Rodzic nie będzie musiał płacić alimentów na dziecko, które ukończyło 25 lat. To jedna z istotniejszych zmian, jakie przewiduje projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i innych ustaw, nad którym pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Nowe przepisy mogą wejść w życie jeszcze w tym roku.
Wzmocnienie ochrony dzieci i usprawnienie postępowań z zakresu prawa rodzinnego – to główne założenia planowanej nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz kodeksu postępowania cywilnego. Pracuje nad nią Ministerstwo Sprawiedliwości.
Nowością będzie nałożenie na sąd ustawowego obowiązku zawiadamiania prokuratora, że przed sądem opiekuńczym toczy się postępowanie z udziałem dziecka. Szczegółowo doprecyzowane zostaną warunki, w jakich małoletni będzie mógł być wysłuchiwany również w trakcie rozpraw z zakresu postępowania cywilnego. Tego typu regulacje przewidują już przepisy m.in. procedury karnej.
Wiele zmian zajdzie również w postępowaniach alimentacyjnych. Sprawy w sądach z założenia będą toczyć się sprawniej, przede wszystkim dzięki wprowadzeniu możliwości wydania nakazu alimentacyjnego. W ten sposób obowiązek wypłacania świadczeń ma być lepiej egzekwowany. Resort planuje również wprowadzenie określonego standardu wysokości przyznawanych alimentów.
Jednocześnie po raz pierwszy w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym zostanie ustalony konkretny wiek, od którego wygasa obowiązek alimentacyjny wobec dziecka. Będzie to 25 lat. Do tej pory w kodeksie wskazywano jedynie, że rodzice powinni płacić alimenty do czasu, aż ich dziecko będzie miało możliwość samodzielnego utrzymywania się. Granicę wyznaczały sądy, głównie na podstawie szerokiego orzecznictwa i w indywidualnych sprawach. Ustawowe wskazanie wieku, od którego świadczenie wygasa, ma odciążyć zwłaszcza wydziały rodzinne i ograniczyć liczbę postępowań egzekucyjnych.
Obowiązkowe staną się również spotkania małżonków przed postępowaniem rozwodowym, w których będzie brał udział mediator sądowy. Sąd zyska też możliwość zobowiązania danych osób do poddania się badaniom genetycznym w sprawach, w których ustalane jest pochodzenie dziecka. Nowelizacja przewiduje również ograniczenie katalogu sytuacji, w których można złożyć wniosek o zabezpieczenie. Dookreślone zostaną obligatoryjne elementy orzeczenia sądu, ustanawiającego warunki kontaktowania się rodzica z dzieckiem. Po raz pierwszy w drodze ustawy zostaną ustanowione szczegółowe zasady kontaktowania się z osobami ubezwłasnowolnionymi całkowicie i ich egzekwowanie.
Zmiany w prawie rodzinnym mogą wejść w życie jeszcze w tym roku. Przyjęcie nowelizacji jest planowane na IV kw. 2021 r.
Etap legislacyjny
Projekt wpisany do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów
