Postępowanie dotyczyło nadzoru nad działalnością komornika. To istotne, bo oznacza to, że nie dotyczyło ono sprawowania wymiaru sprawiedliwości, o którym mowa w konstytucji, ale innego zadania z zakresu ochrony prawnej. A tylko takie – zgodnie z prawem o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2072 ze zm.; dalej: u.s.p.) – mogą być rozstrzygane przez referendarzy sądowych.
Mimo to dłużnik w swojej skardze podniósł zarzut sprowadzający się do kwestionowania pozycji ustrojowej referendarza sądowego. Sąd uznał go za oczywiście bezzasadny. W niedawno sporządzonym i opublikowanym uzasadnieniu postanowienia wskazał, że przepis u.s.p. określający kompetencje tego typu orzeczników nie uchybia standardom prawa do sądu określonym w konstytucji i Europejskiej konwencji praw człowieka. Podkreślił, że referendarze sądowi są wysoko wykwalifikowanymi funkcjonariuszami publicznymi z wyższym wykształceniem prawniczym i ze zdanym egzaminem państwowym, są też niezależni, jeśli chodzi o działalność orzeczniczą.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że referendarze – w przeciwieństwie do sędziów – nie mają zagwarantowanej niezawisłości. Przysługują im kompetencje zarówno w procedurze cywilnej, jak i karnej. W tej pierwszej mogą m.in. prowadzić postępowanie upominawcze, rozpoznawać wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych, prowadzić postępowanie wieczystoksięgowe. W przypadku procedury karnej m.in. dokonują wstępnej kontroli warunków formalnych aktu oskarżenia oraz wydają zarządzenie o odmowie sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku. W 2020 r. na prawie 13,5 mln spraw zakończonych w sądach rejonowych aż 9 mln załatwili właśnie referendarze.©℗

orzecznictwo

Postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z 10 października 2022 r., sygn. akt I Co 1736/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia