Subskrybuj nas na Youtube
Wypłata wynagrodzenia - raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie - to jednio z podstawowych praw pracownika. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>> Zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, zaś za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia wtedy, gdy kodeks pracy lub przepis szczególny tak stanowi.
Przestój. Wynagrodzenie pracownik otrzyma więc za czas, w którym był gotów do wykonywania pracy, ale doznał przeszkód uniemożliwiających jej wykonanie. Za czas przestoju z przyczyn zawinionych przez pracodawcę lub innych niezawionionych przez pracownika, zatrudnionemu przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, to wypłaca się 60 proc. wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podwyżka płacy minimalnej: Jakie obowiązki ma pracodawca?
Pracownik otrzyma wynagrodzenie tylko za przestój przez niego niezawiniony, a więc jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika - wynagrodzenie nie przysługuje. W obydwu przypadkach, pracodawca ma prawo na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią dla niego pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, jednak nie niższe od wynagrodzenia przestojowego. Jeśli to pracownik winny jest przestoju, otrzyma wyłącznie wynagrodzenie za pracę wykonaną.
Wynagrodzenie za przestój oblicza jak wynagrodzenie za urlop (Art. 4. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy) - czyli biorąc pod uwagę pensję zasadniczą oraz inne świadczenia ze stosunku pracy, w tym dodatki do wynagrodzenia (na przykład stażowy czy funkcyjny), premie regulaminowe, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i dodatki za pracę w nocy. Wymiar czasu pracy 2018: Zobacz, ile otrzymasz dni wolnych>> Składniki wynagrodzenia określonego w stałej stawce miesięcznej za czas urlopu wypłacane są w takiej wysokości, w jakiej przysługują w miesiącu, w którym pracownik korzysta z urlopu. Natomiast składniki zmienne uwzględnia się w podstawie urlopowej w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech (ewentualnie do dwunastu) miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Tak ustalone wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia za przestój, które oblicza się:
- dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa,
- mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie przestoju w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie wykonywa pracę.
Więcej o tym, jak ustalić wynagrodzenie za czas urlopu, przeczytasz tutaj>>
Powstrzymanie się od pracy na skutek zagrożenia. Wynagrodzenie otrzyma także pracownik, który powstrzymał się od wykonywania pracy w sytuacji, gdy warunki pracy nie odpowiadały przepisom bhp i stwarzały bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo osób postronnych. Pracownik może wtedy także oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając niezwłocznie o tym fakcie przełożonego.
Wynagrodzenie za ten okres oblicza się tak, jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (Art. 5. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej), z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w przeciętnej wysokości oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy. W efekcie składniki zmienne przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc (na przykład premie regulaminowe) zlicza się nie z trzech miesięcy poprzedzających zwolnienie, ale tylko z bieżącego miesiąca.
Badania lekarskie. Tak samo wylicza się wynagrodzenie za badania lekarskie, jakie musi przejść każdy pracownik. Pracodawca nie może bowiem dopuścić do pracy osoby bez orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Są one przeprowadzane zaraz po przyjęciu do pracy, jeszcze przed jej rozpoczęciem. Badania i wynagrodzenie chorobowe: Tak pracodawca dba o zdrowie pracownika>>
Ponadto w czasie zatrudnienia wszyscy pracownicy przechodzą badania okresowe, zasadniczo przeprowadzane raz na pięć lat. Na wniosek samego pracownika, który miał kontakt z substancjami i czynnikami rakotwórczymi (lub pyłami zwłókniającymi), badanie okresowe może zostać przeprowadzone już po rozwiązaniu stosunku pracy jako badanie końcowe. Choroba zawodowa: Zobacz, jakie prawa ma pracownik>> W przypadku pracownika, którego niezdolność do pracy trwała dłużej niż 30 dni i była spowodowana chorobą, konieczne jest przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Zwolnienia od pracy w czasie wypowiedzenia. Wreszcie pracownicy w okresie wypowiedzenia zasadniczo zachowują pełnię praw i obowiązków pracowniczych, mogą jednak skorzystać z dwóch rodzajów zwolnień od pracy. Odprawa i odszkodowanie: Oto prawa osoby zwalnianej z pracy>>
Pracownik ma prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy, jeżeli to pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę. Jak dokładnie wykorzystać dnie wolne na poszukiwanie pracy, dowiesz się tutaj>> Wymiar zwolnienia w przypadku pracownika, który znajduje się w okresie dwutygodniowego i miesięcznego wypowiedzenia, wynosi 2 dni robocze. W przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia pracownik ma prawo do 3 wolnych dni. Wynagrodzenie za te dni oblicza się zgodnie z art. 5. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.
Natomiast jak za urlop wypoczynkowy (art. 4. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej) wyliczone zostanie wynagrodzenia za zwolnienie ze świadczenia pracy, które może zostać udzielone na cały lub część okresu wypowiedzenia. Decyzja w tej sprawie należy do pracodawcy, jeśli jednak już podjął decyzję o zwolnieniu (potwierdzoną na piśmie), nie ma prawa żądać powrotu podwładnego do firmy. Zwolnienie stanowi natomiast jednostronną czynność pracodawcy - nawet bez zgody pracownika na zwolnienie, sam pracodawca może za niego podjąć taką decyzję.
Dokładne przykłady wyliczeń wynagrodzenia za nie wykonywanie pracy znajdziesz tutaj>>