To dobra wiadomość, szczególnie dla tych podatników, którzy uzyskują różnego rodzaju rekompensaty. O niektóre z projektowanych zwolnień w PIT podatnicy toczyli z fiskusem wieloletnie spory.
Ale jest wśród nich także nowa ulga mieszkaniowa (informowaliśmy o niej jako pierwsi). Wszystkie propozycje zawiera projekt nowelizacji ustaw o PIT i CIT (wersja z 17 października), który czeka na akceptację Rady Ministrów. Nowe zwolnienia mają wejść w życie następnego dnia po ogłoszeniu ustawy.

Odszkodowania z prawa pracy

Zwiększy się zakres zwolnienia dla odszkodowań i zadośćuczynień związanych ze stosunkiem pracy (art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT; t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Dziś warunkiem jest, aby ich wysokość lub zasady ustalania wynikały wprost z ustaw i rozporządzeń. Po zmianie przepis obejmie także inne normatywne źródła prawa, o których mowa w art. 9 par. 1 kodeksu pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Chodzi o układy zbiorowe, porozumienia pracownicze, regulaminy czy statuty określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Lukę w dzisiejszym zwolnieniu dostrzegł Trybunał Konstytucyjny, wydając w tej sprawie postanowienie, w którym sygnalizował potrzebę zmiany przepisów (sygn. akt S 2/13).
Zdaniem Marzeny Rączkiewicz, eksperta księgowości płacowej w Roedl & Partner, to zmiana szczególnie istotna i pożądana. Zakończy ona spory, które powstawały na tle różnej interpretacji przepisów.
– Skorzystają na niej pracownicy, a w pewnych okolicznościach członkowie ich rodzin, których uprawnienia do otrzymania odszkodowania gwarantowane są np. w zakładowych bądź ponadzakładowych układach zbiorowych pracy – dodaje Rafał Sidorowicz, doradca podatkowy w MDDP.

Zwolnienie dla służebności przesyłu

Kolejna preferencja, o którą przez lata toczyły się spory, to zwolnienie z podatku wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Zdaniem urzędników skarbowych jest to przychód z innych źródeł. Minister finansów potwierdził to w tegorocznej interpretacji ogólnej (z 10 lipca; nr DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70020/13). Przesądził w niej, że osoby otrzymujące taką zapłatę nie korzystają ze zwolnienia dla odszkodowań wypłaconych w związku z ustanowieniem służebności gruntowej (art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT).
Nowelizacja wprowadza nową preferencję dotyczącą właśnie służebności przesyłu (projektowany pkt 120a w art. 21 ust. 1). Skończą się więc problemy z fiskusem właścicieli działek otrzymujących wynagrodzenie za postawienie na nich słupów linii energetycznych czy położenie rur do przesyłania ciepła, gazu lub odprowadzania ścieków. Piotr Zyśk, konsultant w Instytucie Studiów Podatkowych, zwraca uwagę, że projektowane zwolnienie nie zawiera ograniczeń i przysługiwać ma bez względu na przeznaczenie gruntów (nie muszą one wchodzić w skład gospodarstw rolnych, jak to jest w przypadku odszkodowań za ustanowienie służebności gruntowej).
– Podatnicy nie będą więc mieli dylematu, w jakim przypadku należy rozliczyć się z fiskusem, a kiedy nie – mówi Piotr Zyśk.

Rekompensata za przewlekłość postępowań

Wolna od podatku będzie także zasądzona kwota pieniężna w związku z przewlekłością postępowań. Chodzi tu o sumy pieniężne (od 2 tys. do 20 tys. zł) wypłacane na podstawie ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. nr 179, poz. 1843 z późn. zm.).
– Organy podatkowe dotychczas uznawały, że nie stanowią one typowego naprawienia szkody, a tym samym nie podlegają zwolnieniu z podatku dla zasądzonych odszkodowań lub zadośćuczynień – tłumaczy Joanna Litwińska, ekspert podatkowy w ECDDP. Innego zdania były sądy administracyjne (por. m.in. wyroki: NSA z 16 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1218/10; WSA w Warszawie z 14 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2145/11, WSA w Łodzi z 22 maja 2013 r., sygn. akt. I SA/Łd 219/13).
Projektowane zwolnienie (nowy pkt 3e w art. 21 ust. 1) uwzględnia jednolitą linię orzeczniczą.

Ulgi dla oszczędzających na własne M

Projekt przewiduje też zupełnie nową ulgę mieszkaniową (dodawany art. 21 ust. 1 pkt 138 i ust. 34–39). Zwolnienie ma objąć odsetki od oszczędności na zakup własnego domu lub mieszkania.
– Warunkiem będzie gromadzenie środków pieniężnych na specjalnym rachunku prowadzonym przez bank lub SKOK przez minimum pięć lat – mówi Piotr Zyśk.
Zdaniem Pawła Fałkowskiego, partnera w FL Tax, zbyt rygorystycznie określono jednak warunki zwolnienia. Wskazuje, że w ciągu trzech miesięcy od zakończenia oszczędzania konieczne będzie udokumentowanie prowadzącemu rachunek, że środki zostały przeznaczone na realizację celu mieszkaniowego. Bank ma przekazać oszczędności zbywcy w terminie miesiąca od dnia przedstawienia tego dokumentu, a w ciągu kolejnego miesiąca podatnik musi przedstawić dokument potwierdzający nabycie nieruchomości.
– Pozytywnie należy natomiast ocenić to, że cel mieszkaniowy został określonych w projekcie stosunkowo szeroko – komentuje Paweł Fałkowski.
Ulga na dzieci w PIT: Prezydent chce wprowadzić kwotę wolną od podatku
Ulga na dzieci w PIT: Prezydent chce wprowadzić kwotę wolną od podatku

Zobacz również
Piotr Zyśk ocenia, że na nowych propozycjach skorzystają na pewno banki i SKOK-i, które po wejściu w życie przepisów przedstawią szeroką ofertę dla nowych klientów.
– Dzięki nowym kontom oszczędnościowym będą miały zapewnione dodatkowe źródło finansowania innych usług – mówi Piotr Zyśk.
Projekt precyzuje jednocześnie zwolnienie dla odsetek i premii gwarancyjnych od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych (art. 52a ust. 1 pkt 5). Nie będzie już wątpliwości, że ma ono zastosowanie także do książeczek zakładanych po 1989 r.

Świadczenie dla żołnierzy

Ustawowo uregulowane zostanie zwolnienie dla świadczeń mieszkaniowych otrzymywanych przez żołnierzy zawodowych (art. 21 ust. 1 pkt 49 lit. b). Marzena Rączkiewicz wyjaśnia, że rozwieje ono wątpliwości odnośnie do pobierania lub nie przez płatników, m.in. przez Wojskową Agencję Mieszkaniową, zaliczek na podatek dochodowy od wypłaty świadczenia mieszkaniowego.
– Jest to też konsekwencja zapowiedzi zwolnienia z podatku wszystkich dodatków mieszkaniowych wypłacanych żołnierzom zawodowym – komentuje Marzena Rączkiewicz.
Zwraca uwagę, że aktualnie obowiązuje rozporządzenie ministra finansów w sprawie zaniechania poboru podatku od takich świadczeń, ale ma ono zastosowanie jedynie do tych uzyskanych w latach 2012–2013.
Nieopodatkowana będzie m.in. kwota zasądzona za przewlekłość postępowania