Wyniki raportu: pokolenie X jest zadowolone z AI w pracy, ale boi się o swoją przyszłość w firmie

Sztuczna inteligencja coraz mocniej zmienia polski rynek pracy, ale nie wszystkie pokolenia wchodzą w tę rewolucję z takim samym przygotowaniem. Najnowszy raport „Jak pracować, by nie żałować? W dobie rewolucji AI” przygotowany przez portale pracy rocketjobs.pl i justjoin.it pokazuje wyraźny paradoks: pracownicy 45+ są dziś zadowoleni z korzystania z AI, lecz jednocześnie nie mają planu na swoją przyszłość zawodową.

Z jednej strony aż dwie trzecie przedstawicieli pokolenia X deklaruje satysfakcję z pracy ze wsparciem sztucznej inteligencji, z drugiej – tylko 54 proc. patrzy z optymizmem na swoją karierę w perspektywie kolejnych lat. To najniższy wynik spośród wszystkich badanych generacji.

Pokolenie X pomiędzy satysfakcją z pracy a niepewnością

Autorzy raportu zwracają uwagę, że pokolenie X jest dziś najmniej obecne w publicznej dyskusji o wpływie AI na rynek pracy. Tymczasem to właśnie osoby w wieku 45–59 lat często zajmują kluczowe stanowiska menedżerskie i eksperckie, a jednocześnie są najmniej świadome skali nadchodzących zmian.

Badanie przeprowadzone na grupie ponad 1500 pracowników pokazuje, że konieczność przekwalifikowania się w związku z rozwojem AI dostrzega 70 proc. millenialsów i 67 proc. generacji Z, ale już tylko 58 proc. pokolenia X. Ta różnica może w przyszłości przełożyć się na tempo adaptacji i realne ryzyko wypadnięcia z rynku pracy.

AI w firmach? Starsi mają do niej najgorszy dostęp

Jednym z najmocniejszych sygnałów ostrzegawczych płynących z raportu są dane dotyczące dostępu do narzędzi AI. Tylko 30 proc. pracowników pokolenia X ma dostęp do płatnych, zaawansowanych rozwiązań, podczas gdy wśród młodszych generacji wskaźnik ten sięga 46–49 proc. Równie wyraźne są różnice w postrzeganiu gotowości organizacji na rewolucję AI. 57 proc. generacji Z i 50 proc. millenialsów uważa, że ich firmy są przygotowane na zmiany, podczas gdy podobnego zdania jest jedynie 40 proc. pracowników 45+. Zdaniem autorów raportu może to wynikać zarówno z większego zainteresowania technologią wśród młodszych osób, jak i z faktu, że firmy strategicznie inwestują w AI głównie z myślą o najmłodszych talentach.

AI w pracy: brak szkoleń i planów kariery

Niepokojąco wyglądają również dane dotyczące rozwoju kompetencji. Obowiązkowe szkolenia z AI otrzymało zaledwie 8 proc. przedstawicieli pokolenia X, a 22 proc. nie ma planu rozwoju kariery na najbliższe trzy lata i nie zamierza go tworzyć. Dla porównania, wśród generacji Z brak planu deklaruje tylko 8 proc. Co więcej, 16 proc. pracowników 45+ nie chce i nie planuje uczyć się obsługi AI, podczas gdy wśród Zetek odsetek ten wynosi zaledwie 2 proc.

Jednocześnie pokolenie X cechuje się największą stabilnością zawodową – 78 proc. zmienia pracę rzadziej niż raz na pięć lat, a ponad połowa całkowicie odrzuca ideę zmiany zawodu. To połączenie stabilności i niskiej gotowości do reskillingu może okazać się ryzykowne w świecie dynamicznych zmian technologicznych.

Jak często starsi korzystają z AI?

Regularne lub codzienne korzystanie z AI deklaruje 32 proc. pracowników pokolenia X, czyli o około 10 punktów procentowych mniej niż wśród młodszych generacji. Jednocześnie 12 proc. w ogóle nie korzysta z AI, a 22 proc. nie planuje szkolić się w tym zakresie.

Z drugiej strony raport pokazuje, że istnieje wąska, ale istotna grupa najbardziej zaangażowanych X-ów – 9 proc. używa AI codziennie lub prawie codziennie, co dowodzi, że wiek sam w sobie nie jest barierą w adaptacji technologii.

Paradoks: wysoka satysfakcja, niski optymizm

Jednym z najbardziej zaskakujących wniosków raportu jest fakt, że 60 proc. przedstawicieli pokolenia X jest zadowolonych z pracy z AI – to więcej niż wśród generacji Z (48 proc.) i millenialsów (56 proc.).

Jednak ta satysfakcja nie przekłada się na wiarę w przyszłość. Tylko 54 proc. X-ów patrzy optymistycznie na swoją karierę w czasach AI, wobec 70 proc. Zetek i 66 proc. millenialsów.

- Starsi pracownicy widzą, że AI pomaga im dziś wykonywać zadania szybciej i skuteczniej, ale nie czują, że mają kontrolę nad tym, co będzie za 3-5 lat. Ta chwilowa satysfakcja bez konkretnej wizji przyszłości jest sygnałem ostrzegawczym dla organizacji: nie wystarczy wyposażyć pracujących w odpowiednie narzędzia, trzeba też dać perspektywę rozwoju - mówi Piotr Nowosielski, CEO justjoin.it i rocketjobs.pl.

Neutralność czy bezradność?

Raport pokazuje również ambiwalentne emocje: co trzeci przedstawiciel pokolenia X widzi w AI szansę dla swojej kariery, ale co czwarty postrzega ją jako zagrożenie. Autorzy badania zwracają uwagę, że sceptycyzm może wynikać z doświadczeń poprzednich rewolucji technologicznych oraz obawy przed koniecznością fundamentalnej zmiany stylu pracy na późnym etapie kariery.

Badanie dowodzi, że rewolucja AI dotyka wszystkie pokolenia, ale pokolenie X znajduje się dziś w najtrudniejszym położeniu: z jednej strony korzysta z AI i docenia jej efekty, z drugiej – ma ograniczony dostęp do narzędzi, niewiele szkoleń i brak jasnej ścieżki rozwoju. Raport jasno pokazuje, że bez systemowego wsparcia starszych pracowników transformacja AI może prowadzić do ich realnego wykluczenia – mimo ogromnego doświadczenia i kompetencji, które wciąż są kluczowe dla organizacji.