Subskrybuj nas na Youtube
Spółka zatrudnia obywateli Ukrainy i Białorusi. Jeden Białorusin posiada Kartę Polaka i jest zatrudniony w spółce na podstawie umowy-zlecenia od 1 lutego do 31 lipca 2018 r. Dwóch Ukraińców posiadających karty pobytu zamierza przebywać i pracować w Polsce cały 2018 r., z przerwami na krótkie wyjazdy do swojego kraju. Cudzoziemcy nie posiadają certyfikatów rezydencji i w okresie świadczenia pracy mieszkają w Polsce. Czy w związku z posiadaniem Karty Polaka lub karty pobytu należy od wynagrodzeń zleceniobiorców pobierać podatek na takich samych zasadach jak od obywateli polskich?
Karta Polaka to dokument potwierdzający przynależność cudzoziemca do narodu polskiego. Otrzymują ją cudzoziemcy, którzy w dniu złożenia wniosku o jej wydanie posiadają obywatelstwo jednego z państw wschodnich wymienionych w ustawie o Karcie Polaka (m.in. Białorusi). Dokument ten uprawnia do legalnego podejmowania przez cudzoziemca pracy w Polsce bez wymogu uzyskania zezwolenia na pracę, ale nie przyznaje prawa do stałego osiedlenia się w Polsce, przekraczania polskiej granicy bez wymaganej wizy oraz nie oznacza przyznania obywatelstwa polskiego. Czym innym jest karta pobytu wydawana na podstawie ustawy o cudzoziemcach. Żeby ją otrzymać, należy najpierw uzyskać zezwolenie na pobyt stały lub czasowy w Polsce. W karcie pobytu umieszcza się adnotację „dostęp do rynku pracy” w przypadku zezwolenia udzielonego cudzoziemcowi, który jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce lub jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Fiskusowi za mało
Z kolei art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) wyznacza dwie przesłanki, które decydują o miejscu zamieszkania na terytorium RP. Są to: posiadanie ośrodka interesów życiowych w Polsce lub pobyt w naszym kraju dłuższy niż 183 dni w roku podatkowym. Wystarczy spełnienie jednej przesłanki do uznania, że cudzoziemiec ma miejsce zamieszkania w Polsce. Jako ośrodek interesów życiowych należy rozumieć powiązania rodzinne i towarzyskie, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, posiadanie tzw. ogniska domowego. Zatem uzyskanie Karty Polaka lub karty pobytu nie decyduje o przeniesieniu ośrodka interesów życiowych do Polski, a więc dokumenty te nie potwierdzają dla celów podatkowych miejsca zamieszkania cudzoziemca w Polsce. Fakt taki potwierdza jedynie certyfikat rezydencji. Takie stanowisko potwierdza interpretacja dyrektora KIS z 5 lipca 2017 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.46.2017.2.KR, zgodnie z którą: „Organ nie może uznać za prawidłowe stanowiska zleceniodawcy w kwestii uznania posiadania karty pobytu stałego bądź czasowego przez pracowników – zleceniobiorców z Ukrainy i Białorusi jako przesłanki do spełnienia warunków określonych w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem (...) posiadanie ww. karty nie decyduje o umiejscowieniu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) będącego jednym z elementów składających się na zakres pojęcia miejsca zamieszkania”. Wobec tego obywatele Białorusi oraz Ukrainy posiadający Kartę Polaka lub kartę pobytu, przebywający w Polsce nie dłużej niż sześć miesięcy, będą traktowani jak nierezydenci, chyba że przeniosą swoje centrum życiowe do Polski.
Gdzie zapłacić podatek
W przypadku gdy zleceniobiorca nie przedłożył certyfikatu rezydencji i przebywa w Polsce krócej niż 183 dni w roku podatkowym, zleceniodawca na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o PIT od przychodów z tytułu umowy-zlecenia pobiera 20-proc. zryczałtowany podatek dochodowy i wpłaca go w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni do urzędu skarbowego właściwego dla swojej siedziby. W terminie do końca stycznia następnego roku zleceniodawca składa do swojego urzędu skarbowego roczną deklarację PIT-8AR, a w terminie do końca lutego następnego roku sporządza informację ITF-1R, którą doręcza cudzoziemcowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla rozliczeń osób zagranicznych. Artykuł 29 ust. 1 ustawy o PIT stosuje się z uwzględnieniem umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, ale pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania cudzoziemca uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. W przypadku braku takiego certyfikatu do przychodów uzyskanych przez osoby zatrudnione na umowach-zleceniach ma zastosowanie art. 29 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z art. 45 ust. 3 ustawy o PIT nierezydenci opodatkowani na podstawie art. 29 ust. 1 zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ze zlecenia wykonywanego w Polsce nie muszą składać w naszym kraju rocznego zeznania podatkowego.
Więcej niż 183 dni
Jeżeli cudzoziemiec-zleceniobiorca przebywa w Polsce ponad 183 dni w roku podatkowym lub osiedlił się na stałe w Polsce, należy uznać go za rezydenta polskiego, nawet jeśli nie ma certyfikatu rezydencji. Płatnik ma wówczas obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy na zasadach ogólnych wynikających z art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy o PIT, a więc tak samo jak dla polskich zleceniobiorców. Płatnik przy naliczaniu zaliczki na podatek stosuje 20-proc. koszty uzyskania przychodu i stawkę podatkową w wysokości 18 proc. Do końca stycznia następnego roku płatnik wykazuje pobrane zaliczki z tytułu umów-zleceń w rocznej deklaracji PIT-4R, którą składa do urzędu skarbowego właściwego dla swojej siedziby, a w terminie do końca lutego następnego roku sporządza informację o dochodach PIT-11, którą przekazuje cudzoziemcowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla miejsca zamieszkania cudzoziemca w Polsce. Na podstawie informacji PIT-11 cudzoziemiec rozliczy dochody ze zlecenia w zeznaniu podatkowym na druku PIT-37, które musi złożyć do 30 kwietnia następnego roku w urzędzie skarbowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania w Polsce.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.).
Ustawa z 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1459 ze zm.).
Ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2206 ze zm.).