Rzecznik praw obywatelskich prof. Marcin Wiącek zwrócił się do minister rodziny, pracy i polityki społecznej (MRPiPS) Agnieszki Dziemianowicz-Bąk o przedstawienie aktualnego stanowiska w sprawie ratyfikowania przez Polskę III Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka (KPD), a także o rozważenie podjęcia działań zmierzających do jego ratyfikacji. Protokół ustanawia mechanizm wnoszenia zawiadomień do Komitetu Praw Dziecka, który jest organem monitorującym wypełnianie przez państwa postanowień konwencji. Polska podpisała go w 2013 r., jednak do dnia dzisiejszego go nie ratyfikowała.

Jak zostało to podkreślone w piśmie RPO, od 2014 r. prowadzi on korespondencję w tej sprawie z administracją rządową, co jednak nie przynosiło dotąd rezultatu w postaci ratyfikacji protokołu. Rzecznik wskazuje, że w stanowiskach zaprezentowanych w latach 2016 i 2021 ówczesna minister rodziny, pracy i polityki społecznej informowała, że Polska nie planuje przystąpienia do protokołu, uznając takie działanie za przedwczesne w kontekście oceny funkcjonowania procedury skarg indywidualnych oraz kierunków interpretacji postanowień konwencji. Innym argumentem MRPiPS za brakiem ratyfikacji miała być wówczas możliwość doprowadzenia do zakwestionowania przez komitet zapisów polskiej konstytucji. W odpowiedzi na te zastrzeżenia RPO wskazywał m.in. na standardy wynikające z KPD, które są przyjmowane w orzecznictwie sądów, Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W jego ocenie ratyfikacja protokołu nie spowodowałaby zagrożenia dla zasady nadrzędności Konstytucji RP.

RPO w piśmie do MRPiPS podnosi, że w sprawie ratyfikacji protokołu była skierowana do Senatu petycja organizacji pozarządowych. Ponadto konieczność ratyfikacji mieli zgłaszać do Biura RPO także obywatele i organizacje pozarządowe w skargach i petycjach, zwracając uwagę, że umożliwi to pełnowymiarowe korzystanie z praw gwarantowanych przez konwencję. Do ratyfikacji protokołów dodatkowych wezwał m.in. Parlament Europejski w rezolucji z 2019 r. z okazji 30. rocznicy przyjęcia konwencji.

W ocenie RPO „ratyfikacja protokołu przyczyni się do dalszego rozwoju praw dziecka” oraz pozwoli na „coraz skuteczniejszą i wydajniejszą ochronę praw najmłodszych”. ©℗