Ostateczność orzeczenia lekarskiego i psychologicznego wydanego w trybie odwoławczym, przy staraniu się o wydanie pozwolenia na broń, może być uznana za wadliwą. Ale ta kwestia nie stoi ponad koniecznością dbania o bezpieczeństwo i porządek publiczny – orzekł Trybunał Konstytucyjny.
Sprawa dotyczyła mężczyzny, który wystąpił do komendanta wojewódzkiego policji o wydanie pozwolenia na broń. Do wniosku dołączył orzeczenie lekarskie i psychologiczne o braku przeciwskazań do dysponowania bronią – wymagane przez ustawę o broni i amunicji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 955 ze zm.). W toku postępowania okazało się, że wnioskodawcy cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami z powodów zdrowotnych, dlatego też komendant wniósł odwołanie od otrzymanego orzeczenia. Powtórne badanie dokonane przez lekarzy centrum medycyny pracy wykazało, że zainteresowany nie powinien dysponować bronią ze względu na przesłanki zdrowotne wymienione w art. 15 ust. 1 ustawy o broni (wśród nich są zaburzenia fizyczne i psychiczne oraz uzależnienie od substancji psychoaktywnych).
Zgodnie z art. 15h ust. 7 ustawy o broni orzeczenie lekarskie lub psychologiczne wydane w trybie odwołania jest ostateczne. Zdaniem skarżącego brak możliwości poddania go kontroli instancyjnej nie spełnia konstytucyjnych standardów zaskarżalności, ochrony zaufania do organów państwa, sprawiedliwości proceduralnej oraz prawa do dobrej administracji. A zatem mamy do czynienia z naruszeniem art. 2 oraz art. 78 Konstytucji RP.
Trybunał Konstytucyjny nie podzielił tej opinii. W ustnych motywach wyroku sędzia sprawozdawca Piotr Pszczółkowski przyznał, że TK dostrzega wady mechanizmu przyjętego przez ustawodawcę. Istnieje bowiem ryzyko, że badania przeprowadzone w trybie odwoławczym nie będą do końca rzetelne, a obywatel nie ma możliwości ich kwestionować. Jednakże prawo do posiadania broni jest ściśle reglamentowane i nie zostało zagwarantowane w konstytucji. A na przeszkodzie do uzyskania pozwolenia na broń stoi wystąpienie u wnioskodawcy określonych chorób, uzależnień czy niepożądanych predyspozycji psychicznych.
– Zdrowie, życie, bezpieczeństwo i porządek publiczny stoją wyżej w hierarchii wartości niż interes jednostki w uzyskaniu pozwolenia na broń – podkreślił sędzia Pszczółkowski. Dodał, że ponowne badanie w trybie odwoławczym przeprowadzają wyspecjalizowani lekarze z określonych w przepisach podmiotów – co istotnie zwiększa szanse obywatela na rzetelną ocenę.
orzecznictwo
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 23 listopada 2022 r., sygn. akt SK 113/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
