Prasa działa w interesie obywateli. I dlatego może żądać dostępu do informacji zawartych w aktach postępowania przygotowawczego – wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny
Obywatelka zwróciła się do prokuratury rejonowej o udostępnienie informacji publicznej z akt prowadzonych postępowań. Zadała wiele pytań, w tym np. jakie osoby zostały przesłuchane i jakie złożyły zeznania w kilku sprawach. Chodziło m.in. o umorzenie kary za wycinkę drzew bez zezwolenia z terenu Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz sprawę przyjęcia korzyści majątkowej przez burmistrza w postaci sponsorowanego wyjazdu.
Wnioskodawczyni dopytywała się także, kto został przesłuchany w sprawie realizacji umów dotyczących utrzymania czystości, zieleni i zimowego utrzymania ulic. I jaka była treść złożonych zeznań?
Prokurator rejonowy uznał, że żądane informacje mają charakter informacji przetworzonej, a więc takiej, która w danym momencie nie istnieje wprost, lecz wymaga wytworzenia na podstawie informacji znajdujących się w aktach postępowania. Przekonywał, że w celu ich przygotowania należałoby dokonać szczegółowej analizy wielu dokumentów. Prokurator wyjaśnił, iż prawo do uzyskania informacji przetworzonej ograniczone jest istnieniem po stronie wnioskodawcy szczególnie istotnego interesu publicznego. Wezwał wnioskodawczynię do jego określenia. W odpowiedzi wskazała ona, że jej szczególnie istotny interes publiczny przejawia się w woli zwalczania patologii w sprawowaniu władzy przez burmistrza miasta. Przypominała, że mimo licznych doniesień prokuratura umarzała postępowania dotyczące włodarza ze względu na znikomą społeczną szkodliwość czynu.
Prokurator rejonowy odmówił udzielenia informacji publicznej w formie przetworzonej. Dowodził, że nie wskazano istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego. Wnioskodawczyni nie wskazała, jaki wpływ na zwalczanie patologii w sprawowaniu władzy może mieć uzyskana informacja. Z jej wniosku wynika raczej, że dane mają służyć jej interesom i chęci toczenia sporów z burmistrzem.
Prawo prasowe: potrzebne zmiany dot. autoryzacji wypowiedzi?

Zobacz również
Obywatelka odwołała się do prokuratora okręgowego. Podniosła, że pracuje dla lokalnej prasy. Bez skutku. Wniosła więc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Podczas rozprawy podkreślała, że gazeta, dla której pisze i redaguje artykuły, ma charakter lokalny. W jej zainteresowaniu pozostaje więc polityka lokalna. Okazała też ważną legitymację prasową.
WSA uchylił zaskarżoną decyzję. Przypomniał, jaki status mają akta postępowania przygotowawczego. Rozstrzygnięto o tym w uchwale siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2013 r. w sprawie I OPS 7/13. Wynika z niej, że żądanie udostępnienia akt sprawy jako całości, także akt zakończonego postępowania przygotowawczego, nie jest wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, ale żądaniem udostępnienia określonego zbioru materiałów. Ale tam, gdy chodzi o informacje znajdujące się w aktach sądowych administracyjnych czy postępowania przygotowawczego, to należy przyjąć, że akta mogą zawierać informację publiczną podlegającą udostępnieniu. Dlatego WSA uznał, że prokuratury prawidłowo zakwalifikowały żądania skarżącej jako wniosek o udostępnienie informacji przetworzonej.
Podkreślił jednak, że w ich decyzji nie rozważono dostatecznie spełniania przez wnioskodawczynię warunku wykazania szczególnie uzasadnionego interesu publicznego. Zwłaszcza że na etapie odwoławczym wskazała ona, że dodatkowo jest osobą piszącą od kilku lat artykuły do prasy lokalnej. To powinno – zdaniem WSA – zrodzić po stronie organu uzasadnione wątpliwości co do tego, w jakim charakterze faktycznie występuje wnioskodawczyni. Czy działa w imieniu własnym, czy też jako prasa. Dziennikarz ma za zadanie urzeczywistniać prawo obywateli do rzetelnego poinformowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej. Niewyjaśnienie przez organ, czy skarżącej można przypisać przymiot prasy, spowodował, że uznano, iż decyzja prokuratury została podjęta z naruszeniem przepisów postępowania.

ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 8 października 2014 r., sygn. akt II SA/Go 432/14.