Koniec procedury profilowania bezrobotnych

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło zapowiadany już od wielu miesięcy projekt ustawy o rynku pracy. Ma on od przyszłego roku zastąpić obowiązującą ustawę z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1065 ze zm.). Wprawdzie wiele z zawartych w niej rozwiązań zostanie przeniesionych do nowego aktu prawnego, ale powiatowe urzędy pracy (PUP) czekają istotne zmiany. Jedna z nich przewiduje rezygnację z procedury profilowania bezrobotnych, która sprowadzała się do przyporządkowania osoby bez pracy do jednej z trzech grup pomocy, a dla każdej z nich były przewidziane odrębne formy aktywizacji. Odejście od tego rozwiązania jest spowodowane tym, że nie sprawdziło się ono w praktyce, a wręcz utrudniło pośredniakom zadanie.

– W naszych rejestrach przeważają osoby długotrwale bezrobotne, które z zasady trafiają do trzeciego profilu pomocy. Problem w tym, że wyklucza to je z możliwości korzystania z najważniejszych instrumentów aktywizacji czy skierowania na zgłoszone stanowisko pracy – mówi Jerzy Bartnicki, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie.

W nowej ustawie został zresztą przewidziany mniej rozbudowany katalog form wsparcia oferowanych bezrobotnym. Znikną z niego świadczenie aktywizacyjne, refundacja składek za osoby po 50. roku życia oraz zlecanie działań aktywizacyjnych przez marszałków województw agencjom zatrudnienia. Z kolei grant na telepracę będzie dostępny jedynie dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Te zmiany wynikają z małego zainteresowania tymi instrumentami, o czym pisaliśmy na łamach DGP.

Modyfikacje czekają też niektóre z form aktywizacji, które zostaną zachowane w nowej ustawie. Dotyczy to m.in. bonów stażowych, szkoleniowych czy na zasiedlenie, które teraz mogą być przyznane jedynie bezrobotnym do 30. roku życia, a staną się dostępne bez ograniczeń wiekowych. Duże zmiany nastąpią w obrębie jednego z najpopularniejszych instrumentów, czyli staży. Ministerstwo proponuje określenie minimalnego i maksymalnego okresu odbywania stażu na trzy i sześć miesięcy oraz uzależnienie jego przyznania od deklaracji pracodawcy zatrudnienia osoby bezrobotnej na co najmniej drugie tyle. Ponadto ponowne odbycie stażu u tego samego pracodawcy będzie możliwe dopiero po upływie 24 miesięcy. Tyle samo będzie wynosił łączny wymiar stażu w przypadku jednego bezrobotnego.

– Są to rozwiązania, które pozwolą przeciwdziałać traktowaniu przez pracodawców staży jako substytutu zatrudnienia – podkreśla Małgorzata Pliszka, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie.

Jednocześnie osoby objęte tym instrumentem będą otrzymywać wyższe stypendium, które zamiast 120 proc. wysokości zasiłku dla bezrobotnych, będzie stanowić 140 proc. jego wartości (tak samo będzie w przypadku świadczenia dla osób odbywających przygotowanie zawodowe). Natomiast w przypadku samego zasiłku dla bezrobotnych przewidziana jest zmiana polegająca na wprowadzeniu jego nowej stawki, wynoszącej 130 proc. kwoty podstawowej, która ma przysługiwać osobom z 30-letnim stażem pracy.

Ponadto projekt gwarantuje PUP, że tak jak do tej pory będą otrzymywać pieniądze z Funduszu Pracy na wynagrodzenia pracowników oraz odrębną pulę środków na nagrody, która będzie dostępna dla pośredniaków z najlepszą skutecznością. Co ważne w tym ostatnim przypadku stosowane teraz wskaźniki efektywności zatrudnieniowej i kosztowej (od ich spełnienia uzależnione jest uzyskanie pieniędzy na nagrody) zostaną zastąpione wskaźnikami efektywności form pomocy.

W projekcie ustawy pojawia się również Państwowe Centrum Aktywizacji Młodzieży (PCAM), które zajmie miejsce działających obecnie Ochotniczych Hufców Pracy. Nowa jednostka będzie kontynuować zadania związane z aktywizacją młodych, przy czym ich wiek określony został w granicach 14–25 lat (teraz wsparcie OHP jest kierowane do osób, które nie skończyły 29 lat).

Następne zmiany, które przewiduje ustawa, odnoszą się do zatrudniania cudzoziemców. Najważniejsze z nich zakładają wydłużenie okresu pracy na podstawie zarejestrowanego w PUP oświadczenia z 6 miesięcy w ciągu 12 kolejnych miesięcy, do 12 miesięcy w okresie 18 miesięcy, a także wprowadzają obowiązek składania wniosków o wpis do ewidencji oświadczeń oraz o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wyłącznie w formie elektronicznej (z nielicznymi wyjątkami). Wreszcie w nowej ustawie zachowany zostanie Krajowy Fundusz Szkoleniowy, pozwalający pracodawcom uzyskać pieniądze na kształcenie ustawiczne pracowników, ale formuła jego funkcjonowania ulegnie znacznym przeobrażeniom.

153 mln zł wyniosą w 2019 r. i kolejnych latach wydatki Funduszu Pracy na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników PUP