Początkiem sprawy było postępowanie egzekucyjne, jakie na wniosek banku G. zostało wszczęte przeciwko małżeństwu R. z tytułu udzielonego kredytu. Komornik, do którego trafiła sprawa, obciążył oboje małżonków solidarnie kwotą blisko 27 tys. zł tytułem opłat komorniczych i wydatków na egzekucję.
Państwo R. wystąpili o obniżenie tej sumy, ale sąd rejonowy wezwał ich do uiszczenia 100 zł opłaty od wniosku. Gdy tego nie uczynili, sąd odrzucił wniosek z przyczyn formalnych. R. wnieśli zażalenie na to postanowienie, a rozpoznający je sąd okręgowy dostrzegł kilka poważnych problemów prawnych: czy wniosek o obniżenie opłat komorniczych w ogóle podlega opłacie, co zrobić z pismem, którego braków nie uzupełniono w terminie i wreszcie, czy można z urzędu obniżyć opłatę komorniczą.
Ogłoszenia sądów i komorników znikną z mediów papierowych
Ogłoszenia sądów i komorników znikną z mediów papierowych

Zobacz również
Z tymi kwestiami SO zwrócił się do Sądu Najwyższego, który wyjaśnił je w uchwale. I wskazał przede wszystkim, że od wniosków o obniżenie opłat komorniczych, określonych w art. 49 ust. 1 i 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, nie pobiera się opłat. Nie przewidują bowiem tego ani regulacje dotyczące komorników i egzekucji, ani ustawa o kosztach sądowych, ani też kodeks postępowania cywilnego. – Obecnie obowiązuje zasada, że opłaty pobierane są wtedy, gdy przepis wyraźnie na to wskazuje, nie można więc domniemywać istnienia opłaty sądowej w danym przypadku – powiedziała sędzia Monika Koba.
Argumentem za tym poglądem są także względy słuszności – SN wyjaśnił, że nie można dodatkowo obciążać dłużnika należnościami, co do których nie ma wyraźnej podstawy, gdyż skutkowałoby to pogorszeniem sytuacji majątkowej danej osoby, i tak już trudnej ze względu na prowadzoną egzekucję komorniczą.
Jednocześnie Sąd Najwyższy stwierdził, że wniosek z nieuzupełnionymi brakami podlega odrzuceniu, gdyż tak stanowi art. 7673 k.p.c., odpowiednio zastosowany w tym wypadku. Wypowiadając się w trzeciej kwestii, SN przypomniał, że kontrola sądowa nakładanych przez komornika opłat sprowadza się głównie do tego, czy są one ustalane zgodnie z przepisami. W myśl art. 759 par. 2 k.p.c. sąd może z urzędu wydawać zarządzenia, by zapewnić należyte wykonanie egzekucji oraz usuwać dostrzeżone uchybienia. Natomiast w sprawie ewentualnych obniżek opłat, to dłużnik musi przejawiać inicjatywę, składając stosowne wnioski.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 26 października 2016 r., sygn. III CZP 63/16