Na spotkaniach (30 lipca i 5 sierpnia) przedstawiciele resortu, samorządu radcowskiego oraz adwokackiego dyskutowali o zgłoszonych propozycjach. W lipcu projekt zaprezentowany przez Naczelną Radę Adwokacką był przedmiotem obrad sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka. Obecni podczas posiedzenia przedstawiciele MS stwierdzili, że zmiany o charakterze ustrojowym powinny być procedowane ścieżką rządową, a nie poselską.
W efekcie sejmowa komisja zobowiązała MS do podjęcia prac nad przygotowaniem projektu rządowego, przy współudziale samorządów adwokackiego i radcowskiego, oraz przekazania go do procedowania legislacyjnego do końca sierpnia. Jednocześnie komisja zastrzegła, że brak aktywności ze strony rządu będzie skutkować kontynuowaniem prac nad projektem poselskim.
Resort wysłuchał radców i adwokatów
MS rozpoczęło współpracę z korporacjami prawniczymi. Podczas dwóch spotkań omówiono zarówno projekt zmian w prawie o adwokaturze, który złożyła NRA, jak i projekt nowelizacji ustawy o radcach prawnych przedstawiony przez środowisko radcowskie, nazwany przez nie „małą nowelizacją”. To na razie wciąż wstępne propozycje zmian – kształt nowych przepisów pojawi się dopiero w wersji projektów rządowych, które mają być niebawem przedstawione.
Uczestnicząca w spotkaniach w MS Dorota Kulińska, członek Prezydium i dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA, tłumaczy, jak wyglądały przygotowania do nowelizacji.
– Adwokatura już od dawna pracowała nad zmianami, które zawarliśmy w przedstawionym ministerstwu projekcie zmiany prawa o adwokaturze. Skłoniła nas do tego potrzeba znowelizowania przepisów, które od 1982 r. zmieniane były tylko punktowo, a czasy przecież się zmieniają, mamy wielokrotnie więcej adwokatów niż 40 lat temu i mnóstwo nowych doświadczeń, takich jak np. okres pandemii. Dziś żyjemy w innej rzeczywistości i mamy inne wyzwania – podkreśla adwokatka.
I dodaje, że jej zdaniem wypracowanie tej regulacji w szerokich konsultacjach to duża wartość, która daje szansę konfrontacji spojrzenia MS i głosu środowiska adwokatów, bo – jak z naciskiem akcentuje prawniczka – to w rzeczywistości adwokaci najlepiej znają i rozumieją specyfikę pojawiających się w adwokaturze na co dzień wyzwań oraz problemów.
Propozycje zmian w przepisach o radcach i adwokatach
Co adwokaci proponują w swym projekcie?
– Uwzględniono w nim m.in. propozycję dostosowania ustawy do przepisów RODO, propozycję wprowadzenia konkretnej definicji usług prawnych, sposób procedowania organów adwokatury, a także kwestie dotyczące postępowań dyscyplinarnych. Dyskusji poddano też tematykę ujednolicenia niektórych regulacji, które powinny być wprowadzone również w ustawie o radcach prawnych (np. procedurę odwoływania się od uchwał), a także postulaty dotyczące zmian w zasadach organizacji egzaminów adwokackich i komisji egzaminacyjnych. Spotkania w MS oceniam jako konstruktywne. Liczę na to, że przyniosą pozytywne efekty – podsumowuje Dorota Kulińska.
Projekt przedstawiony przez radców prawnych różni się od adwokackiego przede wszystkim tym, że nie ma ostatecznej formy. Środowisko radcowskie zamierza bowiem zaprezentować całkowitą, kompleksową propozycję nowelizacji dopiero jesienią. Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik, który również uczestniczył w spotkaniach w MS, na razie może przedstawić jedynie tematy poruszone w „małej nowelizacji”.
Podczas dwóch spotkań w MS omówiono zarówno projekt zmian w prawie o adwokaturze, który złożyła NRA, jak i projekt nowelizacji ustawy o radcach prawnych przedstawiony przez środowisko radcowskie, nazwany przez nie „małą nowelizacją”
– Nasza tymczasowa propozycja nowelizacji zawiera pięć technicznych, ale ważnych punktów. Uwzględnia m.in. wprowadzenie możliwości zdalnej formy obrad i głosowania naszych organów, doprecyzowanie statusu aplikanta (dążymy do tego, aby aplikanci mieli możliwość pracy tak jak podczas aplikacji po wpisie na listę radców, a jeszcze przed złożeniem ślubowania), wzmocnienie ochrony tytułu radcy prawnego poprzez stosowną penalizację jego bezprawnego używania, zmianę przepisów dotyczących RODO oraz ubezpieczeń dla radców prawnych. W ministerstwie rozmawialiśmy także z przedstawicielką adwokatury o możliwym ujednoliceniu niektórych przepisów, które powinny być zbieżne czy symetryczne w obu samorządach – relacjonuje prezes KRRP.
Ciąg dalszy prac nad nowymi przepisami we wrześniu
Jak zgodnie deklarują przedstawiciele korporacji prawniczych, wspólnym celem przedłożonych propozycji nowelizacji jest usprawnienie funkcjonowania samorządów prawniczych, doprecyzowanie ich kompetencji oraz wzmocnienie pozycji adwokatów i radców prawnych jako osób wykonujących zawody zaufania publicznego. Bardziej powściągliwie opisuje sytuację Magdalena Szymańska, obecna na spotkaniach przedstawicielka MS, zastępca dyrektora departamentu zawodów prawniczych.
– Spotkania miały charakter wewnętrzny i bardzo roboczy. Na chwilę obecną nie możemy powiedzieć nic więcej – komentuje.
Ostateczne rozstrzygnięcia w zakresie tej sprawy spodziewane są we wrześniu, gdy już będzie znana treść projektu rządowego oraz „dużej” nowelizacji, przygotowywanej obecnie przez radców prawnych. ©℗