Kwarantanna dla powracających z zagranicy była bezprawna

Samo przekroczenie granicy państwowej nie wystarczy, by nałożyć na kogoś kwarantannę i karać za jej nieprzestrzeganie – uznał Sąd Najwyższy.

Sprawa dotyczyła kobiety, która w czasie pandemii COVID-19 w kwietniu 2020 r. dwukrotnie nie zastosowała się do obowiązku kwarantanny domowej nałożonego na nią przez służby sanitarne z uwagi na jej powrót z zagranicy. Sąd Rejonowy w Koninie uznał ją winną wykroczeń, wymierzył karę 5 tys. zł grzywny oraz obciążył kosztami. Od wyroku nakazowego nikt nie złożył sprzeciwu, tym samym stał się on prawomocny.

Kasację na korzyść obwinionej wniósł rzecznik praw obywatelskich. Jak argumentował, sąd niewłaściwie postawił znak równości między kwarantanną nałożoną z powodu powrotu do kraju a podejrzeniem o nosicielstwo choroby zakaźnej.

Sąd Najwyższy przeanalizował ówczesne brzmienie art. 116 par. 1 pkt 3 kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym za nieprzestrzeganie zakazów, nakazów, ograniczeń i obowiązków sanitarnych odpowiada ten, kto jest chory na określoną chorobę lub podejrzany o chorobę (pkt 1), styka się z chorym lub podejrzanym o chorobę (pkt 2) albo jest nosicielem zarazków danej choroby lub podejrzanym o nosicielstwo (pkt 3). „Dla możliwości przypisania odpowiedzialności na podstawie tego przepisu niezbędne jest precyzyjne sformułowanie opisu czynu w treści wyroku, wskazujące wszystkie desygnaty poszczególnych znamion ustawowych wykroczenia” – wskazał SN. Jak zauważył, terminy „nosiciel”, „podejrzany o chorobę zakaźną”, „podejrzany o zakażenie” zostały zdefiniowane w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1284 ze zm.). Odnoszą się one odpowiednio do osoby, w której organizmie bytują biologiczne czynniki chorobotwórcze, która wykazuje objawy choroby lub która miała kontakt ze źródłem zakażenia.

SN stwierdził także, że na gruncie przywołanej ustawy obowiązek poddania się kwarantannie można legalnie nałożyć aktem podustawowym „wyłącznie na osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego”. Przepis rozporządzenia ministra zdrowia, który wprowadził kwarantannę dla wszystkich powracających do kraju, naruszał więc przepisy tejże ustawy, a także konstytucji. ©℗

orzecznictwo