym na spożycie posiłku, może zostać uznane za wypadek przy pracy.
- Jeżeli chodzi o przerwę 15 minutową to z uwagi na fakt, iż czas jej trwania jest wliczany do czasu pracy, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, należy okoliczność tą uznać jako decydujący argument za zakwalifikowaniem ewentualnego wypadku w trakcie tejże przerwy w pracy jako powstałego w związku z pracą. W tym bowiem czasie pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy - podkreśla mecenas Marta Kowalczyk, ekspert ds. prawa pracy.
Do wypadku w pracy może dojść także podczas przerwy 60-minutowej, chociaż nie wlicza się ona do czasu pracy i zatrudniony nie uzyskuje za nią wynagrodzenia. - Koniecznym jest każdorazowe zbadanie okoliczności wypadku również w kontekście jego związku z pracą, tym bardziej, że celem obu przerw jest spożycie posiłku przez pracownika nie zawsze poza siedzibą pracodawcy (zakładem pracy) i posiłek ten może przybrać również formę lunchu biznesowego - tłumaczy mecenas Marta Kowalczyk. Godzinna przerwa w pracy: Czy pracownik może się na nią nie zgodzić i wcześniej wyjść z firmy?
Taką interpretację potwierdzają dwa wyroki Sądu Najwyższego. 22 sierpnia 1979 r. SN orzekł (III PR 58/79), że wypadek, jakiemu uległ pracownik w czasie przerwy śniadaniowej i podczas czynności, które pozostają w związku z celem przerwy śniadaniowej, jest wypadkiem przy pracy, jeżeli nawet zdarzenie powodujące uszczerbek na zdrowiu, zostało spowodowane zachowaniem pracownika, wykazującym brak należytej ostrożności lub przezorności.
Z kolei w wyroku z dnia 17 września 2008 roku (I UK 66/08) SN wskazał, że nieszczęśliwe zdarzenie pracownika spożywającego posiłek w czasie przerwy w pracy, również poza miejscem jej wykonywania powinno być traktowane jako wypadek przy pracy. W uzasadnieniu podkreślono, że związek wypadku z pracą zostaje zerwany, jeśli pracownik nie wykonuje pracy bez prawnego usprawiedliwienia, ale nie dotyczy to krótkoterminowych przerw.
Wypadek w trakcie przerwy na załatwienie spraw osobistych. Pracownik mógł ulec wypadkowi także podczas przerwy wykorzystywanej na na cele prywatne nie związane z wykonywaniem zadań na rzecz pracodawcy. - Nie można wówczas z całą pewnością mówić o wypadku przy pracy. Nie ma bowiem możliwości wykazania, że zdarzenie takie nastąpiło w związku z pracą i mamy wówczas do czynienia z zerwaniem związku ze świadczoną pracą - mówi mecenas Marta Kowalczyk.
Stanowisko ekspertki potwierdzają wyroki Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 23 kwietnia 1999 roku (II UKN 605/98) SN wyjaśnił, że przerwa w świadczeniu pracy (wykonywaniu zwykłych czynności pracowniczych) podjęta w celach prywatnych, nie związanych ze świadczeniem pracy, oznacza zerwanie związku z pracą, a tym samym zdarzenie, które zaistniało w czasie takiej przerwy nie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy.
Natomiast w orzeczeniu z dnia 3 lutego 2010 roku (I UK 226/09) SN potwierdził, że zdarzenie, które wystąpiło po przeniesieniu się ("wyjściu") pracownika w czasie i miejscu pracy ze sfery spraw pracowniczych do sfery spraw prywatnych może usprawiedliwiać przyjęcie, że nieszczęśliwy wypadek nie pozostawał w związku z pracą.