Przesłuchanie świadków to sprawa publiczna

Protokoły zeznań świadków w postępowaniu karnym stanowią informację publiczną – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w niedawno ogłoszonym wyroku.

W grudniu 2020 r. osoba fizyczna wystąpiła do jednej z prokuratur okręgowych o udostępnienie dokumentów z zakończonego postępowania. Chodziło o: protokół przesłuchania świadka wraz z załącznikiem, pisma prokuratury kierowane do organów państwowych oraz postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia.

W stosunku do ostatniego z tych dokumentów prokurator okręgowy wydał decyzję o odmowie udzielenia informacji. Jeśli zaś chodzi o pozostałe dokumenty, rzecznik prasowy prokuratury poinformował wnioskodawcę, że nie mają waloru informacji publicznej.

Wnioskodawca złożył skargę na bezczynność prokuratora, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 25 sierpnia 2021 r. (sygn. akt II SAB/Wa 242/21) ją uwzględnił. WSA uznał, że dokumenty, o które wystąpił wnioskodawca, zawierają informacje publiczne w rozumieniu ustawy o udostępnianiu informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: u.d.i.p.), dotyczą bowiem sfery faktów i zostały wytworzone w ramach realizacji przez prokuraturę zadań publicznych.

Wyrok nie oznacza, że prokuratura musi udostępnić wszystkie dokumenty. WSA przypomniał, że możliwe jest ograniczenie dostępu do informacji z powodów ustawowych, np. ze względu na prywatność osoby fizycznej – co w praktyce może oznaczać udostępnienie dokumentu zanonimizowanego. Podmiot zobowiązany może również odmówić udzielania informacji z uwagi na ochronę informacji niejawnych lub innych tajemnic ustawowo chronionych. Powinien to jednak zrobić w formie decyzji administracyjnej.

Skargę kasacyjną złożył prokurator okręgowy. Argumentował m.in., że uznanie zeznań za sprawę publiczną narażałoby świadka na poniesienie negatywnych konsekwencji. Świadek składa bowiem zeznania w zaufaniu do organu prowadzącego postępowanie i godzi się, że ich treść poznają pokrzywdzony i podejrzany, ale nie opinia publiczna.

NSA uznał, że protokół zeznań świadka odpowiada definicji dokumentu, o którym mowa w art. 6 ust. 2 u.d.i.p. Protokół pozwala ocenić sposób wykonywania czynności przez organ oraz sposób dalszego postępowania organu.

„Są to zatem informacje o sprawach publicznych dotyczących funkcjonowania władzy publicznej, czyli sposobu prowadzenia przez nią postępowania” – czytamy w uzasadnieniu.

Podobnie NSA ocenił charakter pism kierowanych przez prokuraturę do innych organów. W tym zakresie przypomniał swój wcześniejszy wyrok z 22 marca 2019 r. (sygn. akt I OSK 1280/17), zgodnie z którym „wszelkie pisma urzędowe wychodzące z organu i wpływające do niego w związku z prowadzoną sprawą posiadają walor informacji publicznej”.

Tego samego dnia i w tym samym składzie orzekającym NSA uznał, że nie stanowi informacji publicznej wykaz dokumentów znajdujących się w aktach zakończonego postępowania przygotowawczego – jest to bowiem dokument wewnętrzny (sygn. akt III OSK 7293/21). ©℗

orzecznictwo