Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny przepis pomijający przyznanie obrońcy z urzędu „zaliczki” za już wykonane czynności procesowe przed zakończeniem postępowania w danej instancji.
W rzeczywistości nie chodzi o zaliczkę, tylko o wynagrodzenie za już wykonaną pracę, co podkreślała w swojej skardze adwokatka kwestionująca m.in. art. 616 par. 2 pkt 2 i art. 618 par. 1 pkt 11 kodeksu postępowania karnego. TK zgodził się, że przepisy te w zakresie, w jakim pomijają przyznanie obrońcy z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z tytułu wykonanych czynności procesowych przed zakończeniem postępowania w danej instancji, są niezgodne z ustawą zasadniczą. Jego zdaniem niedopuszczalne jest różnicowanie sytuacji adwokatów z wyboru i urzędu. Skoro ci pierwsi mogą domagać się wypłaty wynagrodzenia na bieżąco, to prawo to powinno przysługiwać również tym drugim.
To kolejne orzeczenie w sprawie urzędówek. Wcześniej TK kilkukrotnie orzekał, że różnicowanie stawek dla adwokatów i radców prawnych z urzędu i z wyboru jest sprzeczne z ustawą zasadniczą. Ostatecznie doprowadziło to do zmiany prawa – obowiązujące od czerwca br. rozporządzenia ministra sprawiedliwości o urzędówkach adwokackich i radcowskich zrównały stawki dla prawników z urzędu z minimalnymi opłatami dla tych działających z wyboru. Stanowią też, że podawane kwoty są stawkami netto, które podwyższa się o podatek od towarów i usług.
Adwokatura już wcześniej domagała się możliwości wypłacania zaliczek, zwracając uwagę na koszty związane z prowadzeniem zwłaszcza skomplikowanych spraw. Po najnowszym wyroku TK postulat ten odżyje.©℗
orzecznictwo
Podstawa prawna
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 5 listopada 2024 r., sygn. akt SK 67/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia