Zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18 proc. przychodu od małych zleceń pobiera się, jeżeli kwota należności, określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, nie przekracza 200 zł. Kwestie te reguluje art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). W ten sposób można opodatkowywać niewielkie przychody z działalności wykonywanej osobiście.
Jest to o tyle wygodna forma opodatkowania, że przychodu tego nie dolicza się do pozostałych dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych (nie stosuje się też kosztów uzyskania przychodów), a płatnik nie ma obowiązku wystawiać zleceniobiorcy (wykonawcy dzieła) informacji podatkowych z tego tytułu po zakończeniu roku.
Przepis ten mówi wyraźnie, że kwota należności za zlecenie powinna być „określona w umowie”. A to oznacza, że aby zastosować tę formę opodatkowania, powinna istnieć umowa, łącząca strony. Oczywiście muszą też być spełnione pozostałe warunki, czyli nie może być ona zawarta z własnym pracownikiem ani na kwotę wyższą niż 200 zł (nie ma natomiast limitu liczby takich umów w miesiącu).
Problem pojawia się, gdy w ten sposób z drobnych kwot płatnik chce rozliczać osoby pełniące swoje funkcje na podstawie powołania, np. członków zarządu spółdzielni mieszkaniowej.
Organy podatkowe uznają, że jeśli z umów zawartych z członkami rady nadzorczej i członkami zarządu (aktów powołania konkretnych osób) nie wynika kwota wynagrodzenia, tylko jest ona przyznawana uchwałą rady nadzorczej i uzależniona od udziału w posiedzeniu, to nie można zastosować ryczałtu od małych zleceń (zob. interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 lipca 2012 r., sygn. IPPB4/415-349/12-4/JK3).
Inaczej w przypadku, gdy kwotę wynagrodzenia takich osób określają zapisy statutu spółdzielni, np. jako stały wskaźnik procentowy wynagrodzenia minimalnego. Wtedy – zdaniem organów – spełnione są przesłanki do zastosowania art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT (zob. interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 maja 2012 r.; sygn. ILPB1/415-67/12-5/AMN).