Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Osoby samotnie wychowujące dzieci własne lub przysposobione mają prawo rozliczyć swoje dochody wspólnie z dzieckiem, które zmarło albo które ukończyło 18 bądź 25 lat.
Tak wynika z opinii ekspertów. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania DGP potwierdza ich interpretację przepisów.
Oznacza to, że osoby samotnie wychowujące dzieci mogą rozliczyć się wspólnie z dzieckiem, które zmarło w trakcie roku podatkowego. Stanie się tak także wtedy, gdy podatnik miał status osoby samotnie wychowującej dzieci tylko przez jeden dzień w roku podatkowym.
Analogicznie z preferencji skorzysta także ten podatnik, którego dziecko w trakcie roku podatkowego np. ukończyło 18 lat i nie kontynuuje nauki albo ukończyło 25 lat.
Sprawa jest ważna, bo taka możliwość nie wynika wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), a rocznie dotyczy kilku tysięcy rodzin.
Chodzi o art. 6 ust. 4 ustawy, który pozwala rodzicowi lub opiekunowi prawnemu opodatkować się wspólnie z małoletnim dzieckiem, dzieckiem otrzymującym zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną oraz uczącym się, które nie ukończyło 25. roku życia. W zeznaniu rocznym osoba samotnie je wychowująca może więc rozliczyć uzyskane dochody – własne i dziecka – płacąc podatek w podwójnej wysokości od połowy dochodów. Musi tylko pamiętać, że nie łączy się z nimi dochodów opodatkowanych ryczałtowo. Z tej formy opodatkowania nie mogą skorzystać jedynie osoby płacące 19-proc. podatek liniowy oraz te, które złożą PIT po terminie, czyli po 30 kwietnia.
– W przepisie nie ma ograniczenia, które nakazywałoby wychowywanie dziecka przez cały rok podatkowy, aby móc skorzystać z rozliczenia właściwego dla osoby samotnie wychowującej dziecko, podobnie przepisy nie nakazują posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko przez cały rok. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby i w przypadku śmierci dziecka rozliczyć się z nim – mówi Anna Misiak, doradca podatkowy, szef zespołu ds. podatków osobistych w MDDP.
Jak twierdzi, nie budzi też wątpliwości możliwość skorzystania z ulgi na dziecko, które urodziło się w trakcie roku lub też w trakcie roku wzięło ślub. W takim wypadku prawo do ulgi przysługuje proporcjonalnie – wyłącznie za miesiące wychowywania dziecka. – Podobne zasady powinny zatem znaleźć zastosowanie w przypadku śmierci dziecka – dodaje.
Podobnego zdania jest Joanna Narkiewicz-Tarłowska, doradca podatkowy w PwC.
– W przepisach nie jest nigdzie powiedziane, że osoba samotnie wychowująca dziecko musi to dziecko wychowywać przez cały rok podatkowy, tak jak to jest w przypadku małżonków, którzy muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok, aby w razie śmierci jednego z nich po zakończeniu roku drugi mógł skorzystać ze wspólnego rozliczenia – twierdzi Joanna Narkiewicz-Tarłowska. Według niej do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko powinno uprawniać wychowywanie go choćby przez jeden dzień w roku.
Także zdaniem dr Ireny Ożóg, partnera zarządzającego w kancelarii Ożóg i Wspólnicy, śmierć dziecka w ciągu roku podatkowego nie pozbawia rodzica czy opiekuna prawnego możliwości skorzystania z rozliczenia na preferencyjnych zasadach.
W opinii Agnieszki Owsiak, menedżera podatkowego w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek Sp. z o.o., wychowywanie dziecka powinno uprawniać do opodatkowania wspólnie z dzieckiem za rok, w którym ono żyło i zmarło, o ile spełnione są inne warunki uzależniające skorzystanie z tej formy opodatkowania przez osoby samotnie wychowujące dziecko. Jak przypomina, jeszcze kilka lat temu były spory o to, czy prawo do ulgi na dziecko przysługuje rodzicom w sytuacji, gdy dziecko zmarło zaraz po porodzie. Negatywne stanowisko w tego typu sprawie zajął nawet dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, ale jego interpretacja indywidualna została zmieniona przez ministra finansów interpretacją z 23 listopada 2012 r. (nr DD3/033/21/MCA/10/PK-1726/2009). MF, powołując się na słownikową definicję wychowywania dzieci, uznało, że w przypadku podatnika, którego syn urodził się i zmarł tego samego dnia, można mówić o wychowywaniu rozumianym jako zapewnienie osobie niedorosłej osiągnięcia rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnienie opieki istocie niedorosłej i doprowadzenie jej do samodzielności. Niezależnie od okresu wychowywania.
